نودمین زادروز جلال آل احمد در ارسباران برگزار شد

ˈاحمد آل احمدˈ فرزند مرحوم ˈشمس آل احمدˈ و برادرزاده ˈجلال آل احم گفت: 2 ساله بودم که جلال آل احمد از دنیا رفت و متاسفانه هیچ خاطره ای از ایشان ندارم.  

وی با بیان این که جلال در همه عمر خود به دنبال کرامت انسانی بود، افزود: مهمترین دلیل مبارزه جلال در زندگی جستجو و تحقق همین کرامت و فضایل انسانی بود.

در ادامه حجت الاسلام ˈ عباسعلی سرافرازیˈ از دوستان نزدیک مرحوم جلال گفت: جلال آل احمد چهره بی نقاب بود و از هیچ کس پروا نداشت.

وی ادامه داد: او شخصیتی ممتاز داشت و در زندگیش مصلحت اندیشی نمی کرد که این ویژگی ناب را در کمتر نویسنده ای دیده ام.

دوست جلال آل احمد ادامه داد: جلال زندگی را یک مبارزه می دانست و زندگی او درمتانت، عقلانیت و شعور گذشت.

سرافرازی با بیان اینکه آزادمنشی از ویژگی های مهم جلال آل احمد بود گفت: وی آزادمردی بود که شرح صدر و حلم عجیبی داشت که چنین چهره هایی در میان روشنفکران و نویسندگان کم نظیر است.

امامی گفت: نباید از جلال توقع داشت که یک رهبر حزبی باشد. او قبل از هر چیز یک هنرمند و نویسنده است و نه رهبر یک حزب و یا گروه. هنر همه واقعیت نیست که واقعیت را روزنامه‌نگاران و مورخان صالح بیان می‌کنند. هنر پرواز واقعیت به حقیقت است و هیچ چیز آن را محدود نمی‌کند جز عدالت. هنر بزرگ جلال نیز این بود که فرهنگ شفاهی مردمش ا به فرهنگ کتبی آن‌ها نزدیک کرد. هنر دیگر او این بود که مانند یک باغبان در هر کسی که استعدادی و یا نقشی می‌دید آن را بارورئ می‌کرد؛ نگار نفسش حق بود.

این نویسنده و مترجم افزود: جلال همیشه با شتاب سخن می‌گفت و حرکت می‌کرد و طبیعی است که آنچه با شتاب صورت پذیرد جای نقد هم دارد. شاید گاهی پاسخ‌های او به برخی سوالات شایسته خوشایند نبود اما بدون شک در آن موضوع فتح بابی تازه به شمار می‌رفت که نبض زمانه را در دست می‌گرفت.

امامی در ادامه با تاکید بر اینکه شریعتی و آل‌احمد هر دو به عنوان برافروختن شعله آگاهی و آزادی بودند‌، گفت: جلال یکی از کسانی بود که در پی‌ریزی کانون نویسندگان ایران نقش داشت و اعتقاد داشت که نویسنده باید آزاد باشد و در بیان آنچه می‌بیند و می‌خواهد ببیند و بنویسد آزادی داشته باشد و اگر مشکلی در کارش به وجود می‌آید باید در دادگاه صالح به کار او رسیدگی شود. او معتقد بود که کتاب باید قبل از انتشار هیچ سندی برای منتشر شده نداشته باشد و سلیقه فردی نباید بر آراء اهل کتاب سایه بیاندازد. جلال و شریعتی هر دو در پی این گوهر و شیفتگی کوشیدند و بی‌خود نیست که پیمانه عمشان به پنجا هم نرسید و جوانمرگ شدند و حتی فرصت نقد آزاء خودشان را نیز نیافتند.

دوست قدیمی آل‌احمد با انتقاد از آنچه مُد شدن فحاشی به آل‌احمد و شریعتی می‌نامید، تصریح کرد: کار ما امروز به جایی رسیده که در کشور ما یک روشنفکر رسما و در مصاحبه‌ای اعلام می‌کند آل‌احمد یک قاتل بوده است و برای ادعای خود سندی هم رو نمی‌کند و یا مثلا می‌گوید شریعتی دروغگو است اما دلیلش را نمی‌گوید. یا مثلا آن مرد ابروکمانی مصاحبه کرده و می‌گوید شریعتی و جلال هر دو ساواکی بوده‌اند و من مانده‌ام اگر اینطور است که این آقا می‌گوید پس این همه فشار دولت به آن‌ها برای چه بوده است و زندان برای چه رفتند؟ متاسفم که امروز به جایی رسیده‌ایم که آل‌احمد و شریعتی باید از هر دو طرف تفکر چپ و راست بخورند آن هم تنها به جرم اینکه به دنبال بازگشت انسان به خویش بودند.

امامی افزود: سوال من این است که اگر شریعتی و جلال را از روشنفکری ایران حذف کنیم، چه داریم که جای آن‌ها بگذاریم؟ مگر جز این است که جلال در زندگی خود سعی کرد سخن مذهبی‌ها را به میان روشنفکران بیاورد و شریعتی سخن روشنفکران را به میان مذهبی‌ها؟ مایه تاسف است که در خارج از ایران خانه‌ها و اقامتگاه‌های مفاخر فرهنگیشان را حفظ می‌کنند و ما اینجا تنها بلدیم به آن‌ها فحاشی کنیم. این یعنی زدن سرنا از سر گشادش. چند وقت قبل در یک مجله دیدم فردی که خودش را از نوادگان میرزا آقاخان نوری معرفی کرده بود یعنی‌‌ همان نوکر شناخته شده انگلیس، عنوان کرده است که مصدق جاسوس انگلیس بوده و امیرکبیر هم. من اگر با نوادگان مصدق و یا امیر‌کبیر آشنایی داشتم، به آن‌ها توصیه می‌کردم از این فرد شکایت کنند. این فحاشی در حق کسی که استعمار انگلیس را به زانو درآورده است، روا نیست.

وی همچنین گفت: من نمی‌خواهم از جلال اسطوره بسازم اما باور دارم امروز او میان دشمنان مغرض و آشنایان شاید مخلص در حال نوسان است.

وی همچنین به ذکر خاطره‌ای از آل‌احمد پرداخت . امامی همچنین با اشاره به یادداشت‌های روزانه آل‌احمد، گفت: جلال مقدار زیادی یادداشت روزانه داشت که بعد از مرگش در سه نسخه تهیه شد. یکی به خانه شمس رفت و یکی به خانه سیمین دانشور و یکی به خانه پرویز داریوش. امروز متاسفم که بگویم یکی از بازماندگان یکی از این سه خانواده که فعلا نامی از او نمی‌برم از ارائه این یادداشت‌ها برای انتشار سرباز می‌زند .من همین جا اعلام می‌کنم که در صورت ادامه پیدا کردن این رفتار، نام او را فاش می‌کنم. معنی نداد وقتی وراث آل احمد زنده هستند، با یادداشت‌های او چنین برخوردی شود. من امیدوارم این یادداشت‌ها به سرنوشت کتاب «کوه سرگردان» که سیمین دانشور خودش برای من ۲۰ صفحه‌اش را خواند و بعداً از اصل برخی منکر وجودش شدند، دچار نشود. 

جلال آل احمد دوم آذرماه سال 1302 در محله ی پاچنار تهران متولد شد، او از نویسندگان دهه چهل به حساب می آید. 

آل احمد در طول فعالیت نویسندگی خود، آثاری از جمله زن زیادی، مدیر مدرسه، نفرین زمین، نون والقلم، اورازان، خسی در میقات، در خدمت و خیانت روشنفکران، غربزدگی، دید و بازدید، از رنجی که می بریم، سه تار و سرگذشت کندوها را تالیف کرد.