به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، همزمان با هفته کتاب و کتابخوانی و سی و هشتمین سالگرد ارتحال عالم فرزانه، اندیشمند بزرگ جهان اسلام و فقیه عالی‌مقام، علامه سید محمدحسین طباطبایی، آیین تجلیل از مقام علامه طباطبایی روز چهارشنبه ۲۹ آبان ماه در فرهنگسرای سرو برگزار شد. نجمه‌سادات طباطبایی دختر علامه طباطبایی، سید علیرضا فاطمیان‌پور معاون فرهنگی سازمان فرهنگی هنری، محمدباقر خراسانی مدیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی، منوچهر صدوقی سها داماد علامه جعفری و تعدادی از معاونان و مدیران سازمان فرهنگی هنری در این مراسم حضور داشتند.
در ابتدای مراسم ایمان کرد مدیر امور کتابخانه‌ها و ترویج فرهنگ کتابخوانی سازمان فرهنگی هنری پیام مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله‌العظمی عبدالله جوادی آملی را برای حاضران قرائت کرد. متن این پیام به این شرح است:
«بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی جمیع انبیائه و المرسلین و ائمه الهدی المهدیین و فاطمه الزهرا سیده نساء العالمین بهم نتولی و من اعدائهم نتبری الی الله. مقدم شما فرهیختگان و فرهنگیان گران‌قدر را ارج می‌نهیم و از برگزارکنندگان این بزرگداشت وزین و ارزشمند حق‌شناسی می‌کنیم. و از همه کسانی که به این منظور در این گردهمایی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران حضور یافته‌اند تا گوشه‌ای از حق مرحوم علامه را ادا کنند سپاسگزاریم. و هفته کتاب و کتابخوانی را تبریک و تهنیت عرض می‌کنیم. از ذات اقدس الهی مسئلت می‌کنیم به برکت قرآن و عترت نظام ما و فرهیختگان ما را حفظ کند و در اعلای کلمه دین بیش از پیش موفق بدارد.
ممکن است چیزی تعلیمش واجب است تعلمش در شرع واجب باشد. ولی خود آن دینی نباشد. آزاد باشد. نظیر تعلیم برخی از زبان‌ها، تعلم برخی از فرهنگ‌ها که انسان بر اساس روابط بین‌الملل به آن نیازمند است. باید آنها را بداند. این زبان‌ها و فرهنگ‌ها تعلیم و تعلمش لازم است ولی هیچ کدام دینی نیستند. گر چه خلاف دین هم نیستند. آن علمی که موضوعش فعل انسان است می‌تواند دینی باشد، می‌تواند غیردینی باشد. مثل هنر نویسندگی، خوانندگی، گویندگی، نقاشی، مجسمه‌سازی اگر مطابق با رهنمود دین باشد می‌شود دینی. مطابق آن نباشد غیردینی است. پس ما یک علم دینی داریم، یک تعلیم و تعلم دینی داریم، و یک فعل انسان. که ممکن است دینی باشد، ممکن است نباشد. اما آن علمی که موضوعش فعل خداست، آن حتما دینی است. اساس علوم تجربی، موضوع آنهاست و موضوع علوم تجربی فعل خداست. هر علمی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و علم تجربی است، مخلوق خداست، فعل خداست و شناخت فعل خدا نمی‌تواند غیردینی باشد، بلکه حتما دینی است.
مرحوم علامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه در صدر و ذیل تفسیر گران‌سنگ المیزان سعی کردند افعال الهی را خوب تبیین کنند. چه اینکه سعی کردند اسماء الهی را تبیین کنند. محور اصلی تمایز علوم، موضوعات است و موضوعات علومی که در دانشگاه عزیز ما سرگرم آنهاست، یعنی علوم تجربی، فعل خداست. و بررسی فعل خدا نمی‌تواند دینی نباشد. امیدواریم ذات اقدس الهی به همه محققان و پژوهشگران که در راستای تحقیقات علامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه تلاش و کوشش کرده و می‌کنند، سعادت دنیا و آخرت مرحمت کند. نظام ما و رهبر ما و مراجع ما و دولت و ملت و مملکت ما و حوزه و دانشگاه ما را در سایه لطف امام زمان ارواحنا فداه همچنان معزز و محترم نگه بدارد.
غفرالله لنا و لکم. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
قم‌المقدسه، عبدالله جوادی آملی
۲۷ آبان ۱۳۹۸، ۲۰ ربیع‌الاول ۱۴۴۱.»
در ادامه سید علیرضا فاطمیان‌پور معاون فرهنگی سازمان فرهنگی هنری با خیر مقدم به حاضران در مراسم عنوان کرد: این نشست برای گرامی‌داشت مقام انسان بزرگی در حال برگزاری است و صحبت کردن درباره مرحوم علامه طباطبایی این فرزند برومند حضرت فاطمه زهرا(س) کار ساده‌ای نیست. رضایت از حیات طیبه در زندگی ایشان دیده می‌شود. به همه ما به اندازه کافی فرصت زندگی و کار برای آخرت می‌دهند، اما بعضی مانند علامه به خوبی از این فرصت استفاده می‌کنند.
وی افزود: ما به عنوان سازمان فرهنگی هنری وظیفه داریم در ارتقای فرهنگ شهر تهران اثرگذار باشیم. خیلی‌ها تلاش می‌کنند بگویند مجموعه‌های فرهنگی موثر نیستند، ولی این‌گونه نیست. هجمه‌هایی که ایجاد می‌شود، اجازه نمی‌دهد که این تاثیرات به خوبی دیده شود. وظیفه ما این است که حتی کوچک، قدمی برای فرهنگ شهر تهران برداریم.
معاون فرهنگی سازمان فرهنگی هنری با بیان اینکه امروز باید نسبت به حضور علمای ربانی در شهر تهران توجه کنیم، گفت: حضور این علما منشا برکات فراوانی است و وجودشان لازمه شهری است که می‌خواهد تمدن ایرانی اسلامی را رونق دهد. اینکه سازمان فرهنگی هنری چنین نشستی برگزار می‌کند، با این نگاه است که مقام عالمی را که شاگردان پرشماری مانند شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید مفتح، آیت‌الله جوادی آملی و... پرورش داده است، گرامی می‌داریم و این مایه افتخار ماست.
وی در پایان گفت: تقارن سالروز علامه با آغاز هفته کتاب و کتابخوانی تقارنی مبارک و فرصتی برای عرض ارادت به محضر ایشان است. شناساندن این اسطوره‌های علمی، اخلاقی و فرهنگی به مردم تهران یکی از رسالت‌های مهم سازمان فرهنگی هنری است.
صدوقی سخا: علامه طباطبایی یکی از چهره‌های طراز اول حکمت متعالیه است
منوچهر صدوقی سخا پژوهشگر علوم دینی و فلسفه و داماد علامه محمدتقی جعفری سخنران بعدی مراسم بود که با بیان اینکه علم‌پرستی امروز در عالم بیداد می‌کند، گفت: علمی خوب است که نافع باشد. در نظر من یک کاسب معمولی که با کسی بد نمی‌کند، از هزار عالم آدمکش بهتر است. علمی که نتیجه‌اش ساخت بمب باشد و هزاران نفر را به کشتن دهد، ارزشی ندارد. علمی نافع است که انسان را به جایی که باید، برساند. گمان من این است که در چنین نشست‌هایی باید از علومی حرف بزنیم که ما را به جلو ببرد.
وی ادامه داد: در تاریخ فرهنگ فکری و فلسفی ما تا قرن دهم هجری چهار مکتب وجود دارد؛ مشا، اشراق، کلام و عرفان. حکیم مشایی می‌گوید حقایق وجود را باید فقط با عقل دریافت و نماینده مهم این مکتب ابن سیناست. حکمت اشراقی می‌گوید نمی‌توان به عقل اکتفا کرد و حقایق بر مبنای شهود نیز به دست می‌آیند. مکتب کلام همان حکمت مشائیه است، اما به شرط مطابقت با دین. عرفان نیز همان حکمت اشراقی است، یعنی دریافت حقایق عالم بر مبنای شهود، اما مقید به دین است.
صدوقی سخا اضافه کرد: در اواخر قرن دهم با ظهور ملاصدرای شیرازی این چهار مکتب به هم آمیخته شد. ملاصدرا حکمت متعالیه را تاسیس کرد که متشکل از این چهار مکتب است. یکی از چهره‌های ویژه و طراز اول حکمت متعالیه در فرهنگ ما مرحوم علامه طباطبایی بودند. بیشتر ایشان را فیلسوف محض می‌دانند که درست نیست، ایشان فیلسوف صدرایی هستند و فلسفه را از دریچه عرفان می‌بینند.
محمدباقر خراسانی مدیر اجرایی مجمع حکمت اسلامی نیز در این نشست با تشکر از سازمان فرهنگی هنری برای برگزاری مراسم گرامی‌داشت علامه طباطبایی بیان کرد: مجمع حکمت اسلامی افتخار دارد تحت نظارت سه تن از شاگردان برجسته علامه طباطبایی یعنی آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌الله سبحانی و آیت‌الله مصباح یزدی اداره می‌شود. این مرکز تا کنون بیش از هزار و ۴۰۰ نشست تخصصی برگزار کرده است. علامه طباطبایی احیاگر حکمت اسلامی در دوران معاصر هستند و از سال ۹۴ ویژه‌برنامه‌هایی برای گرامی‌داشت ایشان در سالروز وفاتشان برگزار می‌کنیم. امسال در شهرهای گوناگونی برنامه‌ها و نشست‌های تخصصی داشتیم و مجموعا ۲۰ برنامه برگزار کردیم.
وی افزود: خروجی برنامه‌هایی که در این سال‌ها برگزار شده، تحت عنوان «یادنامه علمی علامه طباطبایی» در قالب چهار جلد کتاب منتشر شده است و جلد پنجم نیز امسال منتشر می‌شود.
دختر مرحوم علامه طباطبایی: علامه احترام ویژه‌ای به زنان می‌گذاشتند
نجمه سادات طباطبایی دختر مرحوم علامه طباطبایی و همسر شهید قدوسی سخنران پایانی این مراسم بود که عنوان کرد: پدرم می‌فرمود من پنج ساله بودم که مادرم فوت کرد و ۱۰ ساله بودم که پدرم فوت کرد. با وجود این، خداوند کمک کرد و ایشان به خوبی تربیت شدند. ایشان همیشه می‌فرمود خدا همواره با ماست و در همه مصاحبه‌هایشان می‌گفتند خداوند را همیشه حاضر و ناظر ببینیم. من بچه بودم، فکر می‌کردم ایشان چیزی بلد نیست که به همه همین را می‌گوید. اما بعد اهمیت آن را فهمیدم.
وی افزود: علامه ارادت زیادی به اهل بیت به ویژه حضرت علی(ع) و حضرت زینب(س) داشتند و هر گاه صحبت از حضرت زینب(س) می‌شد، اشکشان سرازیر می‌شد. خیلی عاطفی بودند و حتی نمی‌توانستند تحمل کنند یک حیوان آزار ببیند یا چیزی برای خوردن نداشته باشد. هرگز مورچه‌ای را نکشتند. گاهی اوقات که گله می‌کردیم، می‌گفتند از خدا بخواهید ردشان کند. یک بار درکه بودیم، دیدم صدای گربه می‌آید. حاج آقا نگران این بچه گربه بودند و به خاطر اینکه بچه گربه از مادرش جدا مانده بود، آن شب نتوانستند بخوابند. تا اینکه گربه را آوردیم و به آن شیر دادیم و رسیدگی کردیم و بعد ایشان آرام شدند.
دختر مرحوم علامه طباطبایی ادامه داد: هیچ گاه به بچه‌ها دستور نمی‌دادند و خیلی مراعات می‌کردند. بسیار متواضع بودند و هر وقت من و همسرم به خانه‌شان وارد می‌شدیم، ایشان تمام‌قد می‌ایستاد و ما ناراحت می‌شدیم. هیچ کس حریف نمی‌شد که پشت سر ایشان نماز بخواند و مثلا دکتر نصر بارها تلاش کرد پشتشان نماز بخواند، ولی علامه پشت به دیوار نماز می‌خواندند که کسی اقتدا نکند. آن قدر در خانه خوش‌اخلاق بودند که ما در تمام عمر ندیدیم که حتی یک بار عصبانی شوند. احترام ویژه‌ای به زنان می‌گذاشتند و از آنان حمایت می‌کردند. در منزل هم به همین شکل بود و ما دخترها جایگاه ویژه‌ای در خانواده داشتیم. در عین مهربانی، شخصیت بسیار مستحکمی داشتند و پای اصولشان می‌ایستادند. خداوند انشالله ما را با حقایق آشنا کند تا بتوانیم در زندگی از علما الگو بگیریم.
در پایان مراسم از مجموعه چهارجلدی یادنامه علمی علامه طباطبایی رونمایی شد. اجرای گروه تواشیح محمد رسول‌الله(ص) و نمایش کلیپی از زندگی مرحوم علامه طباطبایی دیگر بخش‌های مراسم بود.
