خامه یار: دانشگاه آمریکایی در بغداد افتتاح شد اما نتوانستیم در بیروت شعبه دانشگاه تهران ایجاد کنیم

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، کتاب زخم و زیتون؛ یادگاران و روزگاران نوشته‌ عباس خامه‌یار در تالار قلم واقع عصر روز گذشته در سالن همایش‌های کتابخانه‌ ملی رونمایی شد. 

این مراسم با حضور اشرف بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، حجت الاسلام میثم امرودی؛ رئیس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران،حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس جمهور ، مسعود ده‌نمکی، صادق حسین جابری انصاری به صورت وبینار برگزار شد.

کتاب زخم و زیتون؛یادگاران و روزگاران روزنوشت‌های عباس خامه‌یار از رویدادها و یادگاری‌های دوره‌های مختلف مدیریت فرهنگی خودش و نیز روایت‌هایی از افراد و شخصیت های برجسته فرهنگی سیاسی و معنوی چند دهه اخیر ایران و اسلام است که با آنها حشر و نشر داشته است.

یادداشتهای کتاب در مقاطع زمانی مختلف نوشته شده است و نویسنده انها را در دوبخش یادگاران و روزگاران آورده است

در ادامه حجت الاسلام میثم امرودی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز با تبریک حلول ماه مبارک رجب گفت: قدمت دوستی من با نویسنده کتاب زخم و زیتون نزدیک به 30 سال است. ایشان نویسنده و اندیشمندی قهار و اگاه به حوزه فرهنگ و مقاومت در حوزه بین الملل است.

وی تصریح کرد: خامه یار با خلق آثاری چون سمفونی ایثار زمانی که معاونت پژوهشی بنیاد شهید را برعهده داشت توانایی های خود را ثابت کرد. وی جزو معدود مدیرانی است که هم دانش فرهنگی دارد و هم شجاعت عملیاتی کردنش را در اختیار دارد. این توانایی او را ما چه زمانی که ایشان در ایران و چه زمان هایی که در کویت و قطر بودند، می دیدیم.

حجت‌الاسلام امرودی گفت: تمامی خاطرات این کتاب از افراد و بزرگانی همچون امام خمینی (ره)، فتحی شقاقی، سید حسن نصرالله، امام موسی صدر و ... به‌صورت ذوقی ارائه شده است. اتفاقاتی که در این 50 سال از قرن چهاردهم رخ داده را در هیج‌جای تاریخ ندیده‌ایم. شخصیت‌های بزرگی در این 50 سال رویش کردند و شخصیت‌های منفوری نیز اتفاقات و برگ‌های ننگینی از تاریخ را رقم زدند. خامه‌یار بخشی از تفکرات و اتفاقات این 50 سال را روایت کرده است.

رئیس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، افزود: قرن 14 که 50 سال از آن گذشته، قرن ظهور و تحقق عدالت، قرن محو استبداد و استکبار و قرن شکسته شدن بال‌های آمریکاست و ان‌شاءالله محو اسرائیل را هم شاهد خواهیم بود.

وی در پایان تصریح کرد: عباس خامه‌یار در «زخم و زیتون»، 50 سال خاطره را برای نسلی که امام، دفاع مقدس، لحظات زیبای عروج شهدا، بسیاری از صاحبان اندیشه‌های ناب و مسئولان بااخلاص را ندیدند، رقم زده است.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود یا یاد کردن از حضرت امام (ره) و پیش بینی های ایشان که بسیاری از انها به بار نشست از جمله سقوط سلطنت شاه، سقوط اتحاد جماهیر شوروی و سقوط صدام تصریح کرد: ان شاالله بزودی شاهد تحقق این پیشبینی امام در خصوص فروپاشی استبداد و استعمار جهانی نیز خواهیم بود و شک نکنید این مهم رخ خواهد داد.

امرودی با اعلام اینکه طبق پیشبینی امام قرن 14 (قمری) قرن شکوفایی اسلام و نابودی استبداد و استعمار خارجی در همه حوزه ها خواهد بود گفت: از این قرن 50 سالش گذشته و 50 سال دیگر باقی مانده است و ما ان شاالله در زمان باقی مانده مورد نظر حضرت امام شاهد تحقق نابودی استعمار و بویژه نابودی رژیم غاصب اسراییل خواهیم بود و ان شاالله این انقلاب به دست صاحبش حضرت صاحب الامر و الزمان رسانده خواهد شد.

از سوی دیگر حسام‌الدین آشنا نیز در این مراسم عباس خامه‌یار را یک مدیر شایسته دانست و گفت: این جمع به مناسبت رونمایی از یک کتاب که مجموعه‌ای از تجربیات یک مدیر شایسته است تشکیل شده است، او با قلمی همه فهم و هم‌دلانه با حوادث و اشخاص نگاشته شده است. اگر امروز از خودمان سوال کنیم ما امروز مدیر فرهنگی شایسته یا مدیر فرهنگی بین‌المللی شایسته داریم جوابمان آری است و او کسی مانند عباس خامه‌یار است.

وی افزود: زمانیکه او در بنیاد شهید کار می‌کند، فهم از کار معاونت فرهنگی و پژوهشی را ارتقا می‌دهد که این باعث اهمیت کار او در بنیاد شهید و امور ایثارگران است. فیلم روز سوم، شوق پرواز و سمفونی عیسی بخشی از دستاوردهای فرهنگی یک مدیر است. پیش از او و پس از او عزیزانی در بنیاد شهید بودند اما این یادگاران در زمان او ثبت شدند و این نشان دهنده‌ حضور مؤثر او در زمان خودش است.

مسعود ده نمکی در مراسم خطاب به حسام‌الدین آشنا گفت: باعث تأسف است که ما فردی را بابت تجربیاتش تکریم کنیم اما او را در سمتی غیر از تخصصش قرار دهیم، اگر می‌گوییم فرد فرهنگی با کفایتی است پس باید در یک مقام فرهنگی مسئولیت داشته باشد. من اگر جایگاه مدیریتی داشتم حتما تمامی مسئولین را مجبور به روزانه نویسی می‌کردم چرا که بیان زوایای پنهان تاریخ از زبان‌های گوناگون باعث روشن‌تر بیان شدن تاریخ می‌شود و شبهه ای را در تاریخ به وجود نمی‌آورد.

اشرف بروجردی هم در این مراسم گفت: کسانی که دغدغه فکر و دانش و تفکر و ایران را دارند کسانی هستند که مایلند با کمک همدیگر برای آینده این سرزمین اثرگذار باشند چیزی که نیاز است ما نسبت به آن حساس باشیم و بتوانیم اندیشه ایرانی را بارور کنیم و لحظاتی که با آن روبه‌رو بودیم را ثبت کنیم.

وی افزود: سازمان اسناد و کتابخانه ملی پناهگاهی برای اصحاب اندیشه است که می توانند تفکر خود را در آن مطرح کنند و پذیرای نقد باشند و بتوانند از آن برای بارور کردن اندیشه بشریت موثر باشند. کتابخانه ملی وظیفه خدمت رسانی و تکریم صاحبان اندیشه را دارد و باید بستر را برای آنها فراهم کند و به عرصه نجات اندیشه بشر وارد شود و زمینه ای را برای کسانی که مایل به دیده شدن و به محک گذاشتن اندیشه خود هستند فراهم کند.

تجربه زیسته خامه‌یار در ارتباط با شخصیت‌های تأثیرگذار

صادق‌حسین جابری ‌انصاری؛ معاون امور مجلس و ایرانیانِ وزارت امور خارجه، سخنران بعدی در آئین رونمایی از کتاب «زخم و زیتون» بود. وی بیان کرد: عنوان کتاب بسیار بامسما و بامعناست و در واقع چکیده سیر آفاق و انفسی عباس خامه‌یار است. او تمام زندگی فکری، سیاسی و فرهنگی خود را بر جهان اسلام و به‌طور خاص بر جهان عرب و به‌طور ویژه بر فلسطین به‌عنوان قلب تپنده جهان عرب در چند دهه اخیر متمرکز کرد.

وی در تحلیل عنوان کتاب «زخم و زیتون؛ یادگاران و روزگاران»، گفت: زیتون نماد آن منطقه و جغرافیا و تاریخ و زیست انسانی آن است. زیتون دهه‌هاست که در پی تحولاتی که از زمان اشغال فلسطین رخ داده، با زخم و خون همراه بوده است. این عنوان دو بخشی هم بسیار زیباست و هم نام بامسمایی بر مجموعه مطالب کتاب است. «زخم و زیتون»، لب لباب و چکیدهِ چکیده سیر آفاق و انفسی عباس خامه‌یار است.

معاون پیشین عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه، درباره محتوای کتاب نیز افزود: یادگاران و روزگاران هم عنوان اول را تکمیل می‌کند. یک بخش کتاب یادگارها و خاطرات از کسانی است که خامه‌یار با بسیاری از آن‌ها دیدار و از نزدیک ارتباط داشته است. این بخش در واقع چکیده نگاه و تجربه زیسته او در ارتباط با شخصیت‌های تأثیرگذار است. بخش دوم «روزگاران» هم دربرگیرنده مناسبت‌ها و موضوعات فرهنگی، فکری و سیاسی است.

جابری انصاری،‌ تصریح کرد: اوصاف و توضیحاتی که خامه‌یار درباره این شخصیت‌های تأثیرگذار به‌کار می‌برد، در واقع وصف حال خودش هم هست. این کتاب دارای محتوای غنی است که ارزش خواندن دارد و ماندگار هم خواهد بود.

قلم خامه‌یار از دل برخواسته و بر دل می‌نشیند

حسن بهشتی‌پور؛ نویسنده،‌ استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل نیز در سخنانی گفت: از سال 1360 با نوشته‌های عباس خامه‌یار آشنا هستم و از سال 1380 به بعد به‌‌صورت متمرکز با وی کار کرده‌ام. باعث افتخار ایت که چنین مدیرانی در تراز جمهوری اسلامی وجود دارند . او نشان داده که می‌توان در این دوره وانفسا، پاک بود و خدمتگزار. عباس خامه‌یار را در همه ابعاد، انسانی پاک و دلسوز برای کشور و انقلاب دیدم.

وی درباره محتوای کتاب «زخم و زیتون»، افزود: یک بحث در زمینه خاطره‌نویسی این است که چگونه باید خاطرات را نوشت و چگونه ارائه کرد، به‌ویژه خاطراتی که قبلا گفته و منتشر شده‌اند. قلم خامه‌یار از دل برخواسته و بر دل می‌نشیند. این هنر است که نویسنده طوری بنویسد که هم یادداشت‌هایش ارزشمند و خواندنی است و هم مجموعه نوشته‌هایش در قالب کتاب. تسلط در موضوعات، تجربه عینی و خلوص وی در این کتاب عیان است. مطالعه این کتاب را به همه مدیران فرهنگی کشور توصیه می‌کنم.

خاطره‌نویسی در کنار مسأله‌نگاری اجتماعی

در ادامه این آئین، آیت‌الله احمد مبلغی؛ استاد حوزه و دانشگاه، که به‌صورت وبیناری در این برنامه حاضر بود، «زخم و زیتون» را کتابی درخور اهمیت و توجه و بهره‌برداری چندلایه دانست و بیان کرد: در بیشتر موارد، احساسی‌نویسی و اندیشه‌نویسی به‌صورت جدا صورت می‌گیرد، ولی در این کتاب، هم احساس موج می‌زند و در لابه‌لای آن اندیشه خودنمایی می‌کند. به‌نوعی ادبیات خاطره‌نویسی بر این کتاب حاکم است، درعین‌حال مسأله‌نگاری اجتماعی را هم منعکس می‌کند.

وی ادامه داد: این کتاب همزمان بر دو محور موضوع‌نگاری و شخصیت‌نگاری استوار است. خامه‌یار این تنوع را به‌صورت هم‌افزا ارائه کرده است. هم از یادگاران سخن می‌گوید و هم از روزگاران. این کتاب، متضمن بیان محتواها، دیدگاه‌ها و اندیشه‌های داخلی و بین‌المللی است. خامه‌یار در هر دو ساحت داخلی و خارجی حضور داشته و واجد یک تجربه و اندیشه دوگانه است.

این استاد حوزه و دانشگاه، افزود: نویسنده توانسته بین تحلیل و گزارش همزمان ارتباط برقرار کند. کتاب هم مشکل را در زمینه‌های مختلف بیان می‌کند و هم راه‌حل مشکل را در اختیار خواننده قرار می‌دهد. هم در آن اخلاق به‌چشم می‌خورد و هم آداب اجتماعی. هم فرهنگ را مطرح می‌کند و هم هنجارهای اجتماعی و هم هنجارهای انقلابی.

یک مدیر فرهنگی با شخصیتی جامع‌الاطراف

بتول مشکین‌فام؛ رئیس پژوهشکده زنان و استاد دانشگاه الزهراء (س) نیز به‌عنوان سخنران در این برنامه، گفت: از لابه‌لای صفحات کتاب می‌توانیم شخصیت دکتر خامه‌یار را کشف کنیم، شخصیتی فراملی و فراجنسیتی. از ادبا، دانشگاهیان، اهالی فکر اندیشه و اهالی تاریخ و سیاست را در این کتاب می‌توانیم ببینیم. این نشان می‌دهد که عباس خامه‌یار شخصیتی جامع‌الاطراف دارد که برای یک مدیر بسیار مهم است.

وی ادامه داد: تسلط به زبان‌‌های دیگر و آشنایی با آداب و رسوم و فرهنگ ملت‌های منطقه برای یک رایزن فرهنگی بسیار مهم است که عباس خامه‌یار این ویژگی‌ها را داراست. خلاقیت‌ها و عمل‌گرا بودن این فعال فرهنگی را در موقعیت‌های مختلف دیده‌ایم. مردمی بودن و محبوبیت و ایجاد تعامل سازنده و موثر با ادیان مختلف، از دیگر شاخصه‌های عباس خامه‌یار است.

رضا حاجی آبادی، مدیر انتشارات هزاره ققنوس بیان داشت: این اثر یکی از کتابهایی هست که می‌توانم به انتشار آن افتخار کنم. نوشتن خاطرات دلیلی بر ماندگاری اثر است. توصیه می کنم همه عزیزان نهضت نوشتن خاطرات را شروع کنند چرا که به ماندگاری خاطرات مهم کمک می کند. اگر مدیران این مرز و بوم تجارب مدیریتی خود را در بزنگاه های تاریخی بنویسند، باعث کمک به مدیران دیگر بعد از آنهاست. من از همه کسانی که یاری گر ما در انتشار این کتاب بودند تشکر می‌کنم.

دکتر قیصر المصطفی نیز در بخشی از این برنامه به‌صورت وبیناری به سخنرانی پرداخت.

وی همچنین در پایان آرزو کرد که ایران عزیز و بزرگ همچنان راه مقاومت در برابر اتعمار خارجی را ادامه دهد.

عباس خامه‌یار؛ نویسنده کتاب «زخم و زیتون؛ یادگاران و روزگاران» در بخش پایانی این آئین دقایقی به‌صورت وبیناری سخنرانی کرد. وی گفت: نقطه ضعف خود را در این می‌دانم که به‌خاطر عمل‌گرایی، فرصتی پیدا نکردم تا خاطراتم را از همان ابتدا بنویسم. همیشه به دوستان و مدیران سفارش می‌کنم که اشتباه تاریخی من را تکرار نکنند و به‌صورت روزنوشت خاطرات خود را ثبت کنند.

این مدیر فرهنگی افزود: آنچه در این مجموعه نوشته شده، جبر حادثه و جبر یادگاران و جبر روزگاران بود. درد زخم‌ها بود که مرا واداشت تا بنویسم و احساسم را نسبت به آن شخصیت‌ها و رویدادها به نگارش درآورم. صادقانه‌ترین احساسم را نسبت به اتفاقات و شخصیت‌های عزیزی که در این کتاب نام برده شدند و در این قاب قرار گرفتند، بیان کردم.

خامه‌یار تأکید کرد: واقعا دنبال خاطره‌نویسی نبودم، بلکه دنبال فرصتی بودم که دردهای نهفته و ناگفته‌ام را بازگو کنم. در بازه زمانی این کتاب، حوادث مختلفی رخ داده است. همواره سوالاتی در ذهنم وجود داشت ازجمله اینکه چپ‌های آمریکایی چگونه دانشگاه‌ها را به صحنه وابستگی تبدیل کرده بودند یا اینکه چگونه چپ‌های داخلی و نیروهای مبارز از افرادی همچون انور خوجه، پیروی می‌کردند؟

وی همچنین گفت: سعی کردم احساسم را نسبت به مبارزان اول انقلاب بیان کنم. سعی کردم پلی بزنم و پدیده‌های تأثیرگذار در جهان عرب را از این طریق معرفی کنم. شخصیت‌های تاریخ‌سازی که باید جوانان و نخبگان و نسل امروز ما با آن نام‌ها آشنا شوند؛ چهره‌هایی پراکنده از نقاط مختلف که نقش‌های بزرگی داشتند. سعی کردم تمام نکات لازم درباره این شخصیت‌ها و وقایع را به مخاطب عرضه کنم.

نویسنده کتاب «زخم و زیتون» در پایان بیان کرد: محتوای این کتاب براساس شنیده‌ها و باواسطه نبوده، بلکه یک روایت‌گری مستقیم از همه حوادث داشتم و کتاب را به‌صورت روایت‌گری دست اول و بدون واسطه نوشتم. بسیاری از صاحبان اصلی این روایت‌ها اکنون جان به جان‌آفرین تسلیم کرده‌اند و در بین ما نیستند.

او با یاد اوری اسامی بزرگانی چون شهید بهشتی، امام موسی صدر، سید عباس موسوی، محمد مهدی عاکف، صادق المهدی، شیخ راغب حرب و... تجربه زیستی من با این بزرگان باعث شد که تجربیات با انان بودن را به رشته تحریر در آورم.

خامه یار البته به تلاش های خود برای دایر کردن شعبه پردیس دانشگاه تهران در لبنان اشاره کرد و با گلایه گفت که نزدیک به 20 سال برای این مهم تلاش کردم اما متاسفانه در داخل کسی متوجه امر مهمی چون انتقال تجربیات انقلاب اسلامی به ملت لبنان نشد و. این آروزی وی همچنان براورده نشده است.

رایزن فرهنگی ایران در بیروت با یاد آوری خبر افتتاح دانشگاه آمریکایی در بغداد توسط آمریکایی ها گفت: متاسفانه ما هرگز در این خصوص کاری نکردیم.

خانم دکتر دلال عباس؛ نویسنده، پژوهشگر، ایران‌شناس و استاد ادبیات تطبیقی و علوم اسلامی و رئیس دپارتمان زبان فارسی دانشگاه لبنان، دکتر طونی الحاج؛ نویسنده، پژوهشگر و استاد زبان فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه لبنان، دکتر شیرین عبدالعظیم محمد؛ استاد زبان و ادبیات فارسی و نماینده اسبق دانشکده پژوهش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه عین‌الشمس، استاد حسن الصراف؛ پژوهشگر و مترجم زبان فارسی، استاد دانشگاه کوفه، عضو دفتر گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ یونسکو در دانشگاه کوفه، دکتر قیصر المصطفی؛ پژوهشگر و استاد ادبیات و مرکز آموزش عالی الجزایر، دکتر منصف الحامدی؛ دکترای فلسفه اسلامی، مترجم زبان فارسی به عربی، مدرس زبان فارسی در دانشگاه‌های الزیتونه، المنار، منوبه و قرطاج، دکتر سید حسن موسوی؛ استاد زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه کویت، خانم امید الکیک همسر مرحوم پروفسور ویکتور الکیک؛ شاعر، پژوهشگر، ایران‌شناس و استاد زبان و ادبیات فارسی از بیروت، سید عبدالله مرتضی؛ فرزند علامه سید جعفر مرتضی از لبنان و دکتر احسان بن صادق؛ رئیس دپارتمان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلطان قابوس عمان، مهمانانی بودند که به‌‌ٌ‌صورت وبیناری در این برنامه حضور داشتند.

انتهای پیام/