به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، مراسم بزرگداشت استاد غلامعلی پورعطایی نوازنده و خواننده موسیقی مقامی روز گذشته با حضور غلامرضا اسدالهی نماینده مجلس، دامون ششبلوکی، فردین خلعتبری، هومان اسعدی، بیژن بیژنی، عباس سجادی، مرتضی یگانه‌راد، خانواده و دوستداران این استاد موسیقی مقامی در فرهنگسرای ابن‌سینا برگزار شد.
ستاره درخشان موسیقی نواحی ایران
در این مراسم دامون ششبلوکی از پژوهشگران موسیقی مقامی گفت: استاد پورعطایی تسلط کاملی بر ادبیات و شعر کلاسیک و حوزه‌های شعر و فرهنگ شفاهی خراسان داشتند و ستاره درخشان موسیقی نواحی ایران بودند.
وی افزود: استاد پورعطایی تحقیقات گسترده‌ای درباره عرفان ایران و عرفان شرقی داشتند و همچنین پژوهش‌های گسترده‌ای روی فرهنگ شفاهی انجام دادند و با وجودی که همواره دغدغه انتقال دانسته‌هایشان را به شکل گسترده به مخاطبان داشتند اما موفق به چاپ دست نوشته هایشان نشدند.
دامون ششبلوکی تصریح کرد: این آه و افسوسی تکراری است که پس از از دست دادن هنرمندی به این بیندیشیم که بخشی از فرهنگ ما مدفون شده است و باید به موضوع انتشار آثار هنرمندان بیشتر توجه داشته باشیم تا با از دست دادن آنها بخشی از فرهنگ مدفون نشود. امیدوارم با تلاش خانواده پورعطایی دست‌نوشته‌ها و پژوهش‌های استاد گردآوری شود و لباس چاپ برتن کنند و در اختیار علاقمندان قرار گیرد.
خلعتبری: صدا و سیما مانع آشنایی نسل نو با موسیقی مقامی است
در ادامه این مراسم فردین خلعتبری موسیقیدان با اشاره به بی‌مهری رسانه‌ها به موسیقی گفت: اگر تلویزیون می‌توانست ساز نشان دهد امروز برای بزرگداشت پورعطایی شاهد جمعیت بیشتری بودیم و مردم پشت درهای فرهنگسرا صف می‌کشیدند. متاسفانه این را باید همه جا بگویم که سیاست‌های موجود صدا و سیما مانع از نشان دادن موسیقی مقامی است و مانع از آشنایی نسل نو با این موسیقی است.
وی افزود: خوشا به حال پورعطایی که هنر درجه یکی از فرهنگ کشور را ارائه و بارور کرد تا امروز کسانی در این مسیر باشند. خوشا به حال پورعطایی که خوب و درست زندگی کرد و خود را در اختیار فیلم‌سازها و آهنگ‌سازان و گروه‌های جوان قرار داد تا با هنرش آشنا شوند و خوش به حال ما که پورعطایی را دیدیم و شنیدیم و فهمیدیم که هرگاه می‌خواند جان آدم را آتش می‌زند.
این آهنگساز در ادامه افزود: 10 سال پیش افتخار این را داشتم که به خانه پورعطایی به تربت بروم و چند روزی مهمان ایشان باشم. استاد پورعطایی به راحتی دانسته‌ها و هنرش را در اختیار علاقمندان قرار می‌دادند. استاد حتی در سن 70 سالگی بازهم به دنبال انجام کارهای تجربی و نو بودند و در تلاش بود تا مقام‌های سازی را آوازی کند؛ انرژی پورعطایی برای ایجاد تغییر و آفرینش برایم درس آموز بود.
پژوهشکده موسیقی نواحی تاسیس می‌شود
در این مراسم غلامرضا اسدالهی نماینده مردم تربت جام در مجلس شورای اسلامی گفت: تربت جام دیار اندیشه و عرفان است و شیخ احمد جامی عارف بزرگ، قاسم انوار که از دیار آذربایجان برای کسب معرفت به تربت جام کوچ کرد و عبدالرحمن جامی از بزرگان تربت جام هستند؛ استاد پور عطایی نیز از خیل همین عاشقان و عارفان بود.
وی افزود: موسیقی تربت جام وسیله‌ای برای ارتباط با خداوند و نواهای عاشقانه و عارفانه است. متاسفانه هنرمندان ما غریب هستند و بسیاری از قشر هنرمند در زمان حیاتشان نیازمندند و از حداقل‌ها محروم هستند و باید در زمان حیاتشان بیشتر به آنها توجه کنیم؛ ساختمانی برای پژوهشکده موسیقی نواحی در دست ساخت است و امیدواریم زمینه‌های اجرایی شدن آن را فراهم کنیم تا این هنر را به نسل‌های بعدی انتقال دهیم.
موسیقی زمینه‌های جرم‌خیزی را کاهش می‌دهد
در ادامه این مراسم عباس سجادی کارشناس موسیقی با بیان اینکه در خراسان و درباره خراسان گفتن آسان نیست، گفت: خراسان یک قلمرو جغرافیایی نیست، یک گستره فرهنگی است. آبشخور اساسی امروز موسیقی ما، موسیقی نواحی است. اما کسی شخصیت‌ها و استادان موسیقی را نمی‌شناسد. به راحتی موسیقی نواحی را غارت می‌کنیم و با یک سازبندی اثری ارائه می‌شود اما کسی مولفان اصلی این آثار را نمی شناسد.
وی افزود: مرگ حق است، چیزی که پورعطایی با سازش آن را خواند و مرگ آگاه بود. این تلخی بر ماست که زنده ایم و نتوانستیم دین خودمان را به هنرمندان عطا کنیم. مجلس در احیای فرهنگ می‌تواند نقش‌آفرینی کند. کشور ما خیلی وابسته به منابع زیرزمینی و از دست رفتنی مانند نفت است و ما منابع روی زمین را فراموش کردیم و اگر به همین شکل پیش رود و دولت همین حالت توزیعی خود را به جای تولیدی در حوزه فرهنگ و هنر، علم و دانش و دیگر حوزه‌ها داشته باشد آینده خوبی نخواهیم داشت.
سجادی تصریح کرد: نمایندگان مجلس بر اساس سوگندی که خوردند باید مدافع فرهنگ و هنر باشند، به جای اینکه به حریم خصوصی نزدیک شویم، بیاییم حریم های عمومی را پاس بداریم چرا که فرهنگ و هنر دارد نابود می شود. نمونه تلخش اتفاق سیاه اسید پاشی است که فرهنگ می‌شود. بررسی کنید از لحاظ جامعه شناسی و روانپزشکی موسیقی چقدر می‌تواند این‌ها را از بین ببرد.
وی بیان کرد: مسئولان برای رفع مشکلات تلاش می‌کنند اما برخی اقدامات فقط آرام بخش هستند؛ باید تلاش کنیم زمینه‌های جرم خیزی در کشور را کم کنیم، علم و تجربه ثابت کرده که موسیقی می‌تواند زمینه‌های جرم خیزی را کاهش دهد.
ظلم رسانه‌ها به موسیقی نواحی
هادی پورعطایی پسر استاد پورعطایی در ادامه این مراسم گفت: پورعطایی بیش از 50 سال ساز زد و آواز خواند اما متاسفانه بسیار بی‌مهری دید. از چاپ نوشته‌هایش محروم ماند. ماشاالله بامری از سیستان بلوچستان، استاد قسمت خانی از تالش، قلیچ انوری از ترکمن صحرا، حاج قربان سلیمانی از شمال خراسان و امروز پورعطایی همه رفتند. یاران موافق و استادان موسیقی مقامی و محلی ما یکان یکان از دست می‌روند و ما اینچنین بی‌تفاوت هستیم و این بزرگان در غربت می‌میرند.
وی با انتقاد از رسانه‌ها تصریح کرد: هنگامی که استاد قسمت خانی از بزرگان موسیقی محلی در تالش فوت کردند من که این موسیقی را به صورت حرفه‌ای دنبال می‌کنم یک ماه بعد از مرگ این استاد با خبر شدم، واقعا این اشکال از کجاست و رسانه‌های ما چه می‌کنند. حتما باید شخصی رهبر ارکستر سمفونیک باشد و نوازنده ویلون سل تا به او توجه کرد.
وی با تاکید بر اینکه به موسیقی مقامی ظلم شده است، افزود: شاهد بودم که در جشنواره موسیقی محلی گروهی از موسیقدانان سیستان را به هتلی می‌بردند فردی که پژوهشگر موسیقی بود و با استفاده از دانسته‌های همین موسیقیدانان محلی برای خود کسب اعتبار کرده بود به مدیریت هتل می‌گفت ببخشید که برایتان میهمان‌های دهاتی آوردم. این چه انصافی است؟ از این استادان کسب معرفت می‌کنند و برای خود جایگاهی می‌سازند و آنها را دهاتی خطاب می‌کنند. امروز خانه موسیقی نیز محلی برای مافیای موسیقی است و کاری از پیش نمی‌برد و حتی یک پیام تسلیت هم برای ما نفرستادند.
این نوازنده دوتار افزود: وقتی بی‌مهری‌ها به موسیقی محلی را می‌بینیم دلمان می‌گیرد، موسیقیدانان محلی سال‌هاست که فقط سکوت کردند. به عنوان نماینده‌ای از موسیقی مقامی پیشنهاد می‌کنم که بنیاد پورعطایی برای حمایت از موسیقی مقامی تشکیل شود.
وی در پایان بیان کرد: از نهاد ریاست جمهوری تشکر می‌کنم که هنگام بیماری استاد خانواده پورعطایی را همراهی کردند، و از برگزار کنندگان این بزرگداشت نیز سپاسگذارم. امیدوارم از این پس برای آنها که در حیاتند بزرگداشت برگزار کنیم چرا که پورعطایی‌ها فقط یک شخص نیستند؛ بلکه تاریخ و تمدن فرهنگ هستند و نگذاریم دیگر اسطوره‌های‌مان در غفلت بروند.
در پایان این مراسم از خانواده استاد غلامعلی پورعطایی از سوی فرهنگسرای ابن‌سینا تجلیل شد.
استاد غلامعلی پورعطایی از خوانندگان و نوازندگان برجسته موسیقی مقامی است که در سال 1320 در روستای محمود آباد تربت جام به دنیا آمد و بخش اعظم زندگی اش را با معلمی گذراند.
زنده یاد پورعطایی از هنرمندانی بود که در جشنواره های مختلف هنری حضور داشت و اجراهای خاطره انگیزی را برای مخاطبان جشنواره موسیقی فجر، جشنواره موسیقی نواحی ایران و ... رقم زد.
اجرای مقام «نوایی نوایی» از مشهورترین آثار این هنرمند است که بارها و بارها از رسانه های مختلف پخش شده و در آثار هنری نیز مورد استفاده قرار گرفته است. این هنرمند بلند آوازه کشور و نوازنده چیره دست و پیشکسوت موسیقی نواحی خراسان برای اشاعه موسیقی مقامی خراسان نیز زحمت های فراوانی کشید.
سبکی که استاد پورعطایی در حوزه نوازندگی موسیقی نواحی منطقه تربت جام داشت، سبکی بود که جوانان بسیار زیادی را علاقمند موسیقی نواحی کرد و باعث شد که آنها به دنبال این نوع موسیقی باشند.
وی به علت عفونت ریه و سنگ صفرا 12 مهر در سن ۷۳ سالگی دار فانی را وداع گفت.
