به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر ، در سال‌های گذشته مدیریت هنرهای تجسمی و امور موزه‌ها سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، کارگاه نقاشی عاشورایی را در سال 1385 در فرهنگسرای بهمن و کارگاه تصویرسازی عاشورایی را در سال 1395 در نگارخانه لاله برگزار کرده است. امسال به واسطه شرایط سخت و شیوع بیماری امکان برگزاری کارگاه جدیدی نبود اما تعدادی از این آثار به همراه توضیحاتی درباره هر کدام از آن‌ها منتشر شده است.
پی نوشت تصاویر منتشر شده توسط کارشناسان مدیریت تجسمی به نیت آشنایی شهروندان و علاقه‌مندان به هنر با نقاشی و تصویرسازی عاشورایی معاصر نوشته شده است، تا از این طریق هم هنرمندان و هم هنرهای معاصر در حوزه هنر دینی و عاشواریی به شهروندان معرفی شوند.
علیرضا گلدوزیان، متولد 1355 تصویرگر و طراح گرافیک و کارشناس ارشد رشته گرافیک از دانشگاه هنر تهران است. با بررسی آثار مصور هنرمند می توان به این نتیجه رسید که در برخی از تصویرسازی های کتاب کودک و نوجوان از نگارگری ایرانی استفاده نموده و این تاثیر پذیری در ترکیب بندی ها، طراحی فیگور، و چهره‌ها کاملا مشهود است.
درباره اثر
نگاهی مدرن در نشان دادن تنهایی و مظلومیت امام شهید که با نماد اسبش در تصویر دیده می شود.
صلابت و حالت حماسی اثر بواسطه استفاده از رنگهای پخته همچون سبز یشمی در کنار قرمز تیره بر زمینه سیاه و نیز طراحی خاص پیکره ذوالجناح و انتخاب رنگ خاص آن می باشد که بر زمینه تاریک تابلو و بر سطح سرخ رنگ، باعث تاثیر گذاری بیشتر بر بینده می شود .
فرم افقی پیکره اسب و به موازات آن خط افقی زمین می بایست ترکیبی یکنواخت بوجود آورد ، اما بواسطه طراحی نیزه های که به شکل عمودی از بالا به میانه تصویرکشیده شده و نیز حرکت قلم بر پیکره اسب که متمایل به سمت پایین است، توانسته این یکنواختی را خنثی نموده و ترکیب بندی مناسبی از طرح و رنگ پدید آورد.
هنرمند با کمترین نشانه های تصویری فضای تراژیک و حماسی از واقعه خونبار کربلا را به تصویر کشیده است.
مطلب از: نازنین رشیدی
اکبر نیکان‌پور، متولد 1335 اردبیل و فارغ التحصیل مقطع کارشناسی نقاشی و کارشناسی ارشد تصویرسازی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و همچنین دارای مدرک درجه یک هنری است.
نیکان پور، نقاش و تصویرساز کتاب‌های کودک در مقطع پیش دبستانی است و از ویژگی‌های مشترک آثارش، می‌توان به تصویرسازی و نقاشی با استفاده از رنگهای شفافِ اکولین اشاره کرد. با بررسی تصویرسازی و نقاشی‌های هنرمند می‌توان به این نتیجه رسید که فضای حاکم بر آثار، فضایی ناب و کودکانه است. به نظر می‌رسد، جوهر هنر پاک و عاطفی کودکان را دریافت نموده و در تصویرسازی کتاب کودک به کار گرفته است. در واقع هنرمند به واسطه عناصر تصویری و به شکلی کودکانه و عاطفی توانسته است آثاری را خلق نماید که در کمال سادگی و خلاصه وارگی با مخاطبانش ارتباط برقرار نماید.
درباره اثر
عزاداری عنوان اصلی در ابعاد ۲۷ در ۳۷ هنرمند اکبر نیکان پور است که با تکنیک اکرولیک روی مقوا خلق شده است.
این اثر با تاکید بر بک گراند قرمز و قرارگیری خورشید بزرگی در مرکز تصویر مستقیماً به حادثه خونین ظهر عاشورا اشاره دارد.استفاده از رنگهای قرمز، زرد، سیاه و سبز برگرفته از رنگ های رایج و کاربردی در تزیینات،کتیبه ها، تصاویر و نقاشی های عاشورایی یاد آور واقعه کربلا است که با ابزار رنگ توانسته این حس را به بیننده منتقل کند. استفاده مناسب از ۱۲ پنجه زرد رنگ نشان محکمی از وقایع کربلا و عنایت ائمه اطهار (س) به مظلومیت این خاندان نمایان ساخته است. طراحی دختر بچه محزون و سیاه پوش با نوار های سبز رنگ در پوشش، یادآور مظلومیت حضرت رقیه سلام الله علیه است که در پایین خورشید بزرگ قیام کربلا جانمایی شده است.
دو پرچم سیاه و سبز منقش به نام مبارک حضرت اباعبدالله(ع) در بالاترین قسمت تصویر ترکیب خوبی ایجاد کرده است. این تصویرسازی علیرغم سادگی در طراحی و استفاده از تعداد کمی از رنگهای گرم، اثری خوش رنگ و جذابی شده است.
مطلب از:نازنین رشیدی و سعید الله وردی
پژمان رحیمی زاده
درباره اثر
خلق تصاویر و نقش‌ها از روایات مذهبی و وقایع عاشورا از دیرباز وجود داشته است. در نقاشی قهوه¬خانه ای (خیالینگاری) در یک پرده به نقل عاشورا در قالب داستانسرایی برای مخاطبین در اماکن عمومی پرداخته شده است. نقل روایات به همراه عناصر بصری شناخته شده، دست¬مایه خلقِ گونه های مختلف هنرهای دیداری در زمان های مختلف بوده است. در نگاهی کلی، تصویرسازی این روایات برای مخاطبین بزرگ‌سال در قالب پوستر و بیلبوردهای شهری با یک مفهوم کلی نبرد خیر و شر خلق می-شود.
اثر انتخابی مربوط به کارگاه تصویرسازی عاشورا در سال 1395 در نگارخانه لاله به همت معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران اختصاص دارد. این اثر با عنوان عاشورا توسط پژمان رحیمی زاده از تصویرگران نام آشنا و حرفه ای که صاحب جوایز ملی و بین¬المللی گوناگون است در ابعاد 20 در 30 تصویر شده است.
در مواجهه اول با اثر در می یابیم که روایت شهادت حضرت ابوالفضل العباس نقل می¬ شود. کاراکتر اصلی (حضرت عباس) درست وسط کادر قرار دارد و خورشید از بالای تصویر بدون ایجاد سایه به واقعه می تابد. فضای آشنایی که اثر برای مخاطبان می‌سازد از جمله اسب به نشانه نجابت، مشک آب ریخته شده بر زمین، تیرهای دشمنان که بر پیکر حضرت عباس وارد شده روایت شهادت ایشان است که برای مخاطبان شیعه بسیار آشناست. تصویرساز، حضرت عباس را با صلابت و مستحکم بر اسب تصویرکرده است و هیچ نشانی از ضعف و درد در ایشان دیده نمی¬شود. سپاهیان یزید در دو طرف کادر ایستاده‌اند و با وجود تعداد زیادشان نوعی ترس از نزدیک شدن به شخصیت مرکزی تصویر را دارند. حضرت عباس؛ کاراکتر اصلی به نوعی در یک مکعب مستطیل قرار گرفته که نشان از شخصیت فرازمینی و متفاوت او با دیگران است. درواقع در ترکیب‌بندی، هنرمند وزن اصلی تصویر را به شخصیت حضرت عباس داده است. او را به مرکز تصویر منتقل کرده است و تمام توجه و توان تصویر در همین نقطه متمرکز شده است. همان‌گونه که یکایک شیعیان و عاشقان حضرت عباس را می‌شناسند و به شخصیت ایشان ارادت دارند. در تصویر نیز چنین اتفاقی افتاده است.
مطلب از: مریم زنجانپور
ماهنی تذهیبی، متولد 1355، تصویرساز کتاب کودک و کارشناس ارشد تصویرسازی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و عضو پیوسته انجمن فرهنگی هنری تصویرگران ایران.
ویژگی های تصویری آثار خانم تذهیبی از این قرارند: استفاده از خطوط مواج و طراحی نرم و سیال، ترسیم دوایری که در درون خود اشکال و موتیف‌های نوینی دارند و کاربرد رنگهای روشن و مات.
درباره اثر
اثر خانم تذهیبی، کاری متفاوت از دیگر آثار عاشورایی به واسطه استفاده از رنگهای روشن و اشکال دایره وار و نیز استفاده از ریزه‌کاری در ترسیم فرم‌های انسانی است.
کلیت اثر با شکل‌هایی به فُرم دایره و بیضی پوشیده شده است. ضمن آن‌که طراح برای ترسیم چهره‌ها و فیگورها نیز از خطوط منحنی بهره بُرده است. چهره‌هایی ماسک‌گونه،که گویی در خوابی ابدی فرورفته‌اند و حالتی از معصومیت شهیدان را نمایش می‌دهند. ازسوی دیگر قسمت اصلی اثر، دایره ای بزرگ، مزین به نقوش گیاهی است که بر روی آن تصویری از مردی سوار بر اسب در حال تاختن، طراحی شده است. حرکت سوارکار در مرکز تصویر ، تضاد آشکاری با سکون وآرامش اثر دارد و همین تضاد، تعادل مناسبی در بین عناصرتشکیل دهنده تابلو به وجود آورده است.
دایره بزرگ اصلی در مرکز تابلو به واسطه نور و روشنایی و نقوش گیاهی از دیگر بخش‌های تصویر، متمایز شده و از طرفی در یک ترکیب مناسب با دوایر کوچک‌تری که در کل اثر به صورت پراکنده دیده می‌شود هماهنگی ایجاد کرده است، دوایری که هریک به نوبه خود معرف یکی از روایت‌ها و صحنه‌های حماسه عاشورا هستند، مانند خیمه‌ها، بانوان عزادار، نخل، آب، شمشیر، نبرد، تاختن و ... .
استفاده از رنگهای مکمل سرخ و سبز باعث هماهنگی رنگی در کل فضای اثر شده است. به خصوص در شکل بیضی بالای اثر این موضوع مشهود است. رنگ سرخ بر زمینه سبز مات توجه را به سمت سرهای آرام و خاموش جلب کرده است.
مطلب از: نازنین رشیدی
هدی حدادی با ارائه یک اثر تصویر سازی در ابعاد ۳۰ در ۴۰ با تکنیک ترکیب مواد روی مقوا با بهره مندی از ترکیب بندی مناسب از عناصر ساده و به دور از تکیه بر تزئینات ظریف توانسته اثر مورد قبولی خلق کند.
این هنرمند با تاکید بر روی رنگ قرمز و سیاه به خوبی توانسته به مهمترین عنصر حماسه و قیام عاشورای حسینی (ریختن خون امام حسین(ع) و سایر یاران با وفایش در روز عاشورا و سیاه پوش شدن همه زیبایی های طبیعت) اشاره کند.
فضای سفیدَ بدونِ محصور شدن اجزای تصویر به گردش نگاه بیننده در همه قسمت‌های این کار کمک می‌کند. چینش مناسب و درست اسب‌ها و همچنین طرز قرار گرفتن این عناصر با خط افقی پایینی ترکیب بندی خوبی در قسمت تحتانی این اثر به وجود آورده است. نگاه رو به بالای اسب ها و حرکت گل های قرمز و سیاه به سمت بالا و همچنین سنگینی قسمت فوقانی کار با استفاده از کنتراست قوی رنگ مشکی گل، ترکیب خوبی ایجاد کرده است.
از دیگر نکات موفق این کار می توان به استفاده از تنالیته رنگ قرمز، های‌لایت و نورپردازی مناسب اسب‌ها اشاره کرد.
استفاده از اسب‌های قرمز و جاری شدن خون این اسب ها به عنوان یکی از نشانه های گویا از واقعه کربلا که در نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای هم به وفور دیده می شود از دیگر نقاط قوت این اثر هنری است.
مطلب از: سعید الله وردی
نوشین صفاخو، تصویرگر و عضو انجمن تصویرگران کتاب کودک و نوجوان ایران است. استفاده از رنگ سرخ و عناصر تصویری موجود در نگارگری ایرانی در بیشتر آثار مصور هنرمند دیده می‌شود که شامل برداشت مستقیمی از فیگورهای انسان، اسب، لباس‌های سنتی است و ترکیب‌بندی کلی تصویرسازی آثار هنرمند، داستان‌های مصور ایرانی است.
درباره اثر
در تابلو عاشورا، رنگ سرخ بر فضا مسلط است. این غلبه رنگ سرخ در تقابل با سیاهی سپاه دشمن ملموس‌تر شده است. رنگ سرخ، در واقعه عاشورا، نمادی از شهادت در جبهه حق است و همین رنگ نمادی از شقاوت در میان جبهه یزیدیان است. در سمت راست اثر با طراحی اسبی سفید، بدون سوار و زخمی نمادی از مظلومیت، حق و پاکی تصویر شده است. در سمت چپ تصویر، انبوهی از سربازان سیاه رنگِ لشکر مخالف در صفوف فشرده، نشانه‌ای از پلیدی و ظلم است.
به کارگیری عناصر تصویری نگارگری سنتی ایرانی در این اثر مشهود است. در ترکیب‌بندی کلی، طراحی فیگور انسان و اسب و همین‌طور زمینه تخت و حجم‌پردازی نشده، توانسته فضایی مصورگونه از واقعه کربلا با تاکید بر عناصر نگارگری ایرانی را به نمایش بگذارد. طراحی منحی وار پیکره اسب در مقابل طراحی پیکره های انسانی، نیزه‌ها و بوته‌ها به شکل عمودی توانسته تقابل و تضاد بین خیرو شر، مظلوم و ظالم را در فضایی ماتم‌زده و خونبار نشان دهد.
مطلب از: نازنین رشیدی
رضا هدایت متولد سنندج وفارغ‌التحصیل رشته نقاشی درمقطع کارشناسی ارشد و یک نقاش اکسپرسیونیست است. ساده‌سازی در فرم، روایت‌گری و به کارگیری رنگهای درخشان که ریشه در علائق قومی و جغرافیایی زندگی دارد، از نشانه‌های بارز کارهای اوست. با این ویژگی‌ها آثار رضا هدایت علاوه بر اکسپرسیو بودن به تصویرسازی نیز شبیه شده‌اند.
درباره اثر
رضا هدایت اثر مذکور را درسال 1385 در کارگاه نقاشی عاشورایی فرهنگسرای بهمن به همراه جمعی از دیگر نقاشان صاحب‌نام خلق کرده است. او در این اثر صحنه‌ایی از عزاداری سالار شهیدان را با استفاده از عنصر «علامت» و حضور جمعی از زنان عزادار که در بخش پایین تصویر و در زیر علامت ایستاده‌اند و بسیار شباهت به زنان خطه کردستان (رنگهای درخشان لباس‌ها) دارند به تصویر کشیده است. او علاوه بر ساده‌سازی و کوچک‌کردن فرم‌ها و رنگهای به کارگرفته برای جمعیت آدم‌ها و رنگ قرمز پس زمینه که اشاره به مفهوم شهادت دارد، بیشترین تاکید را بر «علامت» گذاشته و آن را با تمامی جزئیات به رنگ سیاه و تلالو آن را با رنگ نارنجی تصویر کرده است که در احاطه رنگ قرمز قرار دارد. سیاه، رنگ آسمان شب، درخت آبنوس، زغال و یکی از اولین رنگ‌هایی است که در هنر انسان مورد استفاده قرار گرفت. همچنین رنگ سیاه در جامعه ایران رنگ عزاداری است. رضا هدایت به سبک خود و با استفاده از رنگ و اندازه، نماد عزاداری ایام محرم یعنی «علامت» که نیمی از فضای تابلو را به آن اختصاص داده، بر جایگاه و نقش این آیین در زندگی ایرانیان اشاره دارد.
مطلب از: زهرا تیوراد
