به گزارش خبرنگار شهر، نشست تخصصي سينماي مستند به همت جشنواره فيلم كيش و انجمن مستندسازان سينماي ايران در سالن بتهوون خانه هنرمندان ايران برگزار شد.
چند سخنراني و نمايش فيلم مستند، روز نخست اين برنامه را تشكيل ميداد. سخنران نخست اين نشست محمدرضا اصلاني، مستندساز با تجربه سينماي ايران بود.
اصلاني با بيان اينكه «از سخنراني خسته شدهام» سخنان خود را آغاز كرد. وي در توضيح اين عبارت گفت: در اوايل ده 70 وضع سينماي مستند به گونهاي شد كه يكي از مديران از من پرسيد، سينماي مستند به چه دردي ميخورد. و من مقاله مبسوطي با عنوان « مرگ مستند» نوشتم و در آن مسايلي را مطرح كردم. هنوز هم بايد همان حرفها را طرح كرد و انگار هر چه گفتهايم باد هوا بوده است.
وي ادامه داد: به گمان من سينماي مستند ميتواند همسطح نفت براي ما ارزآوري داشته باشد، اما هنوز اين مباحث به هيچ جايي نرسيده است. سينماي مستند در حال حاضر هيچ نقشي در نظام توليد و توليد سرمايه ناخالص ملي ندارد.
اصلاني ادامه داد: وقتي اين برنامهها به نتيجه نرسيده، اجازه بدهيد خسته باشم. اجازه بدهيد كه براي گفتن حرفهاي تازه انرژي نداشته باشم.
اين مستندساز در ادامه حرفهاي به سخنراني ديگر اشاره كرد كه چندي پيش در يك جشنواره ادا كرده بود. وقتي بار ديگر از عنوان « امپراطوري فرهنگي» استفاده كرد و گفت: ما يك امپراطوري فرهنگي هستيم و جالب آنجاست كه خودمان هم نميخواهيم به اين مهم باور داشته باشيم.
به گفته وي، سطح گستره فرهنگي ايران از چين تا اسپانيا را در بر ميگيرد. او براي اين ادعا مثالهاي فراواني را ذكر كرد و نتبجه گرفت كه سينماي مستند ميتواند نقشي مهم براي نشان دادن اين هويت فرهنگي داشته باشد.
اصلاني افزود: سينماي مستند ميتواند زبان گوياي اين مشتركات فرهنگي باشد و اين نقش زماني ايفا ميشود كه نهادهاي ديگر نيز همراهي كنند. در غير اين صورت سينماي مستند نميتواند نقشاش را ايفا كند.
به گفته اين مستندساز پيشكسوت، چرخه ناقص در عرصه توليد، كارايي سينماي مستند را ناكارا ميند. وي نمايش را يكي از اضلاع اين چرخه دانست و گفت: نميتوان تنها به نمايش آثار تنها در چند جشنواره اكتفا كرد. بايد آثار ديده شوند تا موثر واقع شوند.
وي حمايت نهادهاي اقتصادي، دانشگاهها و ساير نهادها را بخشي ديگر از اين چرخه ناقص عنوان كرد و ادامه داد: نهادهاي صنعتي ما هدف از ساخته شدن فيلم مستند را تنها نمايش خود ميدانند، در حالي كه بايد به افقهاي دور نگاه كرد.
اصلاني افزود: بايد نگاهي مستقل به سينماي مستند داشته باشيم، چرا كه سينماي مستند خدمتگزار كسي نيست. بايد به چشم يك هنر مستقل به آن نگاه كنيم. يك هنر خالص است و اگر نگاهي اينچنين به ان داشته باشيم، صنعت، فرهنگ و اقتصاد ما را متحول خواهد كرد.
پس از نمايش فيلمي در مورد خليجفارس، شهرام درخشان به سخنراني پرداخت. اين مستندساز ريشه همه مسايل اجتماعي را در فرهنگ دانست و گفت: ما در مجاورت دو درياي بزرگ زندگي ميكنيم. ما در طول تاريخ بر فرهنگ منطقه تاثيرگذار بودهايم و اكنون نيز ميتوانيم چنين باشيم، با اين توضيح كه از ابزار درست استفاده كنيم.
وي به فرهنگ آمريكايي اشاره كرد و با توضيح اينكه اين فرهنگ را نه قبول ميكند و نه رد، گسترش و توجه به آنرا در گرو توجه به مسايلي همچون سينما عنوان كرد و گفت: آنها در ابتدا فرهنگ خود را معرفي ميكنند و سپس با استفاده از آن، وسايل و ابزار خود را ارايه ميدهند.
درخشان با طرح اين پرسش كه ما در عرصه فرهنگي چه كردهايم، ادامه داد: به گمان من فيلمسازان و به ويژه مستندسازان ما مقصر نيستند. همكاري لازم با آنها صورت نميگيرد. به عنوان مثال من چند فيلم در مورد خليج فارس كار كردهام، اما همواره براي يافتن سند و مدرك با مشكل مواجه بودهام.
وي با انتقاد از برخي از مديريتهاي فرهنگي، يكي از دلايل ضعف در بخش فرهنگ را كوتاهي عمر برخي از اين مديريتها عنوان كرد و گفت: به دليل اين كوتاهي، نميتوان برنامههاي طولاني مدت داشت.
اين مستندساز به عنوان نمونه به آرشيو وزارت امورخارجه اشاره كرد و با بيان اينكه منابع خوب تصويري و متني در اين آرشيو نگهداري ميشود، افزود: گاهي با بيحوصلگي، جواب منفي ميدهند كه فلان نقشه را نداريم. حال آنكه براي گسترش فرهنگ ايراني بايد حوصله به خرج داد و با هم تعامل داشته باشيم.