به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، دکتر اردبیلی به ایفای نقش نهادهای اجتماعی اشاره کرد و گفت: در نگاه دینی و در سابقه فرهنگی ما و همچنین در تاریخ جامعه، خانواده یک سلول بسیار فعال، موثر و دارای نقش های متعدد بوده اما به مرور با بروزعواملی مانند صنعتی شدن، مدرنیزاسیون و غربی شدن نقش خانواده تقلیل پیدا کرده و خانواده کوچک شد و این روند باعث شد که جامعه شهر نشینی بیشتر مسئولیت های خود را به نهادهای اجتماعی تفویض کند که این نهادهای اجتماعی درایفای این نقش ها آنچنان که باید ارزرشهای اجتماعی ما را رقم بزنند، کارآمد نبودند.
نادیده گرفتن جایگاه فرهنگی تربیتی زن در رشد و تعالی خانواده ظلم به زن و جامعه است
وی با اشاره به نگاه اسلام در مجموعه خانواده گفت: دین اسلام در جایی از زنها سلب مسئولیت و در جایی دیگر به انجام اموری برای زنان تاکید کرده؛ در نگاه دینی زنان وظیفه ای در قبال انجام کارهای خدماتی منزل که عمده وقت زنان خانه دار و شاغل ما رامی گیرد ندارند از طرفی با وجود اینکه اجازه کسب معاش به زن داده شده کسب روزی و درآمد و فراهم آوردن امکانات رفاهی برای خانواده جزو وظایف زن نیست.
دکتر اردبیلی به نکته ای از زمان پیامبر اسلام اشاره کرد و گفت: وقتی زنان خدمت حضرت رسول رسیدند و گفتند که مامی خواهیم جهاد کنیم ایشان فرمودند: جهاد شما در فضای خانواده تعریف شده. اگر امور خدماتی و روزمره و درآمد زایی را از آن مستثنا کنیم، کدام قسمت است که ما نمی بینیم یا کمتر می بینیم؟ و اینقدر واجد ارزش است؟
وی در ادامه با تاکید بر وظیفه محوریت و مدیریت فرهنگی و تربیتی خانواده افزود: این همان محوریت فرهنگی تربیتی خانواده است که در حال حاضر زمین گذاشته شده و زنان بیشتر وقتشان صرف امور خدماتی منزل یا انجام کارهای بیرون منزل و کسب معاش شده است.
جایگاه زن همان محوریت فرهنگی تربیتی است که برای رشد و تعالی خانواده، جامعه و خود زن لازم است و زمانی که در این نقطه قرار گیرد به اوج کمال روحی، معنوی و ارضاء روحی می رسد و اگر او را درغیر این جایگاه قرار بدهیم به او، خانواده و جامعه ظلم کرده ایم.
اضافه شدن هر فرزند به خانواده میخی است که به این بنای مستحکم کوبیده می شود
وی در پاسخ به این سوال که زن پس از ایجاد تعادل در نقش اجتماعی و خانوادگی خود چگونه می تواند بین نقش مادری و همسری خود تعادل ایجاد کند؟ گفت:ما با سه نوع نگاه در این بخش رو به رو هستیم؛ یک نگاه ارزشی دینی، دوم نگاه سنتی و بومی و نگاه سوم جامعه مدرن امروزی است.
در نگاه سنتی بین کارهای روزمره خانمها، خانه داری که همان رسیدگی به انجام امور خانه است، همسرداری، به معنای نقش محوری فرهنگی تربیتی در قبال همسر و فرزند، نقش مادری پررنگ تر است و بر نقش های دیگر اولویت دارد. و چون خانه داری هم جزو مزیت های نسبی است، خانمی که کدبانو باشد به شکل ایده آل باید این بخش را تقویت کند.
این استاد آینده پژوه فرزندآوری را موثر در استحکام بنای خانواده خواند و گفت: در نگاه دینی قطعا همسری اولویت بر مادری دارد؛ نه اینکه نگاه دینی ما مرد سالار باشد. به این دلیل که آنچه که زن در اثر ایفای نقش درست همسری خودش که نقش مرکزی هم دارد درپازل خانواده ایجاد می کند باعث می شود مرد، جلب، وابسته و دلبسته مداوم محیط خانواده شود. بازخورد محبت و عاطفه ای که زن هم به همسرش وهم به فرزندانش اعطا میکند به شدت نیاز او است و برای زن تعالی بخش بوده و آرامش روحی برای او ایجادمی کند و می تواند مادری بهتری را مدیریت کرده و برای فرزندان هم نشاط آور خواهد بود. اولویت زنها باید شکل دهی رابطه تکمیلی و تعادلی درست باشد. در این صورت هر فرزندی به این جمع اضافه شود میخی است که به این بنای مستحکم کوبیده می شود.
وی با اشاره به نگاه خودخواهانه مدرن غربی گفت: این نگاه که با فرزندآوری و توسعه خانواده مخالف است وارد جامعه ما شده و برخی ها نیز از آن تبعیت می کنند می گوید حتی المقدور کمترین هزینه را بده و بیشترین امکانات را از اطرافیانت جذب کن. در نتیجه فضاهای ایثار و فداکاری که باید، شکل نمی گیرد. این نوع نگاه نمی پذیرد که فرزندی بیاید که دو نفر(پدر و مادر) برایش فداکاری کنند و در واقع جوابگوی نوع نگاه التذاذ مادی نخواهد بود.
باید تغییر و اصلاح نگرش ایجاد شود
وی در پاسخ به سوالی که به دنبال یافتن اولویت زن در جامعه امروز است گفت: راهکار حل چالش های اجتماعی برگشتن به عقب و زمانی که زنان از سواد و تحصیلات عالیه محروم بودند نیست.
وی افزود زمانی که برای دختران ما شغل داشتن به هر قیمتی، درآمد زایی حتی کم و حضور به عنوان خانم شاغل در اجتماع دارای شأن، ارزش، اعتبار و کلاس اجتماعی زیبا و شکیل است چطور می توانیم از او بخواهیم این کار زیبا و پسندیده و شکیل را انجام نده و در منزل کاری را که از نظراو کاری سخیف و کم ارزش است را انجام بدهد.
وی تغییر و اصلاح نگرش را اولویت جامعه امروز دانست و گفت: باید جایگاه مادری، همسری و جایگاه زن را به درستی تعریف کنیم و اجازه بدهیم که زن برای انتخاب جایگاه ایده آل تصمیم بگیرد. و پیرو این تصمیم گیری کارهایی را که لازم است برای رسیدن به آن انجام دهد.
به عقیده این کارشناس مسائل خانواده، اصلاح نگرش از خود زن ها باید شروع شود. زن ها باید بدانند چه جایگاه، ارزش و اعتباری در سطوح نظام خلقت دارند. اگر این را باور کنند طی یکی دو نسل این نگرش اصلاح و در فرهنگ عمومی نسل های بعدی ما تثبیت خواهد شد. ما از بعضی از وجوه درستِ خانواده سنتی تعریف می کنیم و آن را ارزشمند می دانیم اما معتقد نیستیم که باید به عقب و همان الگوی صد سال قبل برگردیم. ما معتقدیم که باید به الگوی تعادلی برسیم.
زن هر لحظه باید دست به خلق یک روش تربیتی بزند
دکتراردبیلی نقش خلاقیت زن در روند فرهنگی تربیتی خانواده را بسیار ویژه خواند و افزود: اگر زن هزاران کتاب تربیتی هم بخواند درست است که بینش وسیع تری پیدا می کند ولی باز هم جوابگوی مشکل تربیتی با فرزندش نخواهد بود. زن هر لحظه باید دست به خلق یک روش تربیتی بزند؛ هرچقدر دید بازتر و عزت نفس بیشتری داشته باشد هرچه رابطه اش با خدای خودش، همسرش و محیط پیرامونش بهتر شکل گرفته باشه قطعا با خلاقیت بالاتری دست به این تربیت خواهد زد. روزی فرهنگی تربیتی همسرش خودش و فرزندانش را خداوند از مجرای او قرار به آنها برساند و این باور است که زن را بالنده و شکوفا می کند. ما بین دو نگاه سنتی و غربی گرفتار نشدیم که مجبور باشیم یکی از این ها را انتخاب کنیم. بلکه نگاه متکامل تر و متعادل تری است که در عین اینکه می تواند مزایای هر نگاه را به همراه داشته باشد تعالی همه جانبه، خوشبختی، آرامش و سعادت زن و همه را رقم بزند.
نقش مردان در تغییر نگرش و سبک زندگی زنان چیست؟
وی نقش پدر در تغییر نگرش و سبک زندگی زنان را بسیار کلیدی خواند و افزود: با توجه به این که الگوسازی در محیط خانواده صورت می گیرد پدر در قبال همسرش و ارائه و تعریف از جایگاه، ارزش، نقش زنانه، مادرانه وهمسرانه او و متقابل آن هم زن که جایگاه پدری را به عنوان مدیریت خانواده تثبیت می کند احترام و اعتماد و فضای محبتی که باید بین پدر و فرزندان شکل بگیرد موثر است.
وی نقش پدر در ارتقاء عزت نفس دختران را نیز بسیار کلیدی خواند و گفت: دختران شکل الگویی روابط را از مادران می آموزند ولی با تحقیقات فراوان و بررسی رویکردهای مختلف در نقاط مختلف دنیا اثبات شده است دخترانی که با پدرانی زندگی کردند که توانستند ارتباط مناسبی با دخترانشان برقرار کنند در زندگی آینده شان آسیب پذیری کمتر، در محیط های اجتماعی قدرت تاثیر گذاری بالاتر و در نهایت زنان موفق تری در همه جوانبش من جمله خانواده و به عنوان مادر بوده اند. زن تحقیر شده دارای کمبود عزت نفس و سردرگم هرگز نمی تواند نقش مادری و همسری ایده آل ایفا کند.
دکتر اردبیلی در پاسخ به این سوال که تعداد فرزندان چه کمکی به ایجاد هویت مادری و تقویت نقش مادری می کند گفت: اگر مادری خودش را مجرای روزی تربیتی، جسمی، روحی و معنوی فرزندانش بداند به عنوان نقش مادری خودش تعداد فرزندان این مجاری را در وجود او بیشتر به جریان و حرکت در می آورد.
وی گفت: تجربه شخصی من این بود که اگر برای انجام کاری باحضور 1 فرزند نیاز به 10ساعت زمان بود وقتی فرزندان بیشتری داشتم همان کار را در مدت زمان کمتری با کیفیت بهتری انجام می دادم. من این را ناشی از روزی آن فرزند می دانستم که شامل حال من شده بود.
