حسن آذری در گفتوگو با رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، درباره انگیزه شکلگیری دومین جشنواره تولید کتابهای صوتی کودکان، نوجوانان و نابینایان گفت: تغییرات سریع فناوری و گرایش مردم به کتابهای صوتی و دانلود آنها از سایتهای مختلف و مهیا نبودن فرصت کتابخوانی والدین برای فرزندان و گرایش آنها به بازیهای کامپیوتری موجب شد تا ایده تولید کتابهای صوتی برای ۳ گروه از مخاطبان خاص یعنی کودکان، نوجوانان و نابینایان در کتابخانه عطار شکل بگیرد.
وی درباره تفاوت آثار تولیدشده در کتابخانه عطار در مقایسه با دیگر کتابخانهها گفت: کتابخانههایی مانند حسینیه ارشاد، کتابخانه نابینایان اصفهان و کتابخانه نابینایان شیراز، کتابهای صوتی را به صورت محلی تولید میکنند. ما تلاش کردیم با ایجاد حرکت و نهضت عمومی، تمام مردم فارسیزبان را در تولید کتاب گویا همراه کنیم.
رییس کتابخانه عطار درباره مزیتهای برپایی جشنواره تولید کتاب صوتی گفت: در روند تولید کتاب صوتی به صورت عمومی، علاوه بر ترویج کتابخوانی، مردم با کتابهای مناسب کودک و نوجوان آشنایی بیشتری مییابند. از طرفی، توجه مردم به قشر نابینا و نیازهای آنان بیشتر و این امر موجب ترویج فرهنگ نوعدوستی و مهربانی میشود.
وی افزود: ما در نخستین جشنواره تولید کتابهای صوتی مسائل متعددی را در نظر گرفتیم و در مجموع، کار را با احتیاط آغاز کردیم. البته انتظار نداشتیم با چنین استقبال فراوانی مواجه شویم. در دوره دوم، نقاط قوت و ضعف دوره اول را بررسی کردیم و امروز با استقبال بینظیری از سوی مخاطبان روبهرو شدهایم. مردم به صورت داوطلبانه همکار اجرای این طرح شدهاند. زیرا پیامهای دوره دوم جشنواره تولید کتابهای صوتی، در شبکههای اجتماعی دست به دست میان مخاطبان گردانده میشود و مهمترین مبلغ ما مردمی هستند که یا در تولید کتابهای صوتی اقدام کردهاند یا مایلند که دست به این کار بزنند ولی فعلا برایشان مقدور نیست.
آذری در ادامه گفت: از بهمنماه ۱۳۹۳، تاکنون حدود ۲ هزار نفر برای شرکت در این طرح ثبتنام کردهاند که بیش از هزار فایل صوتی به دست ما رسیده است. از میان این تعداد شرکت کننده، ۴۷ نفر مدرک دکترا دارند، چندین طلبه خانم و آقا کتاب صوتی تولید کردهاند و تعدادی از مجریان رادیو از شهرهای دور و نزدیک فایلهای کتابهای صوتی متعددی را برایمان ارسال کردهاند. جالب است که بعضی از این کتابهای صوتی را معلمان مدرسه به صورت گروهی با همکاری دانشآموزانشان تولید کردهاند. بعضی را نیز اعضای خانواده کنار هم نشستهاند و هر یک به جای یکی از شخصیتهای داستان صحبت کردهاند.
دبیر این جشنواره افزود: ۵۰ نفر از متقاضیان شرکت در این طرح، فارسیزبانان خارج از کشور هستند که با دیدن تبلیغات این کار، کتابهای صوتی تولیدیشان را برای ما ارسال کردهاند. علاوه بر آن، بسیاری از مراکز همکار در این حوزه برای همکاریهای بیشتر اعلام آمادگی کردهاند. بیشترین و کمترین سن افراد شرکتکننده در این جشنواره به ترتیب ۶۰ و ۹ سال بوده است.
آذری درباره مشکلات تولید کتابهای صوتی گفت: بزرگترین مشکل در این راه، جلب رضایت ناشر برای دریافت مجوز تبدیل کتاب به نسخه صوتی است. ما دو راه برای این کار در نظر گرفتیم. نخست، آنکه ابتدا با نشر صحبت کنیم و مجوز تولید کتاب صوتی را دریافت کنیم و سپس کتاب را برای صوتی شدن به داوطلبان پیشنهاد دهیم. البته این راهکار مناسب نیست. زیرا دریافت مجوز از ناشر بسیار انرژی و زمان میبرد و ممکن است در نهایت هیچ یک از متقاضیان علاقهای به خواندن آن کتاب نداشته باشند. راه دوم، آن است که تعدادی کتاب را با تایید متخصصان و تجربه خود در امر کتابداری، به داوطلبان پیشنهاد دهیم. هرگاه نسخه صوتی کتاب آماده شد، از ناشر مجوز آن را دریافت کنیم.
وی در تشریح چگونگی رفع مشکلات دریافت مجوز از ناشران و تولید کتاب گویا گفت: کتابخانهها میتوانند به افراد خاص، خدمات متناسب با نیاز آنان ارائه کنند. پس کتابخانه عمومی عطار میتواند فایلهای صوتی نسخ خطی را برای مخاطب خاص که نابینایان هستند، تولید کند و در اختیار عموم مردم قرار ندهد. اگر امکان دریافت حق انتشار اثر فراهم شد، کتابخانه امکان ارائه نسخه صوتی کتاب به مخاطبان عام را نیز خواهد یافت. در هر صورت، یکی از دغدغههای مهم طرح تولید کتاب صوتی در کتابخانه عطار، دریافت کپی رایت و جلب رضایت ناشران و مولفان است. هرچند برخی از مولفان، رضایت خویش را برای تبدیل شدن کتابهایشان به کتاب صوتی، در اختیار ما قرار دادهاند.
وی در پایان افزود: یکی از مهمترین هدفهای جشنواره تولید کتاب گویا، ایجاد فضای نشاط و نوعدوستی در جامعه از طریق کتابخوانی بوده است که آثار تولیدشده نشان میدهد تا حدی در این راه موفق بودهایم. گرچه شاید تاکنون اشتباهاتی در این مسیر رخ داده باشد، ولی طی کردن مسیر با چند اشتباه، بهتر از آن است که دست روی دست بگذاریم و فقط از پایین بودن تیراژ کتاب یا میزان سرانه مطالعه، شکایت کنیم.
گفتنی است، مهلت شرکت در دومین دوره جشنواره تولید کتابهای صوتی کودکان، نوجوان و نابینایان، تا ۳۱خرداد ادامه دارد. علاقهمندان برای شرکت در این جشنواره باید به سایت
http://attarlibrary.ir/soundbook مراجعه کنند و پس از ثبت نام و انتخاب کتاب دلخواه، کتاب صوتی مورد نظر خود را با توجه به راهنماییهای ارائهشده در سایت، تولید کنند.