پنجشنبه ۰۹ فروردين ۱۴۰۳
ساعت : ۱۵:۱۳
کد خبر: ۱۱۴۵۱۴
|
تاریخ انتشار: ۱۳ اسفند ۱۳۹۹ - ۱۰:۵۰
جواد کلاته عربی نویسنده و پژوهشگر در برنامه «انعکاس»
جواد کلاته عربی نویسنده و پژوهشگر ادبیات پایداری در برنامه «انعکاس» فرهنگ‌سرای امام(ره) گفت: امام(ره) در نامه به گورباچف می‌گویند که نسخه شفابخش شما برای رسیدن به مقصد، اسلام است نه دیگر مکاتب که در دوران دوقطبی این را می‌گویند. پس امام(ره)، امام همه دنیاست و نگاهش از خودش شروع شد و به همه دنیا تعمیم پیدا کرد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، فرهنگ‌سرای امام (ره) در برنامه‌ای با عنوان «انعکاس» به گفت‌وگوهایی تصویری برای واکاوی «تاریخ شفاهی امام (ره) و جماران» می‌پردازد. این برنامه از انعکاس به گفت‌وگو با جواد کلاته عربی فعال در حوزه ادبیات پایداریاختصاص دارد. 
جواد کلاته عربی متولد ۱۳۵۹، فعالیت خود را در حوزه ادبیات پایداری از سال ۱۳۸۷ با نگارش کتاب «امام خمینی(ره) و رسالت جهانی هدایت» آغاز کرد که به موضوع نامه تاریخی امام(ره) به میخائیل گورباچف رهبر کمونیست شوروی قبل از فروپاشی می‌پردازد. کلاته پس از نوشتن این کتاب که حدود سه سال زمان برد، به نوشتن آثاری درباره ادبیات مقاومت و به خصوص شهدای مدافع حرم پرداخته و آخرین کتاب وی، زندگینامه شهید مدافع حرم مهدی ثامنی راد است که به تازگی وارد بازار نشر شده است. پانزدهمین برنامه «انعکاس» فرهنگ‌سرای امام(ره) که به تاریخ شفاهی امام(ره) و انقلاب می‌پردازد، به گفت‌وگو با جواد کلاته عربی نویسنده و پژوهشگر ادبیات پایداری اختصاص دارد. 

به نظر شما اهمیت تاریخ شفاهی و گفت‌وگو درباره تاریخ انقلاب اسلامی چیست؟

اهمیت تاریخ شفاهی خیلی روشن است، چون به هر حال نیاز داریم تجربیاتی که حین انقلاب اتفاق افتاده را از زبان آدم‌ها، مستقیم یا غیرمستقیم ثبت کنیم. چرا که انقلاب اسلامی باید در تاریخ ثبت شود و این اتفاق با بیان تاریخ شفاهی توسط افراد مختلف می‌افتد.

با توجه به اینکه نخستین کتاب شما درباره حضرت امام(ره) است، اهمیت و جایگاه پژوهش درباره شخصیت حضرت امام(ره) را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

فعالیت اصلی من در حوزه ادبیات پایداری است و به نظر من دوستانی که در این حوزه می‌خوانند یا می‌نویسند چون پشتوانه فکری امام(ره) را در اختیار ندارند، دچار خطا شده و نمی‌دانند چه پیامی باید بدهند. بنابراین چون پشتوانه فکری انقلاب را ندارند، ممکن است به هر سمتی حتی ابتذال بروند و ادبیات پایداری از اصل خود دور می‌شود، چون ارتباط فکری با عقبه انقلاب وجود ندارد. بنابراین وقتی مخاطب دستش از ارزش‌های اصلی انقلاب کوتاه است، ممکن است به هر سمتی برود. شناخت امام(ره) و انقلاب از هم دور نیست و کسی که بخواهد انقلاب را بشناسد، باید امام(ره) را بشناسد و برعکس. امام(ره) و انقلاب ساحت یک حقیقت واحد هستند و لاجرم برای شناخت اندیشه‌های امام(ره) باید پژوهش کنیم.

چه شد که به عنوان اولین اثر مکتوب خود سراغ حضرت امام(ره) رفتید؟

نسل ما از قاب تلویزیون و به طور خاص در زمان رحلت ایشان با امام(ره) آشنا شد و این شرایط بود که دل‌های ما را با شخصیت امام(ره) پیوند داد که از ۲۲ سالگی وارد فضا و جمعی شدیم که به امام(ره) علاقه‌مند بودند و درباره ایشان مطلب می‌نوشتند. به همین دلیل مطالعه من در حوزه امام(ره) آغاز شد. ابتدا به خاطر علاقه‌مندی شخصی آثار امام(ره) را مطالعه می‌کردم تا پیشنهادی شد برای نوشتن یک مقاله و من موضوع امام(ره) و گورباچف را انتخاب کردم که برای خودم هم جذاب بود. اما چون مطالعه چندانی در این باره نداشتم، شروع به مطالعه کردم و حدود ۳۰ صفحه متن نوشتم. آقای احسان احمدی که کتاب «موج دریاست» را درباره امام(ره) نوشته‌اند، مرا تشویق کردند که این متن می‌تواند تبدیل به یک کتاب شود و من با سختی پذیرفتم، چون شرایط نوشتن یک کتاب را نداشتم. اگر چه بعداً طرح یک کتاب را نوشتم.

تأثیر جهانی حضرت امام(ره) را چطور ارزیابی می‌کنید؟

امام(ره) را یک انقلابی و اصلاح‌گر بزرگ در لایه‌های مختلف می‌دانم. انقلاب اسلامی امام(ره) را تبدیل به یک شخصیت کاملاً برجسته کرده که این به دلیل ارزش‌های اخلاقی و فهم ایشان از عالم است. امام(ره) با شخصیت‌های سیاسی دیگر فرق دارد، چون نگاه عرفانی دارد و در شخصیت خودش به نوعی کمال رسیده تا بتواند لایه‌های دیگری در اصلاحات جامعه رقم بزند و بتواند بر اطرافیانش تأثیر بگذارد. این می‌تواند فراتر از آن، پیام هدایت برای همه دنیا داشته باشد، چون نگاهی است که منشاء قرآنی دارد و دنیا را شامل مستکبرانی می‌بیند که مستضعفان باید علیه آنها انقلاب کنند و این دنیا را به دست گیرند و به نظر من در نگاه امام(ره) یک دوقطبی وجود  دارد که در آن کوبا و ونزوئلا هم جای می‌گیرند که مورد ظلم استکبار قرار گرفته‌اند. امام(ره) در این نامه می‌گویند که نسخه شفابخش شما برای رسیدن به مقصد، اسلام است نه دیگر مکاتب که در دوران دوقطبی این را می‌گویند. پس امام(ره)، امام همه دنیاست و نگاهش از خودش شروع شد و به همه دنیا تعمیم پیدا کرد.

مکتب امام(ره) حاوی چه نکات یا ویژگی‌هایی بود که چهار دهه بعد به مکتب شهید سلیمانی انجامید؟

وقتی شما دنیا را دنیای مستکبر و مستضعف می‌بینید، دنیای مبارزه برای رهایی از قید استضعاف است و وقتی این خط مبارزه کشف و پاسبانی می‌شود، به شخصیتی مثل سردار سلیمانی می‌رسد که در دهه ۱۳۹۰ به عنوان سمبل مبارزه در کل جهان شناخته می‌شود. این نتیجه کشفی است که امام(ره) کرده که همان مبارزه بین مستکبر و مستضعف است. بعد از انقلاب اسلامی این معنای مبارزه به ایران آمد و ادامه پیدا کرد. سردار سلیمانی معنای دقیقی است که مسئولیت ایشان کمک به مستضعفان در مبارزه با ظلم مستکبران بوده است. شهید سلیمانی در واقع خلف صالح امام(ره) است و یاریگر مردم منطقه نیز بود. 

با توجه به اینکه شما در ادبیات پایداری فعال هستید، چه ارتباط معنایی بین امام(ره) و ادبیات پایداری وجود دارد؟

ادبیات پایداری مسئول روایت امر مقاومت در انقلاب اسلامی است و هم کسانی که می‌خواهند در راه مقاومت گام بردارند و هم کسانی که می‌خواهند این مقاومت را روایت کنند، نباید دستشان را از روایت‌های امام(ره) خالی ببینند. نباید امام(ره) و زمینه‌های پیدایش انقلاب و روابط آنها با هم بیگانه باشند. اگر می‌خواهیم انقلاب اسلامی را بشناسیم، باید ببینیم سیره امام(ره) چه بوده است. امام(ره) گفت می‌توانید هم کار سیاسی کنید و هم تزکیه، پس کسانی که قرار است راه امام(ره) را در مبارزه و روایت آن پیش گیرند، نباید دستشان از سیره امام(ره) خالی باشد. بنابراین دوستان باید راه را بشناسند و اشتباه نروند و به کتاب‌های بی‌محتوا سوق پیدا نکنند.

تأثیر مقام معظم رهبری در هدایت ادبیات مقاومت با انجام کارهایی مانند تقریظ چیست؟

ایشان از معدود رهبران جهان و از معدود علمای جهان اسلام است که تا این حد اهل مطالعه است. ایشان خودشان کارشناس امور شعر هستند و اشعاری از ایشان منتشر شده است. لذا تقریظ ایشان دلگرمی برای آدم‌هایی است که در این حوزه می‌نویسند و ایشان می‌خواهند میراث انقلاب و جنگ به نسل‌های بعدی منتقل شود تا فاصله‌ای با نسل‌های بعد ایجاد نشود و ضمناً ادبیات پایداری به سمت درست برود.

مطالب مرتبط
نظر شما