شعر آیینی ریشه در اعتقادات مردم ایران دارد

به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران؛ در این مراسم که با حضور شعرایی از جمله پرویز بیگی حبیب آبادی، حمیدرضا شکارسری، حسین اسرافیلی، فرامرز عرب عامری و بیش از 50 نفر از شعرای صاحب‌نام برگزار شد، اشعاری در مدح و مقام حضرت امام رضا(ع) قرائت شد و شاعران حاضر در برنامه، به صورت نمادین کتاب های شعر خود را به یکدیگر اهدا کردند. 

سعید رنجبریان، مدیر فرهنگی هنری منطقه 19 در ابتدای این مراسم گفت: فضای موجود در مضامین و محتوای شعر آیینی از آغاز تا دوره معاصر، سیر بالنده ای را طی کرد و این رشد در روزگار ما در حال تکوین است.

رنجبریان ادامه داد: شعر آیینی در دوره معاصر، علاوه بر بهره مندی از متعلقات گسترده و متنوعی مانند؛ شهادت، دفاع مقدس، فرهنگ عاشورا و... در سروده هایی که به نوعی در منقبت و مرثیه ائمه اطهار و دیگر بزرگان مذهب بر جای مانده است، شاعر به شکوه و حماسه آفرینی آنان و هدفمند بودن شهادت طلبی و آرمان های آنان اشارات خاصی داشته و کمتر به سوگ صِرف و مرثیه اندوه بار پرداخته است 

سعید رنجبریان گفت: اگر در گذشته شعر مذهبی پیرامون چند موضوع با ابهام فلسفی مضامین موجود در آن می چرخید، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل تأثیرپذیری از چند عامل، شاعرانی چون؛ علی معلم، سلمان هراتی، سیدحسن حسینی، قیصر امین پور و... به فلسفه و نگرشی صحیح در مضامین دینی دست پیدا کردند.

پرویز بیگی حبیب آبادی در شب شعر « هشتمین سراج» در فرهنگسرای مهر گفت: شعر آیینی از قرن چهارم تاکنون در ادبیات ما یک حضور جاری و ساری داشته است که این بر می گردد به نگاه ویژه ای که مردم به ادبیات آیینی دارند.

او گفت: این علاقمندی از گذشته بوده، امروزه هم هست و در آینده نیز تداوم خواهد داشت و ریشه در باورها و اعتقادها و عقاید مردم ما دارد.

پرویز بیگی حبیب آبادی درباره اهمیت برگزاری شب های شعر از سوی فرهنگسراها گفت: حتی اگر دو شاعر به مشاعره با یکدیگر بپردازند، این اتفاق سبب ارتقای کیفی شعر خواهد بود، حال که فرهنگسرای مهر چنین برنامه هایی را می گذارد که بیش از 50 شاعر، بیش از چند ساعت شعرخوانی می کنند، این اتفاق در ارتقای کیفی شاعران موثر خواهد بود و به بالندگی شان خواهد افزود.

حمیدرضا شکارسری، در شب شعر « هشتمین سراج» و در سالن اجتماعات فرهنگسرای مهر گفت: اساسا شعر فارسی از سال ها و سده های اول پیدایش با مفاهیم دینی گره خورده است. او با تاکید بر اینکه شعر فارسی با نیایش و مدح و منقبت حضرات معصومین علیه السلام گره خورده است، گفت: منظومه های بزرگ شعر فارسی، حتی منظومه های عاشقانه ابتدا با نیایش ها و نیایش واره ها آغاز شده اند که این نشان می دهد، شعر ما با مفاهیم دینی گره خورده است.

او گفت: در کمتر مجموعه شعر ایرانی با شعر دینی روبرو نخواهید شد، به ویژه در سه دهه گذشته پس از پیروزی انقلاب گفتمان دینی حاکم بر جامعه و فرهنگ ما به گونه ای شده است که شاعران نه تنها نوعی وظیفه و رسالت برای خودشان می دانند که در محیط آفرینش ادبی داشته باشند، بلکه ناخودآگاه بدون اینکه سفارش داشته باشند از جانب کسی مبادرت به آفرینش ادبی در این زمینه می کنند.

وی افزود: بدین ترتیب من امروزه با توجه به سابقه و سنت شعر فارسی و گفتمانی که امروز برجامعه حاکم شده است، می توانم شعر مذهبی را یک ژانر بسیار مهم و پربسامد در ادبیات امروز ایران بنامم.

فرامرز عرب عامری سخنران بعدی این مراسم گفت: شعر ما با آیین و مکتب مذهبی ما گره خورده است و شاعران امروز هم عموما علاقه دارند که به این روند بپردازند. عرب عامری ادامه داد: کمتر شاعری می توانیم در دوره حاضر پیدا کنیم که نسبت به ارادتش به ائمه اطهار مطلب و شعری نداشته باشد. 

فرامرز عرب عامری در این مراسم گفت: این برنامه با استقبال خوب شاعران و اهالی منطقه مواجه شده است که در کمتر شب شعری این اتفاق می افتد. او همچنین به اهدای کتاب های شعر 50 شاعر صاحب کتاب در این مراسم به یکدیگر اشاره کرد و این حرکت را کاری پسندیده در راستای ارج نهادن به فرهنگ کتابخوانی دانست.

علی مظفر،  دیگر شاعر حاضر در مراسم شب شعر « هشتمین سراج » در فرهنگسرای مهر گفت: بحث و گفت وگو در رابطه با شعر های آیینی و در کل مراسمی که به نحوی به مدح ائمه می پردازد، از دیروقت در کشور ما و در اکثر کشورهای اسلامی که به ائمه اطهار ارادت داشته اند، بوده است.

مظفر گفت: شعرهای آیینی شعرهایی برخواسته از جوشش و کنه وجودی یک شاعر است و خود شاعر همواره سعی کرده که چیزی بگوید که به مخاطب و مستمعش بگوید که من اینگونه هستم و شما هم می توانید با الگو پذیری که به طور کلی قالب جامعه در جستجو آن هستند و مدینه فاضله را بر آن مبنا می خواهند بسازند، باشند.

وی ادامه داد: ما در رابطه با شعرهای آیینی در بعد از انقلاب اسلامی توانسته ایم جایگاه و پایگاه ویژه ای را برای شاعرانمان تعریف کنیم. به این صورت که همیشه شاعر بعد از انقلاب توانسته در یک کانال و مسیری خودش را قرار دهد که مشخص کرده است، طبق این الگوها و این قالب ها می تواند شعر خودش را به ائمه اطهار عرضه و تقدیم کند و در کلیت کار می توانیم بگوییم که همین الان در گوشه و کنار جهان همیشه شعرهای آیینی جایگاه ویژه خود را یافته است. هرچند که او از وارد شدن کلیشه در شعرهای آیینی انتقاد کرد و گفت:  شعر باید بار معنایی خودش را حفظ کند و خالی از کلیشه باشد. 

مظفر ادامه داد: زمانی که کودک و نوجوان به عرصه فرهنگ، ادب و علم پا می گذارد، خواه ناخواه کتاب های دینی ما ایشان را آماده می کنند که مسائل دینی را بیاموزد، اما زمانی این می تواند از حالت تکرار بگذرد که بیاید مسائل آیینی را به صورت ادبی فرا گیرد.

این نشست با اهدای کتاب شعرای مختلف به پایان رسید.