تخريب ميراث شهرري با مجوز سازمان ميراث فرهنگي/ باغ توتي شبستان مي شود

به گزارش شهر به نقل از مهر، محوطه ورودي غربي آستان عبدالعظيم حسني(ع) در ميان مردم بومي شهرري و زائران آن، به باغ توتي معروف است هر چند که مسئولان آستان، محوطه سمت راست را به نام صحن آيت الله کاشاني نامگذاري کرده اند با اين حال اين فضا همچنان به دليل آنکه سالها پيش، پر از درختان توت بوده، به باغ توتي مشهور است.

اما از دو سال پيش تا کنون تصميمي گرفته شده تا پروژه احداث شبستان امام خميني (ره) با ساخت قريب به چهار هزار متر بنا گسترش يابد و صحن آيت الله کاشاني( بخش سمت راست باغ توتي) به حرم مطهر ملحق و قبوري که فعلا در آن قرار دارد تخريب شود تا پس از پايان طرح در محدوده داخل حرم قرار بگيرند. ساخت شبستان، ساختمان اداري، فروشگاه کتاب و کفشداري از جمله موارد مطرح شده در طرح توسعه ضلع غربي حرم مطهر است.

در اين محوطه سنگ قبرها خرد شده و يا جابه جا شده اند و در بخش ديگر ستونهايي براي ايجاد ديوار و سقف کار گذاشته شده است اما بخشي از ديوار آستان که پوشيده از کاشيهاي لعابي تاريخي است، با گسترش اين شبستان به طور کامل از بين مي رود. پيش از اين نيز بخش هايي از اين ديوار و کاشي هايش با سيمان تخريب يا پوشيده شده بود!

دور تا دور اين بخش از گورستان، ديوار موقتي کشيده شده تا زائران، مزاحم انجام کار کارگران نشوند! افرادي هم که مي خواهند براي زيارت اهل قبور به اين بخش از گورستان مراجعه کنند تنها اجازه دارند در ساعاتي از روزهاي پنج شنبه و جمعه به اين محوطه وارد شوند.

اين باغ که سالها پيش به منظور ايجاد گورستان خريداري شده بود، بخشي از فضاي اطراف آستان حضرت عبدالعظيم محسوب مي شود که با بقاع متصل به آن در بهمن ماه سال 1334 با شماره 406 در فهرست ميراث ملي ايران قرار گرفت. بنابراين طبق قوانين ميراث فرهنگي هر گونه تغيير در آن مي بايست با نظر کارشناسان سازمان ميراث فرهنگي انجام مي شد.

با اين حال براي گسترش آستان در بخش ورودي غربي نيز در آبان ماه سال گذشته، از کارشناسان سازمان ميراث فرهنگي براي بازديد دعوت به عمل آمد و مسعود علويان صدر که آن زمان معاونت ميراث فرهنگي کشور را در دست داشت، گفته بود که باتوجه به تعاملات صورت گرفته مقرر شد، كارشناسان و معماران برجسته سازمان ميراث فرهنگي به مطالعه و تحليل طرح توسعه در باغ توتي (حياط ضلع غربي حرم) بپردازند و نظرات خود را اعلام كنند. پس از آسيب شناسي ايوان آيينه و رواق دارالذكر، كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي نتايج بررسي‌هاي خود را در قالب طرح مرمتي ارايه خواهند داد. اين درحالي است که به گفته کارشناسان ميراث فرهنگي بخش سمت راست باغ توتي( يا به گفته مسئولان آستان صحن آيت الله کاشاني،) جزئي از هويت فضاي تاريخي اطراف آستان به حساب مي آيد.

هر چند مشاهير و بزرگاني همانند ستارخان در بخش ديگري از باغ توتي دفن هستند و در اين قسمت مردم عادي مدفون شده اند اما بازماندگان متوفيان از اين تصميم گرفته شده توسط مسئولان آستان ناراضي اند و در تماس با خبرگزاري مهر اعتراض خود را اعلام کردند.

يکي از اين افراد حامد ابرقويي است که مادر، پدر و برادرش در اين بخش از آستان حرم عبدالعظيم حسني (ع) دفن هستند او به خبرنگار مهر مي گويد: براي سالگرد فوت مادرم به حرم رفتيم اما چون تلي از خاک و شن روي قبر پوشيده شده بود، از کناري فاتحه خوانديم با اين حال اعتراضمان به مسئولان آستان به جايي نرسيده است چون براي اجراي اين طرح از مدتها پيش برنامه ريزي کرده بودند بدون اينکه از قبل اعلام رسمي کنند.

علي رحمتي از ديگر افرادي است که براي زيارت مزار فرزندش به اين بخش از باغ توتي (صحن آيت الله کاشاني) رفته بود او نيز در گفتگو با خبرنگار مهر اعتراض خود را با لفظ هتاکي به اهل قبور مطرح مي کند و مي گويد: زمان مراجعه به باغ توتي از ورودم به محدوده جلوگيري کردند و گفتند از پشت ديوار فاتحه بخوان. روز پنج شنبه نيز ديدم سنگ قبري روي مزار وجود ندارد تا اينکه خرده هاي آن را در گوشه و کنار پيدا کردم اين درحالي است که فرزندم را کمتر از شش ماه است از دست داده ام با اين حال چنين برخوردي با اهل قبور را نه تنها هتک حرمت مي دانم بلکه از آنجا که پاسخگوي اين قضيه نيستند بسيار ناراضي ام.

رحمتي شنيده که قرار است اين محوطه به شبستان برادران تبديل شود به همين منظور ديگر خانم ها نمي توانند به زيارت اهل قبور در اين بخش بروند.



در اين باره، آقا بابا، مسئول امور عمراني آستان حرم عبدالعظيم (ع) در گفتگو با خبرنگار مهر اعلام مي کند که نمي داند چه کاربري براي اين قسمت در نظر گرفته شده ولي هر زمان که تکميل شد درباره آن تصميم مي گيرند. او ادامه مي دهد: قطعا نظر جمع مردم براي اجراي اين پروژه در نظر گرفته شده و رضايت عمومي پشت سر آن است.


وي اصرار دارد بگويد که اين مکان باغ توتي نيست بلکه صحن آيت الله کاشاني نام دارد و در ادامه مي گويد: ستونها روي زمين کار گذاشته شده است در اين جا از سيستم جديدي استفاده کرديم که درياها و باتلاقها را نيز از همين روش براي ساخت بنا آماده مي کنند يعني آرماتورهايي با عمق 15 متر در جاهايي که قبور نبوده پايين رفته، مقاوم سازي شده و فوندانسيون روي آن قرار گرفته است.

وي درباره اينکه جانمايي قبور در داخل صحن توضيح مي دهد: وقتي سالن ساخته شد، دقيقا همان جا روي سنگ هاي مرمر نام اهل قبور حک مي شود به همين منظور تمام اين اطلاعات ثبت شده است.


آقا بابا، پاسخگويي به نارضايتي مردم از اين پروژه را وظيفه روابط عمومي آستان مي داند و مي گويد: ممکن است تعداد کمي از افراد ناراضي باشند اما به طور حتم تمام مسائل حقوقي و شرعي اين موضوع لحاظ شده است.

وي همچنين درباره تعامل با سازمان ميراث فرهنگي نيز معتقد است نيازي به صحبت با کارشناسان ميراث فرهنگي نيست چون اين مورد مربوط به ميراث فرهنگي نبوده است!

اما احمد محيط طباطبايي، کارشناس ميراث فرهنگي تهران در گفتگو با خبرنگار مهر مي گويد: برخي از برنامه ريزي ها براي ساماندهي به قبور و گورستانهاي محلي به تازگي انجام مي شود که هويت آن محله را از بين مي برد چرا که حتي انتخاب سنگ قبرها و جانمايي هر کدام از آنها، نشان دهنده بخشي از زندگي مردم است اما با از بين بردن گورستانها اين هويت را نيز از مردم تهران مي گيريم.

وي ادامه مي دهد: شهرري و آستان حرم حضرت عبدالعظيم (ع) نيز با تمام الحاقاتش از جمله باغ توتي براي مردم يادآوري خاطره و هويت تاريخي است که مي بايست به همان شکل حفظ شود.