پایگاه خبری-تحلیلی فرهنگ و هنر؛ چند سالی بود که برپایی روضه های خانگی کمی کمرنگ شده بود. یکی از دلایل آنهم شاید گسترش هیئات مذهبی و برنامه‌های فرهنگی پرشور و حال هوای معنوی خاص آنها بوده است. اما امسال به علت شرایط خاص جامعه پس از شیوع ویروس کرونا بسیاری از خانواده ها به روضه‌های خانگی با جمعیت محدود روی آوردند. که البته می توان آن را از خوبی های آن روی ویروس کرونا نیز دانست.
سنت قدیمی روضه خانگی
روضه‌های خانگی به عنوان یکی از قدیمی ترین سنت های عزاداری در میان مردم ایران، همواره از اهمیت خاصی نزد عزاداران برخوردار بوده و اکثر آنهایی که ارادت خاصی به خاندان اهل بیت(ع) داشته اند، بی شک یا بانی روضه بوده اند و یا مستمع آن. روضه هایی که کاملا بی ریا و به ساده ترین شکل ممکن برپا می شده و تنها دغدغه بانیان و مستمعان، چیزی نبوده جز اقامه عزا برای خاندان اهل بیت و اباعبدالله الحسین(ع).
در روایات بسیاری از احوال ائمه بویژه بعد از واقعه عاشورا در خصوص برپایی مجالس وعظ و روضه‌های خانگی نقل قول شده است. در روایات داریم که امام صادق علیه‌السلام برای برپایی مجلس روضه سیدالشهداء علیه‌السلام بسیار تلاش می کردند. آنهم در دوران بنی‌عباس که اجازه نمی‌دادند کسی مجالس عمومی برای اهل‌بیت علیهم‌السلام برپا کند . هر کسی، هر شاعری، مداح و روضه‌خوانی وقتی به خانۀ امام صادق علیه‌السلام می‌آمد، حضرت بلافاصله می‌فرمود: پرده‌ای بزنید، بانوان حرم پشت پرده و آقایان طرف دیگری می‌نشستند و برای اهل‌بیت روضه می‌خواندند و گریه می‌کردند.
تاریخچه مشخصی برای شروع روضه‌های خانگی در عصر حاضر وجود ندارد اما در بخشی از تاریخ آمده است که زمانی که رضاشاه برگزاری مجالس عزاداری در مساجد و تکایا را ممنوع کرد مردم رو به روضه‌های خانگی آوردند. علما و مراجع گذشته ما نیز در ایام شهادت در مجالس خانگی و با حضور خانواده خود به روضه‌خوانی و مقتل‌خوانی می‌پرداختند. بار معنوی این مجالس آن‌قدر زیاد بود که تا این دوره نیز موجودیت خودش را حفظ کرده است.
برپایی مجلس عزا در نهایت سادگی و صمیمیت و بی تکلف ، گسترش ارزشهای دینی و یادآوری مصایب ائمه(ع) ، همدلی و همراهی بانیان روضه چه همسایه باشند چه قوم و خویش برای انجام کاری مشترک و البته برگزاری مراسم عزاداری با توجه و رعایت پروتکلهای بهداشتی و ماندن در خانه برای در امان ماندن از ویروس کرونا ، از جمله ویژگیهای خوب برپایی مجالس روضه خانگی است که این روزها و با آغاز ماه محرم الحرام رنگ تازه ای یافته است.
در این شرایط برخی سازمانها و نهادها برای برپایی این امر خیر تاکید و حتی برای آن پیشقدم شده اند که از آن جمله می توان به برنامه «روضه خوان» سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران اشاره کرد.
یاد شهدا در روضه های خانگی
پروانه دوستی مدیر فرهنگی هنری منطقه 13 ، دبیر و ناظر اجرایی برنامه «روضه خوان» می گوید: از جمله برنامه های مهم و پرطرفدار در محرم امسال ، روضه‌های خانگی است. بانی و پیشنهاددهنده آن خانه فرهنگ حافظیه از مراکز فرهنگی هنری منطقه 13 بود .از آنجا که بسیاری از شهروندان برای شنیدن روضه نمی‌توانند بیرون از خانه بروند و دوست دارند که خودشان بانی باشند، درخواست خود را به ما اعلام کرده و در اسرع وقت و طبق زمان‌بندی که تمایل دارند برایشان سخنران و مداح می‌فرستیم. مدت زمان این برنامه هم با توجه به شرایط کرونایی ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت است.
به گفته دوستی مداحان زیادی برای همکاری اعلام آمادگی کرده‌اند. وی در خصوص زمان برگزاری این برنامه می افزاید : در چند روزه اول محرم تاکنون استقبال شهروندان خیلی خوب بوده و به همین علت برنامه تا پایان اربعین ادامه خواهد یافت.
دبیر برنامه "روضه خوان" هدف از برگزاری این برنامه را احیای سنت حسنه روضه های خانگی ، گسترش و تعمیق شناخت شهروندان از الگوهای دینی ، برپایی مجالس عزاداری در شرایط پیش آمده از بیماری کرونا و همین طور پاسداشت نام و یاد شهدای بزرگوار انقلاب اسلامی معرفی می کند.
دوستی همچنین افزود: قصد ما علاوه بر ثواب معنوی این اقدام حسنه و احیای سنت قدیمی روضه خانگی ، کم کردن تردد در شرایط کرونایی برای حضور در مجلس روضه اباعبدالله (ع) بوده است . از این رو خودمان را در برپایی آن با رعایت کامل پروتکل های بهداشتی ( ماسک ، ضد عفونی ، اجرای مراسم در فضای رو باز ) و رعایت فاصله گزاری اجتماعی ملزم می دانیم و قویا" به آن پایبندیم و بحمدالله تاکنون که اجراهای مختلف از این برنامه داشته ایم مورد و مشکل خاصی نبوده است.
روضه‌خوانی و ذکر مصیبت انسان را رشد می‌دهد. ادامه داشتن روضه‌های خانگی می‌تواند تربیت و رفتارهای کودکان را ارتقا دهد. از این رو توجه به اجرای باکیفیت و پرمحتوای این دست برنامه ها می تواند در گسترش ارزشهای دینی و شعائر مذهبی کمک موثر و شایانی داشته باشد.
شهروندان علاقمند برای برپایی روضه خانگی در مناطق مختلف شهر تهران می توانند همه روزه در ماههای محرم و صفر از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ ، ضمن تماس با دبیرخانه برنامه به شماره های : ۷۷۴۰۰۹۳۰ ؛ ۷۷۴۰۲۸۲۷ و ۰۹۱۲۶۵۴۹۹۷۴ و یا مراجعه به نشانی اینترنتی http://jelveyesoog.farhangsara.irدرخواست خود را غیرحضوری ثبت کنند ودر صورت تمایل به ثبت نام حضوری می توانند به ستاد خیمه خورشید واقع در چهارراه ولیعصر جنب بوستان دانشجو مراجعه کنند.
