شيطان‌پرستي در صدر آسيب‌هاي نوپديد اجتماعي

دكترمريم يوسفي – جامعه شناس و استاد دانشگاه نيز در اين خصوص به خبرنگار ما گفت : گرايش نوجوانان به استفاده از سمبل هاي شيطان پرستي در قالب پوشش هاي غربي، زيورالات و آرايش هاي ناهنجار ناشي از بي اطلاعي و ضعف فرهنگي است و در اكثر موارد نشان از عدم آگاهي و پيروي از مد اجتماعي است. گاهي اين تقليدها به خاطر چشم و هم چشمي در ميان دوستان است وجوانان با فلسفه، فرهنگ و ساختار دروني گردانندگان اين گروهها آشنا نيستند. دكتر يوسفي نياز به جلب توجه و پذيرش از سوي گروه هاي دوستان را يكي از مهمترين انگيزه هاي استفاده از اين نمادها دانست و تصريح كرد: گرايش به تفكرات شيطان پرستي و استفاده از سمبل هاي آنان را در دو گروه از نوجوانان مي توان جستجو كرد. كساني كه در گروه اول قرار مي گيرند از سر جهالت و چشم بسته از اين فرهنگ غلط پيروي مي كنند و با نوع پوشش و آرايش نامتعارف خود كاملا نادانسته به اشاعه اهداف اين گروه ها مي پردازند. اما گروه دوم با توجه به تمام سرخوردگي هاي رواني و اجتماعي كه نتيجه سخت گيري ها و محدوديت هاي خانوادگي و اجتماعي است، به اميد يافتن هويت جذب اين گروهها مي شوند كه در ابتدا با ديدن سهولت قوانين ورودي و آزادي هاي بي حد و اندازه كه در اين گروه ها وجود دارد برخلاف محدوديت هاي بي ضابطه گذشته، به صورت كامل از دين گريخته و جذب اين گروه ها مي شوند. فروشندگان خوب مي دانند كه چه چيزي را عرضه مي كنند و تنها عده كمي كه تازه كار هستند از فلسفه اين نمادها و گروهها اطلاعي ندارند كه آنها نيز به مرور زمان به گرايشات خريداران آشنا خواهند شد. اما آنچه در اين بين قابل تامل است پذيرفتن سفارش از مشتريان و ايجاد زمان انتظار، براي بازار گرمي بيشتر است که سود فراواني را نصيب فروشندگان مي كند.

يكي از فروشندگان اين زيورالات در جايي بساط خود را پهن مي كند كه از همجواري دو موسسه زبان، يك آموزشگاه كنكور، و بازار داغ و پرمشتري مركز خريد بهره مند است. وي استقبال نوجوانان در خريد اين نشان ها را بسيار زياد ذکر مي كند و مي گويد: در كنار اين نشان ها از زيورآلات ديگر هم براي فروش در كار من زياد ديده مي شود براي من فقط فروش مهم است و اين كه اين نمادها حكايت از چه تفكري است بي معني است!

چند پسر نوجوان كه زبان آموز يكي از موسسات زبان هستند در كنار بساط اين دستفروش تجمع كرده اند يكي از آنها، از فروشنده مي خواهد نمونه انگشتر با نماد هرج و مرج را نشان دهد كه پيدا نمي شود. پسر نوجوان خودش را آرش معرفي مي كند در حاليكه موهايش را به شكل ويژه اي فرم داده سعي مي كند توجه مرا به فرم پوشش خود معطوف كند، تمام قد مشگي پوشيده با يك كت تنگ چسبان كتان، با شيطنت مي گويد مي دانم كه مچ بندم يكي از علايم شيطان پرستي است اما استفاده از آن كلاس خاصي دارد! و بعد به همراه دوستانش با چنان اشتياقي به اين نمادها نگاه مي كنند و در مورد اسم آنها بحث مي كنند كه موجب كنجكاوري رهگذران مي شوند و آنها را دقايقي به تماشاي اين نشان ها دعوت مي كنند.

دكتر محمدعلي الستي – جامعه شناس و استاد دانشگاه در اين خصوص به خبرنگار ما مي گويد: گرايش به استفاده ازنمادهاي شيطان پرستي در حد سطحي و بدون تفكر است. نوجوانان بدون اطلاع از تاريخچه و فلسفه گروه هاي شيطان پرستي تنها جهت پاسخ به روحيه تنوع طلبي شان از نمادهاي آنها در اشكال مختلف استفاده مي كنند. اين جامعه شناس با اشاره به پاره اي از نيازهاي رواني – اجتماعي كه در دوران نوجواني به مرحله اوج خود مي رسد هويت طلبي را يكي از عوامل موثر در ورود اين افراد به فرقه هاي شيطان پرستي دانست و گفت: سرگرداني از ويژگي هاي سن نوجواني است كه براساس آن نياز به هويت طلبي شكل پيدا مي كند، بر همين اساس نياز به احساس تعلق به گروه و طرفداري از يك گروه يا انجمن خاص مي تواند زمينه ساز حضور نوجوانان در اين فرقه ها باشد. اين استاد دانشگاه حس تنوع طلبي و نياز به سرگرمي را نيز از ديگر موارد موثر در انتخاب گروههاي شيطان پرستي توسط نوجوان ذكر كرد و افزود: تنوع و تعدد اين گروه ها و تفاوت هاي ظاهري آنها مي تواند پاسخگوي برتري طلبي و حس تمايزجويي نوجوانان باشد.

زيبا شناسي شيطاني
كلوپ‌‌هاي خاصي در سراسر دنيا وجود دارند كه مراجعان خود را با ميكاپ و آرايش‌هاي خاص شيطاني مي‌كنند. آسيب شناسان اجتماعي در بررسي اين تيپ‌ها، از «زيبا شناسي شيطاني» نام برده اند كه منظور از آن، ‌آرايش به صورت هر چه زشت‌تر جلوه گر شدن است. در ايران هم تعدادي آرايشگاه‌هاي خاص در اين زمينه فعال هستند که هرروز مدل هاي نامتعارف تري را به مشتريان خود عرضه مي کنند.
خالکوبي صورتک هاي شيطاني و سمبل هاي خاص بر روي پوست بدن، طراحي ابروها به سمت بالا و يا در مواردي تراشيدن کل ابروها، استفاده از ميکاپ هاي زننده وغريب با رنگ هاي مشگي، بنفش وقرمز تند، استفاده از لباس هايي با مدل هاي ناهنجار و در يک کلام طغيان عليه تمام مناسبات اجتماعي و عرفي از مشخصه هاي نوجواناني است که به گروههاي شيطان پرستي مي پيوندند. اما در اين زمينه كارشناسان معتقدند گاهي نوجوان براي تبعيت از مدهاي اجتماعي گونه اي از آرايش و پيرايش را براي خود انتخاب مي كند ولي چنانچه از نظر پوشش لباس هاي خاص فرقه هاي شيطان پرستي را برتن نكنند نمي شود لفظ شيطان پرست را به آنها اطلاق كرد، زيرا هدف آنها فقط جلب توجه است.

سارا در يكي از مراكز خريد شمال شهر با آرايش نا متعارف و مويي به رنگ سرخ آتشين با رگه هايي از طلايي و سفيد و مدلي كه خودش آن را "فشن تاب" معرفي مي کرد در حاليكه زير نگاه كنجكاو و بهت زده مردم احساس شعف داشت با جلوه گري خاص در مورد نحوه حضورش در اجتماع گفت: آرايش و مدل موي من براساس آخرين مدل هايي است که در سايت‌هاي چهره هاي شيطاني تبليغ شده است. وي انگيزه اش را از براه انداختن اين «شوي خياباني» پاسخ به نياز حس تمايز و اجراي يکي ازآيين هاي فرقه اي دانست و گفت: مي دانم که از نظر خانواده و بسياري از افراد جامعه افکار و رفتاري دور از عرف دارم ولي براي من تنها نظر دوستانم مهم است. آنها من را يک پديده ناهمگون و متفاوت از ديگران مي بينند و در واقع در نقش «ليدر» مد آنها توانسته ام مثل يک ستاره شيطاني بدرخشم و اين براي من خيلي دلچسب است.

كمي آنطرف تر چند پسر جوان پشت ويترين يك بوتيك مشغول طراحي و دكوربندي هستند. ظاهرشان با جوانان ديگر بسيار متفاوت است. لباس هايشان بسيار خاص و منقش به طرح ها و حروف بسياري است كه عادي ترين بيننده هم به فكر مي رود كه اين نوع نقش ها نبايد فقط زاييده فكر طراح لباس باشد بلكه خبر از ديدگاه و تفكر گروهي خاص مي دهد. مدل موهاي نه چندان جالب و زيورآلاتي كه بر سر و دست و قلاب كمربند اين چند جوان خودنمايي مي كند به هيچ وجه نشاني از زيبايي و هنر ندارد و گاهي شايد هراس انگيز نيز باشد. اما هر چه كه هست اين چند جوان به هدف نهايي خود كه همان جلب توجه عموم است رسيده اند. رهگذران حتما پشت ويترين اين بوتيك مكث مي كنند اما نه براي ديدن اجناس به نماش گذاشته شده بلكه براي ديدن چهره هاي خاص!

دكتر رزاقي معتقد است: جوانان به علت داشتن روحيه كنجكاوي دوست دارند جذب كارها و گروه هايي باتفكرات جديد شوند و تا انتهاي راه بروند به همين دليل هم اين گروه ها باتوجه به شناخت روحيه تنوع طلب نوجوانان هرروز طرح وشاخه جديدي را پديدمي آورند و با ارايه ملزوماتي از قبيل زيورالات با نقش و طرح خاص و يا موسيقي هايي كه القا كننده تفكرات رهبران اين گروه ها است و لباس ها و آرايش هاي مو و چهره كه نشان دهنده عضويت اين افراد در گروه هاي خاص و متفاوت در جامعه است، سعي در جذب بيشتر نوجوانان دارند تا بدينوسيله به بحران هويت و گمگشتگي شخصيت آنها دامن زده و جامعه را با معضلات جديد روبرو كنند.

* افول معنويت
گسترش روزافزون تکنولوژي در کنار تمام ويژگي هاي مثبت، کارکردهاي منفي هم دارد که نبايد از نظر دور داشت كه از جمله آن فعاليت چشمگير برخي از سايت ها و وبلاگ ها براي ترويج اهداف گروههاي شيطاني است. تبليغ در تالارهاي گفتگوهاي مجازي و ارايه اطلاعات، عکس، اشعار، معرفي آخرين آهنگ ها و اجراهاي صوتي و تصويري و ... در استحاله فرهنگي نوجوانان نقش موثري داشته و محلي براي اطلاع رساني پارتي هاي شبانه و گردهمايي هاي خاص فرقه هاي شيطاني است.

از سوي ديگر  سردار ذوالفقاري جانشين سابق نيروي انتظامي از چاپ 200 عنوان کتاب ترجمه در زمينه افکار و انديشه هاي مروجان شيطان پرستي و توزيع آن در سطح کشور خبر مي‌دهد و معتقد است عرضه اين تعداد كتاب زنگ خطر بي توجهي مسوولان را به صدا در آورده است. برگزاري اجراهاي زيرزميني و پارتي هاي شبانه نيز يکي ديگر از حربه هاي شيطان پرستان براي جذب بيشتر نوجوانان و تهي سازي فرهنگي آنها است. در اين مجالس تماشاگران و علاقه مندان، رقص متال را همراه با موسيقي اجرا مي کنند که با توجه به انجام حرکات تند انرژي شان به سرعت تحليل مي رود و در اين زمان است که پاي مواد مخدر و روان گردان ها هم به ميان مي آيد تا دعوت شدگان شبي را در نهايت پوچي و بي خبري در امواجي از انرژي هاي کاذب به صبح رسانند.

دکتر مجيد صفاري نيا روانشناس و استاد دانشگاه با استناد به تفاوت رفتارهاي جمعي و فردي درمورد اعضاي اين گروهها به خبرنگار ما يادآورشد: از آنجا كه افراد در اين گروه ها مفهوم درستي از زندگي، ‌ارزش ها،‌ معنويت و مذهب ندارند تحت هنجارهاي گروهي قرار گرفته و دچار نوعي احساس شادابي و سلامت كاذب مي شوند كه از نظر رواني پايدار نبوده و آسيب هاي روحي بسيار را براي فرد به دنبال دارد.

مجازات راويان دروغين فرقه هاي شيطاني طبق قانون فرق خاص
مجرم يا مجرميني که مرتکب جرايم سازمان دهي شده در مذاهب خاص مي شوند و با فعاليت هاي غير قانوني مردم را به خروج از دين گرايش مي دهند، طبق قانون فرق خاص مورد پيگرد قانوني قرار مي گيرند. مرتضوي از مسوولان دادگاه انقلاب درگفتگوي با خبرنگارما، ضمن اشاره به مطلب پيش گفته اظهار داشت: در مورد گروه هاي شيطان پرستي به دليل فعاليت هاي غير قانوني بسته به موقعيت فرد در گروه و اينکه فرد دستگير شده عامل اصلي بوده و يا به صورت معرف و اعضاي گروه باشد، قانون مجازات 3 تا پنج سال زندان را در نظر گرفته است. شايان ذکر است که در قانون جزايي کشور درخصوص مجازات گروه هاي شيطان‌پرستي قانون خاصي مدون نشده است، اما مطابق قانون مجازات اسلامي با استناد به مواد قانوني 498 تا 501 چنانچه اقدام روساي شيطان پرستي محارب تشخيص داده نشود مجازاتي از يک تا 10 سال پيش بيني شده است.

فرقه‌هاي شيطان پرستي در ايران فعاليت سازمان يافته ندارند
سردار روزبهاني رييس پليس امنيت اخلاقي نيروي انتظامي كشور در گفتگو با خبرنگار« شهر» ضمن اعلام اين نكته كه پليس در رصد گري و شناخت لايه هاي اين فرقه ها در ايران، فعاليت سازمان يافته اي را كشف نكرده است و تنها به وجود گروه هاي پراكنده شيطان پرستي با فعاليت هاي محدود برخورد كرده است افزود: شيطان پرستي و شيطان گرايي از آن نوع كه در سبك و سياق غرب وجود دارد كه به طور مثال خون خواري، تجاوز به حريم زنان و دختران و كشتن آنها است در ايران وجود ندارد. علت آن هم وجود اعتقادات ديني و عرفي و جايگاه خانواده است كه اساس آن درفرهنگ ديني و جامعه ايراني است. اما در اين بين عده اي از جوانان به علت سوق پيدا كردن به فرهنگ افسار گسيخته غرب به چنين فرقه هايي روي آورده اند و برخي مناسب و مناسك آنها را به اجرا مي گذارند. سردار روزبهاني در ريشه يابي نحوه جذب و حضور جوانان در اين محافل شيطاني ابتدا از ناآگاهي و بحران هويت نوجوانان ياد كرد و پس از آن تسامح و عدم برنامه ريزي صحيح دست اندركاران و برنامه ريزان كشور دانست و افزود: تساهل مسولان اجرايي كشور در ايجاد باورهاي فرهنگي و ديني در بين قشر جوان انكار ناپذير است اقدامات لازم براي بازدارندگي جوانان از انحراف از دين به طور جدي پيگيري نشده است. رييس پليس امنيت اخلاقي نيروي انتظامي كشور افزود: نمادهاي شيطان پرستي كه پليس با آنها برخورد مي كند در حال حاضر از تنوع بسياري برخوردار است. وجود نشان ها و نمادهاي نامفهوم كه نشان از هنجارشكني و پوچ گرايي است، به دليل نا آگاهي در قشر جوان بسيار استفاده مي شود. اين نمادها در اشكال مختلف به صورت تزييني، در نوع پوشش و ارايش ها ديده مي شود. اكثر تبلغات در مورد اين علايم و پوشش هاي خاص از طريق سايت ها و كلوپ هاي شيطان پرستان ترويج مي شود كه پليس قضايي در تمامي موارد ياد شده در مرحله اول به صورت قهري برخورد مي كند و در صورت اتبات ناآگاهي، متخلفان مورد ارشاد قرار مي گيرند. سردار روزبهاني تصريح كرد: نيروهاي پليس آموزش هاي خاص با كلاس ويژه اي را تعليم ديده اند كه براساس آن از طريق فضاهاي مجازي در شناسايي گروه هاي شيطان پرستي اقدامات چشمگيري داشته اند. رييس پليس امنيت اخلاقي نيروي انتظامي كشور راهكارهاي پليس جلوگيري از فريب خوردن جوانان در گرايش به فرقه هاي شيطان پرستي را در ارايه آگاهي هاي لازم به اين قشر دانست و افزود: راهكارهاي پليس براي مقابله با آنچه فريب جوانان و نقطه آسيب پذيري در جامعه از آن ياد مي شود در آگاهي بخشي شهروندان و افزايش وجاهت‌ اجتماعي پليس است ضمن اينكه يادآوري اين نكته ضروري است كه نيروي انتظامي به تنهايي قادر به تاثيرگذاري نيست و در اين رابطه دستگاه‌هاي ذيربط قضايي وارشاد نيز بايد در صحنه حضور داشته باشند و قوانين لازم در اين خصوص وضع شود تا از ابتر شدن سير كارها جلوگيري شود.

دين در بالندگي افراد موثر است نه بازدارندگي
دكتر رزاقي نقش مذهب و آموزه هاي ديني را در بالندگي افراد موثر مي داند نه بازدارندگي آن و معتقد است : مسوولان بايد درمورد ارزش هاي ديني خوراك هاي جديد فكري پديد آورند وبا نگاهي متفاوت به دين زمينه گرايش نوجوانان را بيشتر از پيش فراهم آوردند. زيرا دين يك فرصت است و نه تهديد و چنانچه باور مذهبي و ديد نوجوان عوض شود ارتباط اجتماعي بهتري را طبق موازين دين بر مي گزيند. همچنين در اين زمينه بايد ارزش هاي ذاتي كه خداوند در وجود هر فرد خلق كرده برجسته شود تا نوجوان با شناخت آن در راستاي عقايد و باورهاي ديني و ملي رفتار كند. دكتر مريم يوسفي با تاكيد بر اين نكته كه مي بايست نوجوان را با قرائت هاي جديد دين آشنا كرد گفت: گسترش فرهنگ مطالعه و تحقيق و تفحص مي تواند در آشنايي هر چه بيشتر و عميق تر جوانان ما با مقوله دين و اصالت هاي فرهنگي موثر باشد. وقتي جوان ما قرآن را مطالعه كند و از عمق كلام خدا با خبر شود، رشد شخصيتي و شكل گيري باورهايش غني و هدفمند مي شود و در اين صورت است كه گروه هاي ناهنجار جامعه هيچ تاثيري بر زندگي فرد ندارند. اما دكتر صفاري نيا در پاسخ به اين سوال كه آيا قرائت هاي جديد از دين مي تواند در بحران گمگشتگي نوجوانان موثر باشد اظهار داشت: امروز قرائت هاي جديد از دين دراشكال مختلف معنويت آسيب هاي اجتماعي زيادي را به همراه داشته است. قرائت جديد، تفسير جديد نيست. به جاي انطباق با احكام دين در بسياري از موارد شاهد انحراف از دين هستيم. وي ادامه داد: قرائت هاي جديد نوعي آسيب هاي نوپديد اجتماعي است. اگر نگاه سازگاري و انطباق باشد مثبت است و اگر انحراف از دين باشد مثل اينكه مي گويند با ناخن لاك زده هم مي توان نماز خواند! اين قرائت ها اصل دين را زير سوال مي برد. اين روانشناس خاطر نشان كرد: دين هماني است كه ارايه شده، تعصب هاي اغراق آميز در برخي از قرائت هاي جديد با روحيه آزاديخواهي نوجوانان در تضاد است. آنچه مسلم است قرائت هاي جديد مي بايست توسط صاحبنظران ديني و اجتماعي، با توجه به اصول شرع و عرف مطرح شود تا زمينه آسيب هاي فرهنگي فراهم نشود ضمن آن كه شيوه هاي تربيت مثبت و آنچه كه در احكام دين آمده بهترين راه به سوي دينداري و هدايت است.

و اما پرده آخر
دنياي پر رمز و راز نوجواني و هزار راه نرفته که بايد به همه اينها حس کنجکاوي و تمايز را هم اضافه کنيم. از سويي رفتارهاي پرخطر به واسطه نفوذ بالاي ماهواره و اينترنت هر روز در طرحي نو تبليغ مي شود و از سوي ديگر افکار و انديشه هاي ضد ديني و مغاير با عرف به صورت پيدا و پنهان ترويج مي شود. در اين ميان برخي از نوجوانان در يک سرگشتگي کامل تضادهاي گفتاري و رفتاري افراد جامعه را مي بينند و تظاهرهاي ساختگي ديني را به عنوان يک برگ امتياز براي گريز از مذهب عنوان مي کنند. در اين ميان برخي از آنها که اندک گرايشي به فرقه هاي شيطاني و دين ستيز دارند از نبود آزادي شکايت مي کنند اما وقتي از آنها مي پرسي در نظر تو آزادي چه معنايي دارد؟ هيچ تعريف واحدي را نمي توانند ارايه کنند.

آسيب شناسان اجتماعي بر اين باورند که هر فرد با توجه به ويژگي هاي شخصيتي تعريفي از آزادي براي خود دارد كه بر اساس آن كنش ها و ارتباطات اجتماعي خود را شکل مي دهد. از آنجا كه آزادي در ايران به دليل كج فهمي هاي ديني و عرفي براي نوجوان مشخص و قابل پذيرش نيست، نوجوان براي دستيابي به اين نوع از آزادي همراه با بي بند و باري اجتماعي وارد گروه هاي پرخطر مي شود تا در آنجا با خيال راحت و بدون وجدان درد هر كار ناشايستي را انجام دهد.

اما ضعف کار را بايد در کجا جستجو کرد؟ در برنامه هاي فرهنگي اعتقادي که ابتدا در خانواده ها مشاهده و پس از آن در آموزه هاي درسي و گروه هاي همسالان تقويت مي شود يا فيلم ها، برنامه هاي آموزشي – تفريحي و سريال هاي بي محتوا که حس طغيان را براي نوجوان تبديل به يك بحران شخصيتي – اجتماعي مي كند. آيا بايد براي پيدا کردن پاسخ به قوانيني مراجعه کنيم که هنوز براي مجازات مجرمان شيطان پرست تعريف مدون و جامعي ندارند و يا سيستم هاي نظارتي، اجرايي که هر کدام سعي مي کند اين بي برنامگي ها را نتيجه عدم وجود يک قانون ويژه و انحصاري در زمينه مجازات فرقه هاي شيطاني و ضد دين بدانند و تنها با اجراي برخي اقدامات قهري سعي در درمان موقت اين معضل اجتماعي داشته بي آنکه عامل درد را شناسايي و براي ريشه يابي و حل آن برنامه ريزي کنند؟
آنچه مسلم است در جامعه اي كه عرف و قراردادهاي اجتماعي محكم و پابرجا باشد، هنجارهاي رايج كه مبتني بر ارزش هاي حاكم بر جامعه است از اصول و قواعد منطقي و درست تبعيت مي كند و تمام شهروندان تابع همان عرف و قوانين خواهند بود.

اما صاحبنظران مي گويند: از آنجا كه همه چيز نسبي است و در مورد انسان ها نمي توانيم قوانين مطلق را به كار ببريم بايد قوانين به گونه اي وضع شود كه شامل طيف وسيعي از عقايد و باورها باشد و بايدها و نبايدها از حدود خاصي فراتر نرود زيرا اصرار در حاكم كردن برخي برداشت هاي شخصي و عرفي از دين و اخلاق باعث گريز نوجوان از اصل دين كه سراسر رحمت و ارزشمندي است مي شود و در نهايت بستر آسيب هاي اجتماعي را طراحي مي کند.

( مهناز اعتدالي )