کد خبر: ۹۱۵۶۱
تاریخ انتشار:۰۲ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۵:۵۱
کتاب‌های تصویری، کودکان را با کتاب و کتابخوانی آشتی می‌دهند
تصویرگری ایران برای حضور در بازار جهانی نشر نیازمند توجه بیشتر به نیاز و لذت مخاطبان است.
به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، سومین نشست استانداردسازی کتاب کودک و نوجوان با موضوع تصویرسازی، عصر روز گذشته در مرکز مطالعات فرهنگی شهر تهران برگزار شد. 

در این نشست محسن حسن‌پور، علی بوذری، هدا حدادی و احمد شاکری به بحث و بررسی نیازها و ضرورت‌های تصویرگری کتاب کودک و نوجوان پرداختند.

این کارشناسان با بیان آسیب‌های کنونی تصویرگری راهکارهایی را در این امر ارائه دادند.براین اساس  موضوعاتی همچون « انتزاع در تصویرگری کتاب کودک و نوجوان»، «کتاب ایرانی در بازار جهانی » و «استانداردهای کتاب تصویری» موضوعاتی بود که در این نشست به بحث گذاشته شد.

در ابتدا  احمد شاکری به موفقیت تصویرگری ایران در دیگر کشورها اشاره کرد و گفت:« موفقیت  تصویرگری ایران  در بازار جهانی بسیار فراتر از دیگر حیطه‌های فرهنگی هنری ما بوده است ؛ جوایز جشنواره هایی همچون  براتیسلاوا، بولونیا و.... شاهد این امر است. ما در جلسات قبل به بررسی جنبه‌ های روانشناختی تالیف ، کاربرد زبان استاندارد در متن و تاثیرات انتخاب کتاب مناسب برای ترجمه و سایر حوزه های مرتبط با متن ‍ پرداختیم اما وقتی درباره ی تصویرگری صحبت می کنیم کمتر با متن سرو کار داریم و دنیا، دنیای تخیل و تصویر است. به همین دلیل استانداردهای این حوزه متفاوت تر و قابل تعریف تر خواهد بود.»

در ادامه  محسن حسن پور به عنوان رییس هیات مدیره‌ی انجمن تصویرگران  موضوع را با بررسی تاریخچه انتزاع در تصویرگری آغاز کرد.او در ابتدا به تفکیک کتاب‌های تخیلی و غیر تخیلی پرداخت و عنوان کرد که ما تنها در کتاب‌های تخیلی می توانیم از شیوه ی انتزاع استفاده کنیم. 

این مدرس دانشگاه با مروری بر تاریخچه ی  نقاشی به نقش انتزاع در آن ‍ پرداخت و پس از آن مباحث خود در حوزه ی تصویرگری را آغاز کرد. حسن ‍ پور با تکیه بر تصویرگری کتاب کودک و نوجوان در دو بازه ی زمانی قبل و بعد انقلاب به تفصیل به بررسی آثار هنرمندان این حوزه پرداخت و آثاری از آنان را به نمایش گذاشت.

وی در بخشی از سخنان خود به تجربه گرایی در این امر اشاره داشت و تاثیرات مثبت و منفی آن را به تفصیل در آثار هریک از هنرمندان بررسی کرد.

بررسی آثار نیکزاد نجومی، فرشید مثقالی، محمدعلی بنی اسدی، کریم نصر، علیرضا گلدوزیان، راشین خیریه، فرشید شفیعی، اکبر نیکان پور، امیر شعبانی‌پور و برخی دیگر از هنرمندان این شاخه بخش مهمی از سخنان این کارشناس بود.

در ادامه علی بوذری به سهم تصویرگری ایران در بازار نشر جهانی پرداخت. او گفت: تصویرگری ایران جزو ده تصویرگری برتر در دنیاست. ایرانی ها در جشنواره های مهم شرکت کرده اند و جوایز بزرگی را نصیب خود کرده اند. علاقه ی کشورهای مختلف در برگزاری نمایشگاه از آثار ایرانیان شاهدی بر این امر است.

بوذری که دکترای خود را در رشته پژوهش هنر دریافت کرده است سخنان خود را این طور ادامه داد:«ما در طی سال‌های اخیر نمایشگاه تصویرگری شاهنامه را در گرجستان برگزار کردیم. 
کتابخانه ی جوانان مونیخ شاهد حضور نمایشگاه انارستان بوده است. از چندی قبل نیز  نمایشگاهی در سوئد ودانمارک برگزار شده  که این روزها قرار است در دیگر کشورها و درنهایت در ۲۵ گالری به نمایش در آید. 

وی که از حضور پررنگ تصویرگری ایران در نمایشگاه بولونیای ۲۰۱۷ خبر می‌داد گفت:در فروردین امسال نیز نمایشگاهی در میلان و بولونیا از تصویرگران ایرانی برپا خواهد شد.

کتاب‌های تصویری، کودکان را با کتاب و کتابخوانی آشتی می‌دهند

این کارشناس در ادامه سوال مهمی را مطرح کرد: « تصویرگری ایران در بازار نشر جهانی چه جایگاهی دارد؟» بوذری گفت: متاسفانه پاسخ مطلوبی نمی شود به این سوال داد. چرا که ما در ایران به مخاطب چندان توجهی نداریم. کتاب‌های ما ادعاهای بزرگ دارند و ما مدام دوست داریم چیزی را یاد بدهیم . این اتفاق هم در متن رخ می دهد و هم در تصویر. اما این مسايل برای بچه ها جالب نیست.ماباید از خود بپرسیم که چقدر یک کتاب را کودکانه دیده ایم و چقدر نگاه کودکانه داریم که مخاطب ما بتواند ارتباط بهتری با آن برقرار کند؟

او با مروری بر تصویرگری کانونی ضمن بیان  ‍پایه گذاری شیوه ای در کانون که سبب توجه نمایشگاه ها و جشنواره ها به هنر ایران شد اشاره داشت که بنیانگذاران این شیوه همگی تصویرگری را به صورت تجربی آغاز کردند و درواقع به هنرهای کاربردی توجه نداشتند بلکه بیشتر هنرمندان تجسمی بودند و همین امر سبب پایه گذاری هنری شد که به مخاطب کم توجه است.

هدا حدادی به تفصیل درباره کتاب‌های تصویری کودکان سخن گفت و کتاب‌هایی  را در این زمینه به نمایش گذاشت. وی با تعریف کتاب های تصویری عنوان کرد: در نظر عمومی هرکتابی که از تصویرگری بهره مند است به نوعی کتاب تصویری محسوب می شود؛ اما کتاب تصویری اثری است که بخش مهمی از روایت آن را تصویر به دوش کشیده باشد بدین شکل که متن تنها روایتگر داستان نباشد.

او یکی از ویژگی‌های کتاب های تصویری را ارتباط با هر قشری از مخاطبان دانست و تصویر را در این نوع کتاب ها تزیین و تکمیل ندانست: در این نوع کتاب ها تصویر بخشی از خود متن است.

او جدی گرفتن مخاطب در درک این کتاب‌ها را مهم تلقی کرد و از هراس ناشران و نویسندگان در خلق این کتاب ها در ایران خبر داد: قصه های من و بابام یک کتاب تصویری است. این اثر وقتی به ایران آمد از آنجا که مخاطب آشنا به خوانش آن نبود با تغییراتی روبرو شد و مرحوم جهانشاهی برای ‌آن داستان هایی نوشت. از همان لحظه عدم اعتماد به مخاطب آغاز شد و همچنان ادامه دارد.تا جایی که همچنان کتاب هایی با متن یا بدون متن برای ناشرها یک ریسک و برای نویسندگان یک توهین محسوب می‌شود اماباید بدانیم جدی نگرفتن مخاطب اصلاْ خوب نیست و همین امر در جهانی نشدن نیاز و نگاه مخاطب و کتاب های ما تاثیرگذار است.کتاب خوب، کتابی است که مخاطب از خواندن آن لذت ببرد.

حدادی سخنان خود را این طور ادامه داد: ما همیشه میخواهیم حرف های بزرگ بزنیم به همین دلیل لذت را از مخاطبانمان دریغ می کنیم.

او با بررسی نمونه کتاب هایی از کشورهای دانمارک، ‍ژاپن و.... که با حذف متن و توضیحات اضافه توانسته اند اثری بدیع وادبی را در اختیار مخاطبان قراربدهند درباره ی موضوع مورد بحث خود به تفصیل سخن گفت.

این نویسنده و تصویرگر در پایان سخنان خود به لزوم وجود این دست از کتاب ها در بازار نشر ایران اشاره کرد: چرا ما به کتاب تصویری نیاز داریم؟ نخست آنکه عصر ما عصر تصویر است؛ اگر ما نتوانیم با تصاویر کتاب ها کودکان را سرگرم کنیم آنها به سراغ رسانه های دیگر خواهند رفت. از سوی دیگر ما با بحران کمبود مطالعه روبروهستیم و بخشی از آن به عدم توانمندی دانش آموزان در خواندن برمی گردد. آنها تا کلاس چهارم و پنجم قادر به خواندن نیستند و وقتی کتاب هایی با متن‌های طولانی را می بینند وحشت می کنند. در این شرایط وظیفه ما چیست؟ باید آنها را با کتاب های تصویری آشنا کنیم تا با کتاب آشتی کنند.

در انتهای این نشست جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد.