به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، با توجه به نقش سازندهای که رسانهها در شکلگیری و جهتدهی به افکارعمومی دارند میتوان از آنهابه عنوان ابزاری برای بهینهسازی امور کلی جوامع در عرصههای مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و حتی اقتصادی استفاده کرد. نگاه به علم ارتباطات با زاویه آیندهپژوهی کمک میکند تا با گذر دادن رسانه از فضایسنتی به دنیای مدرن، هم آینده این رسانهها را شناخت و هم ظهور رسانههای جدید و تاثیر آن را بر آینده مورد ارزیابی قرار داد.
شناختآینده کمک خواهد کرد با آنچه که در حال وقوع است، هماهنگ شویم یا با بهرهگیری از فرصتها و دوری از تهدیدها بخواهیم مسیر خود را تعیین کنیم. هرچند آینده بسیار وسیع تر از رسانه هاست رسانهها عامل کوچکی نیستند و یکی از بازیگران تعیینکننده آینده هستند که در ساخت فردای ما نقش دارند، همه بخشهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... در حال حاضر و آینده به رسانه متکی هستند، پس به مانند حال، در آینده نیز رسانهها نقش دارند و به نوعی شناخت آینده بدون شناخت نقش رسانهها، ممکن نیست.
یکی از محتوای رسانهای که اهمیت زیادی در شکلدهی به افکار عمومی دارد، خبر است که با ظهور رسانههای جدید به لحاظ تولید، مصرف و توزیع با شرایط جدیدی در حال حاضر مواجه شدهاست که حکایت از آیندهای پیچیده و متفاوت دارد.
در کتاب آینده خبر (مفاهیم و سناریوها) تالیف دکتر اکبر نصراللهی و دکتر هادی البرزی دعوتی سعی شده از زاویه این رشته به خبر نگریسته شود و پیشروی خوانندگان قرار گیرد.
دانش آیندهپژوهی، اکوسیستم جدید خبری، تحلیل نظریههای ارتباطات با توجه به تغییر ماهیت مخاطب خبر به کاربر، روندهای تاثیرگذار بر آینده خبر، آیندهپژوهی محتوایخبر و نمونه پژوهشهای آیندهپژوهیخبر و رسانه، فصول ۶گانه این کتاب کاربردی است.
آینده پژوهی سخت اما ممکن استدکتر اکبر نصرالهی نویسنده این کتاب در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: آینده پژوهی در حوزه ارتباطات، رسانهها و به ویژه در حوزه خبر با توجه به کثرت عوامل اثرگذار و پیشران های مختلف و متغیرهای بسیار زیاد اثرگذار، کاری سخت اما ممکن است.
همه چیز به ویژه در یک دهه گذشته تغییر پیدا کرده یا به عبارتی تغییرات ملموس و محسوس و شتاب تغییرات در چند سال گذشته زیاد بوده است و در واقع هر روز و هر هفته می توان گفت تغییرات بسیار مهمی را در حوزه رسانه و ارتباطات شاهدیم واین تغییرات را نه تنها متخصصان بلکه مردم عادی هم متوجه هستند و در حال استفاده مثبت یا منفی، مسئولانه و غیرمسئولانه از این تغییرات هستند.
به گفته وب این تغییرات در چند حوزه است یک در حوزه فناوری و دیگری فناوری ارتباطات و تغییرات در حوزه فناوری ارتباطی باعث تغییرات در مخاطبان و پنج محصول نتیجه تغییرات ارتباطی شامل ۵ e می شود و به عبارتی ( هر فردی، هر پیامی را به هر زبانی با هر ابزاری به هر مکانی ) که بخواهد تولید و منتشر کند.
حوزه خبر دیگر انحصاری نیستنصرالهی گفت: بنابراین این تغییرات در حوزه فناوری، تغییرات در حوزه مخاطبان را گریزناپذیر کرده و باعث شده که با قاطعیت بگوییم تغییرات در حوزه تولید، توزیع و مصرف خبر و رابطه بین تولیدکنندگان و توزیع کنندگان رخ داده است. قبلا تولید خبر در انحصار خبرگزاری ها بود و مطبوعات و رادیوها و تلویزیون در زمین خبرگزاری ها بازی می کردند و توزیع کننده بودند. بنابراین در صورت عدم تولید از سوی خبرگزاری، مطبوعات رادیو و تلویزیون هم از آن غافل می شدند.
رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه افزود: حتی در کشور ما نیز اگر به قبل برگردیم می بینیم صداو سیما تنها به تلکس ایرنا و واحد مرکزی خبر و برخی رسانه های خارجی نیز با پرداخت حق اشتراک دسترسی داشت، بعدها مطبوعات و رادیو و تلویزیون به موازات شکست انحصار تولید خبرگزاری ها خود بخشی از تولید را برعهده گرفتند.
بهترین تولید رسانه در صورت غفلت از توزیع هوشمندانه فرصت سوزی استبا پیشرفت فناوریهای ارتباطی امکان تولید و توزیع به مخاطب نیز داده شد، الان همه تولیدکننده، توزیع کننده و مصرف کننده هستند. این رابطه بین تولید و توزیع و مصرف در حال حاضر دیگر تعاملی است نه از شمال به جنوب یا غرب به مرکز. الان در حوزه خبر انحصار نیست و چیزی را نمی شود مخفی کرد. در جریان اخیر ترور شهید فخری زاده شبکه خبر به عنوان رسانه رسمی حتی در انتشار زیرنویس سه ساعت تاخیر داشت، یا در انتشار تصویر حدود هشت ساعت تاخیر داشت اما این خبر توسط شهروندخبرنگاران و اولین بار توسط یک سایت و کانال محلی منتشر شد.
نصرالهی گفت: در حالی که در غیبت و کار غیرمسولانه و عقب ماندن رسانه های رسمی و صدا وسیما شبکه های رقیب و دشمن مثل اینترنشنال و بی بی سی زنده خبر داشتند و این نشان دهنده این است که رابطه تولیدکننده و توزیع و مصرف کننده تغییر پیدا کرده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت اگر رسانه ای بهترین تولید خبر را داشته باشد اما از توزیع هوشمندانه و هنرمندانه و به موقع غفلت کند باعث می شود کاربران و مصرف کنندگان خبر به رسانه های دیگر مراجعه و یا خود تولید خبر داشته باشند.
مولف کتاب راهنمای پوشش خبری گفت: در این کتاب سعی داریم توجه عوامل رسانه ای، استادان، دانشجویان، علاقمندان و کنشگران حاکمیتی را به مطالعه و تغییر و توجه به آینده پژوهی در حوزه رسانه و تحولات راهبردی و اساسی در این حوزه جلب کنیم و شروعی برای کارهای بعدی باشد تا تمامی کنشگران مختلف سیاسی، علمی، اجتماعی و مذهبی حواسشان باشد تولید و انتشار و نیاز مخاطبان مثل قبل نیست و مخاطبان هم می توانند تولیدکننده، توزیع کننده و مصرف کننده باشند.