به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، نشست «بشنو از نی» و جلسه مثنویخوانی با حضور علاقهمندان به ادبیات فارسی زیر نظر استاد سپیده موسوی در فرهنگسرای گلستان برگزار شد.
در ابتدای این جلسه، موسوی گفت: در جلسه گذشته، راجع به داستان شیر و نخجیران صحبت کردیم. اگرچه به اعتقاد مولانا، شیر برنده این مناظره است اما در نهایت، شیر به خواسته نخجیران تن میدهد. مولانا در این شعر، اگرچه به اصل داستان که در کلیله و دمنه آمده است، کاملا وفادار و پایبند است اما علاوه بر این داستانپردازی، دیدگاهها و نظرات خود را برای مخاطبان بیان میکند. او نقطه نظرات خود را از زبان حیوانات بیان کرده و در جواب پاسخگویی به آنان برمیآید.
سپیده موسوی ضمن خواندن بخشهایی از ابیات این شعر، به شرح و تفسیر آن پرداخت و گفت: در ادامه داستان و در مکالماتی که بین شیر و نخجیران شکل گرفته است، به ناگاه، خرگوش وارد داستان شده و به واسطه تدبیری که دارد، علیرغم جثه کوچک خود، شجاعت به خرج میدهد. مولانا با بیان این بخش، به ما یاد میدهد که موقعیت جسمی نمیتواند هیچ مانعی برای رسیدن به آرمان مطلوب هر شخص ایجاد کند. این مفهوم در ابیات دیگر شاعران ما نیز دیده میشود و حتی در آموزههای دینی خود نیز میبینیم که مستضعفان، زمین را به ارث میبرند. از منظر دیگر، میتوان گفت که راه مقابله با دشمنی که از نظر جسمی از تو بزرگتر است، دو چیز است؛ عقلانیت و تدبیر. اگر عقل انسان به درستی کار کند، میتواند شگفتیهای زیادی را خلق کند. همانطور که در داستان پیشرو، خرگوش، چنین کاری را انجام میدهد.
وی ادامه داد: نکته جالبی در این داستان وجود دارد و آن هم این است که در تمام طول داستان، نخجیران منفعل و راکد بودند اما به واسطه تلاش خرگوش، تصمیم گرفتند که سرنوشت خود را تغییر بدهند. این مساله نشان میدهد که خواستن یک نفر در جمعی که منفعل است، تا چه اندازه میتواند تاثیرگذار باشد. این مساله را میتوان در مفاهیم ادبی دیگر شاعران نیز مشاهده کرد. برای مثال، انتخاب کاوه آهنگر برای انقلاب علیه ضحاک، نمونه بسیار دقیقی از همین مساله است. در این داستان، خرگوش مانند کاوه ضحاک است. او میخواهد علیه یک ظالم به پا خیزد و شورش کند.
موسوی در توضیح مفهوم ابیات افزود:خرگوش، در جواب به نخجیران میگوید که اجازه دهید تا با تدبیری مناسب، جواب محکمی به شیر بدهیم. خرگوش میگوید که من قبول دارم که جثه کوچک و ضعیفی دارم اما با تدبیری که خداوند در وجودم قرار داده است، پیروز میشویم. در این بخش، مولانا چندین مثال را از زبان خرگوش بیان میکند. مثالهایی از ناتوانی ظاهری و در عین حال توانایی عقلی. بعد از بیان این مثالها توسط خرگوش، تقریبا همه قبول کردهاند که او بسیار زیرک و دانا است و حالا منتظر هستند که نقشه او را بشنوند.
این جلسه با پرسش و پاسخ حاضران به پایان رسید.