به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، جایزه ادبی جلال آل‌احمد، یک جایزه دولتی است که به منظور معرفی آثار برگزیده ادبیات داستانی در ایران پایه‌گذاری شده و با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۸۷ نخستین دوره خود را در سالروز تولد آل‌احمد آغاز کرد. این جایزه از آن سال بدون وقفه ادامه داشته و هر سال هم‌زمان با سالروز تولد جلال آل احمد، با انتخاب کتاب های برگزیده به کار خود پایان می‌دهد اما امسال به دلیل شرایط کرونایی، این اختتامیه به تعویق افتاد.
مراسم پایانی سیزدهمین دوره جایزه جلال با حضور محسن جوادی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ابراهیم حسن‌بیگی دبیر علمی و مصطفی جلالی دبیر اجرایی جایزه در برنامه شب روایت شبکه چهار سیما برگزار شد و در این مراسم برگزیدگان و شایستگان این جایزه در بخش‌های مختلف به این شرح معرفی شدند:
داستان بلند و رمان:
داوران این بخش یعنی سعید تشکری، جواد افهمی و علی چنگیزی از بین ۸۲۰عنوان کتاب ارسالی، کتاب «اوراد نیمروز» به قلم منصور علیمرادی را شایسته تقدیر دانستند.
داستان کوتاه:
در این بخش داریوش عابدی، راضیه تجار و عبدالمجید نجفی به عنوان داور از بین ۳۴۲عنوان کتاب ارسال‌شده به دبیرخانه هیچ اثری را برگزیده و شایسته تقدیر ندانستند. اعضای هیات داوران بخش داستان کوتاه سیزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد ضمن سپاس از همه نویسندگانی که آثارشان در این دوره مورد بررسی قرار گرفت، با اتفاق نظر اعلام کردند مجموعه‌های داستان‌کوتاه رسیده به دبیرخانه، دارای ساختار و محتوای قابل قبولی از نظر ویژگی‌های فنی و تکنیکی داستان کوتاه نیستند. بنابراین انتخاب برگزیده یا شایسته‌تقدیر جایزه ادبی جلال آل احمد از بین آثار رسیده به دبیرخانه این رویداد ادبی فاقد توجیه فنی و حرفه‌ای است. به همین دلیل ضمن آرزوی بالندگی آثار و نویسندگان این حوزه در سال‌های آتی هیچ‌کدام از آثار رسیده به این دبیرخانه در این دوره را حائز شرایط برگزیده شدن ندانستند.
نقد ادبی:
از بین ۷۶ عنوان کتاب ارسالی به دبیرخانه، حمیدرضا شعیری، محمدرضا سنگری و کامران پارسی‌نژاد به‌عنوان داور این بخش، کتاب «تاریخ بدن در ادبیات» به قلم سیدمهدی زرقانی (با همکاری: زهرا آقابابایی خوزانی، امید ایزانلو، فاطمه جهانپور، حمیدخادمی، محسن شرفایی و فرزانه فرخ‌فر) را شایسته تقدیر دانستند. داوران این بخش همچنین کتاب «روایت‌شناسی درام» اثر پرستو محبی را به خاطر تلاش‌های مؤلف در روشمندی، سازمندی و تحلیل ادبیات داستانی - نمایشی مورد تجلیل قرار داده و از دبیرخانه جایزه جلال آل احمد خواستند که به نحو مقتضی از این اثر نیز تجلیل کنند.
مستندنگاری:
مصطفی رحیمی، سعید علامیان و گلعلی بابایی داوران بخش مستندنگاری بودند که از بین ۴۷۴عنوان کتاب ارسالی به دبیرخانه، دو کتاب «فرکانس ۱۱۶۰ (اینجا آبادان؛ صدای مقاومت و ایستادگی)» به قلم فضل‌ا... صابری و «گوهر صبر (خاطرات گوهرالشریعه دستغیب)» به قلم طیبه پازوکی را به عنوان «برگزیده مشترک» این بخش انتخاب و معرفی کردند. داوران این بخش همچنین کتاب «از ری تا شام روایت ناتمام احمد غلامی» اثر مرحوم علی مژدهی را به دلیل اعتبار راوی و همچنین اعتبار صاحب خاطره و محتوای غنی در مورد تاریخ دقیق وقایع کردستان در مقطع ابتدای جنگ و نیز تشکیل تیپ ۱۰ سیدالشهدا علیه‌السلام قابل تجلیل ارزیابی کرده و از دبیرخانه جایزه خواستند که به نحو مقتضی از این اثر تجلیل کنند.
معرفی چهره‌های داستان‌نویسی و مستندنگاری دفاع مقدس:
به انتخاب اهالی رسانه چهره‌های برتر داستان‌نویسی و مستندنگاری دفاع مقدس معرفی شدند که عبارتند از: محمدرضا بایرامی، احمد دهقان، مجید قیصری، حبیب احمدزاده، داوود امیریان، قاسمعلی فراست، داوود غفارزادگان، گلعلی بابایی، حمید حسام، اکبر صحرایی، علی مؤذنی و رحیم مخدومی.
پژوهش‌های دانشگاهی با موضوع ادبیات داستانی دفاع مقدس:
در مقطع دکترا، محمود رنجبر برکادهی با رساله «نقد و تحلیل روایی ـ محتوایی داستان‌های کوتاه دفاع مقدس، مرضیه آتشی‌پور با رساله «بررسی سبک‌شناسانه نثر داستانی ادبیات انقلاب اسلامی با تکیه بر رمان‌های شاخص دفاع مقدس» و فریبا نظری پورکیایی با رساله «تفسیر فرهنگی- احساسی خاطرات جنگ ایران و عراق با تاکید بر خاطرات عملیات کربلای ۵ در منطقه شلمچه» به عنوان رساله‌های برتر انتخاب شدند.
در مقطع کارشناسی ارشد، سیدمحمدعلی صحفی با پایان‌نامه «نحوه خوانش رمان‌های جنگ در میان دانشجویان و طلاب»، کوثر اولیایی با پایان‌نامه «بازتاب جنگ هشت ساله در خاطرات زنان ایرانی در دوره پساجنگ بر مبنای رویکردشناختی لیکاف» و مهشید دلبری با پایان‌نامه «تحلیل گفتمان وصیت‌نامه‌های شهدای هشت سال جنگ تحمیلی» معرفی شدند.
دبیرخانه جایزه جلال آل احمد همچنین دکتر عبدا... حسن‌زاده میرعلی از دانشگاه سمنان با ۲۱پایان‌نامه، دکتر مهدی خادمی کولایی از دانشگاه مازندران با ۱۲پایان‌نامه، دکتر اسماعیل صادقی ده‌چشمه از دانشگاه شهرکرد با ۱۲پایان‌نامه و دکتر محمدرضا سنگری از دانشگاه‌های مختلف با ۱۲پایان‌نامه را به عنوان استادان راهنما و مشاور شاخص پایان‌نامه‌های دانشگاهی حوزه ادبیات داستانی دفاع مقدس معرفی و از آنان تجلیل کرد.
رونمایی:
در مراسم اختتامیه جایزه جلال کتاب «جلال و جمال (برگردان گزیده‌ای از داستان‌های جلال آل احمد به زبان اردو)» ترجمه احمد شهریار، نویسنده، شاعر و مترجم پاکستانی رونمایی شد. ترجمه گزیده‌ای از داستان‌های کوتاه جلال آل احمد از جمله «جاپا»، «زن زیادی»، «بچه مردم»، «اختلاف حساب» و «آرزوی قدرت» به انتخاب و ترجمه احمد شهریار، شاعر، نویسنده و مترجم پاکستانی با هدف تحکیم پیوندهای فرهنگی میان علاقه‌مندان ادبیات داستانی در کشورهای ایران، پاکستان و هندوستان انجام شده‌است.
