به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ وهنر، زهره سادات لاجوردی عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی در مورد طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده گفت: تاکنون سیاست‌های متعددی با هدف تسهیل ازدواج و استحکام بنیان خانواده مانند قانون تسهیل ازدواج در برنامه ششم در نظر گرفته شده است اما ظاهرا هیچ‌یک نتوانسته آن طور که باید در کاهش طلاق و افزایش ازدواج و کمک به اجرای سیاست‌های افزایش جمعیت در کشور موثر واقع شود. قانون تسهیل ازدواج جوانان مشتمل بر حدود ۱۳بند با مهر تأیید شورای نگهبان برای اجرا به دولت ابلاغ شده بود، که اغلب در حد رسانه‌ای شدن باقی مانده و اجرای مفاد آن توسط نهادها و سازمان‌های مربوطه مغفول مانده است.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی افزود: در حالی‌که، طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده، با نگاهی جامع نسبت به ابعاد و زوایای مختلف موضوع ازدواج از جمله ابعاد اقتصادی، فرهنگی، قضایی، روانشناختی و غیره سعی شده تا ازدواج و خانواده را به صورت تخصصی و با نگاهی فراگیر مورد حمایت قرار دهد؛ لذا آسیب‌شناسی از برنامه‌ها و سیاست‌های گذشته و تلاش برای رفع آنها در تقویت طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده در نظر گرفته شده است.
طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده نگاهی جامع به موضوع ازدواج دارد
وی ادامه داد: در حال حاضر تلاش کمیسیون مربوطه در جهت تبدیل این طرح به قانونی دقیق، جامع و کامل است که بتواند به نیازهای جامعه در حوزه ازدواج، خانواده و برخورداری از جمعیت مطلوب، جامه عمل بپوشاند که نیازمند بررسی همه جانبه و در نظر گرفتن همه ضوابط و بایسته‌های تصویب و اجرای یک طرح است. بطوری‌که طرح مزبور در کمیسیون مشترک به منظور رفع نواقص و ابهامات آن، از ابعاد و زوایای مختلف مورد بررسی و کنکاش قرار می‌گیرد تا بتواند چالش‌های احتمالی پیش روی تصویب و اجرای طرح را مرتفع سازد.
لاجوری در ادامه به نقاط قوت این طرح اشاره کرد و گفت: برخلاف سایر قوانین حوزه ازدواج و جمعیت در سال‌های گذشته، می‌توان به طور قاطع یکی از نقاط قوت این طرح را مربوط به تعهدات و ضمانت‌های اجرایی آن دانست. به گونه‌ای که در فصل پایانی این طرح، کلیه دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که برای اعمال سیاست‌های جمعیتی مسئولیتی دارند و همچنین قلمرو مسئولیت آنها مشخص گردیده است. اهمیت این بخش در آنست که مانع از اجرایی نشدن این قانون می‌شود تا به سرنوشتی مانند قانون تسهیل ازدواج منتهی نگردد.
طرحی که آینده خانواده را تضمین می‌کند
نماینده مردم در مجلس یازدهم تصریح کرد: از دیگر نقاط قوت این طرح، تقویت نقش نظارتی مجلس است که به صورت ارائه گزارش دستگاه‌ها محدود نشده بلکه به صورت بازدیدها و نظارت‌های میدانی و عملیاتی خواهد بود. از دیگر نقاط قوت این طرح برخورداری از مشوق‌های اقتصادی در قالب‌های فوری، کوتاه مدت و بلند مدت است؛ بصورتی که مشوق‌های فوری و کوتاه مدت اثر فوری بر رشد جمعیت دارد و مشوق‌های بلند مدت در راستای تأمین آتیه خانواده و فرزندان خواهد بود.
لاجوری این طرح را فرصتی طلایی برای دهه شصتی‌ها دانست و ادامه داد: افزایش تجردگرایی در جامعه به ویژه متولدین دهه ۶۰منجر به کاهش فرزندآوری در جامعه شده است؛ طرح جوانی و تعالی فرصتی طلایی برای این گروه از جوانان و زوجین است که بنا به دلایلی تاکنون ازدواج نکرده و یا فرزنددار نشده‌اند اجرایی شدن این طرح می‌تواند در ترغیب به ازدواج و تشکیل خانواده و نیز فرزندآوری در بین متولدین این گروه باشد.
چرا قانون تسهیل ازدواج به ازدیاد جمعیت ختم نشد؟
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی یادآورشد: یکی از موانع اجرای نشدن قانون تسهیل ازدواج عدم وجود تصویب آیین‌نامه برای آن از سوی دولت بود و چون دولت برای بخش‌های مختلف آن آیین‌نامه تصویب نکرده بود، اجرای آن بر زمین ماند و به دلیل مغفول ماندن مأموریت‌‌های تخصصی و تکلیفی نهادهای اجرایی متولی، در راستای افزایش و دوام ازدواج و نیز تأمین مسکن و اشتغال که در نهایت منجر به ازدیاد جمعیت می‌شد، خروجی مورد انتظار بدست نیامده است.
لاجوردی با انتقاد از بی‌توجهی نهادهای مربوطه در اجرایی نشدن قانون تسهیل ازدواج گفت: اگرچه درسال‌های اخیر، تأمین مسکن، ازدواج و اشتغال از مهمترین مشکلات حوزه جوانان بوده و متعاقباً شرایط تشکیل و بسط خانواده برای جوانان صعب و دشوار شده؛ باید توجه داشت که اهمال نهادهای اجرایی ذیربط به بهانه نبود زیرساخت‌های حمایتی، قابل توجیه نیست چرا که نهاد متولی باید به موضوعاتی مانند بیکاری، ازدواج و مسکن که گریبان‌گیر قشر جوان جامعه است، ورود پیدا می‌کردند و توجه دولت را به این امر معطوف نموده و در باب تخصیص بودجه و رفع مشکلات، دولت را پای کار می‌نشاند.
وی در ادامه تاکید کرد: آنچه مسلم است وضع نشدن آیین‌نامه اجرایی و نیز عدم اداره و تمایل برخی مسئولان به گفتمان اهمیت ازدیاد جمعیت، از جمله مهمترین موانعی بوده که مع‌الاسف طی سال‌های گذشته توسط نهادهای متولی مورد بررسی و مطالبه‌گری جهت رفع نقص قرار نگرفته و متعاقباً اهداف این قانون از جمله ازدیاد جمعیت نیز حسب آنچه انتظار می‌رفت، محقق نگردیده است.
ضمانت اجرایی طرح تعالی خانواده به افزایش جمعیت ختم شود
عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی یادآور شد: با توجه به فراگیر بودن طرح جمعیت و تعالی خانواده نسبت به ابعاد مختلف حوزه جمعیت و خانواده، رفع نواقص و ابهامات نسبت به قوانین قبلی در این حوزه و نیز، لحاظ نمودن ضمانت‌های اجرایی قوی می‌توان به اثرگذاری این طرح بر موضوع افزایش جمعیت و رشد فرزندآوری در کشور امیدوار بود.
وی ادامه داد: ارائه تسهیلات متعدد و متنوع از قبیل بیمه درمانی زوجین نابارور، ارائه خدمات و تسهیلات به زنان شاغل، ارائه بسته‌های حمایتی و تغذیه‌ای به مادران و کودکان، اعطای فرصت تحصیلی به مادران دانشجو، حمایت از خانواده‌ها بصورت کمک معیشتی، ارائه خدمات مستمر درمانی به زنان باردار؛ از جمله مشوق‌هایی هستند که هر یک به نوبه خود بخش مهمی از موانع فرزندآوری خانواده‌ها را از سر راه بر می‌دارد.
لاجوری در پایان خاطر نشان کرد: از مهمترین تکالیف و وظایف مجلس، امر تقنین است که با توجه به هشدار درباره مسئله کاهش جمعیت و نگرانی رهبری معظم از مواجه شدن کشور با بحران جمعیتی در سال‌های پیش رو، عزم کمیسیون مشترک معطوف به تصویب طرح و تبدیل آن به قانون است. همچنین نظر به اولویت دار بودن موضوع و تکالیف ذاتیِ قانون‌گذار، مجلس در جایگاه نظارتی نیز نهایت تلاش خود را بر اجرای طرح مذکور به کار خواهد بست؛ در عین حال، انتظار می‌رود با ابلاغ و نیز تنظیم و تدوین به موقع آیین‌نامه اجرایی مربوطه از سوی دولت و نیز عزم جدی دولت برای اجرا، اثربخشی طرح بر زندگی مردم و جامعه هرچه سریع‌‌تر به عرصه ظهور برسد./
