به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران؛ شب علوم انسانی با موضوع «تئوری چهارم سیاست؛ آینده فلسفههای سیاسی معاصر در جهان» با حضور پرفسور الکساندر دوگین، پرفسور کریستین یحیی بونو، جهانگیر کرمی، نادر طالبزاده، سید حسین علوی، سجاد نوروزی مدیر فرهنگی هنری منطقه ۷، محمدمهدی دانی مدیرمسئول و پیام فضلینژاد سردبیر ماهنامه عصر اندیشه به همراه تعدادی از علاقهمندان به علوم انسانی در سالن اجتماعات فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.
منوچهر آشتیانی متولد ۱۳۰۹ در سنگلج جامعهشناس ایرانی و پژوهشگر فلسفه است. او خواهرزاده نیما یوشیج و از نوادگان میرزاحسن آشتیانی است. آشتیانی در سال ۱۹۷۱ از دوره دکتری دانشگاه هایدلبرگ فارغالتحصیل شد. او از شاگردان مارتین هایدگر، کارل لویت و گادامر بودهاست.
سجاد نوروزی مدیر فرهنگی هنری منطقه ۷ و رییس فرهنگسرای اندیشه نخستین سخنران این مراسم بود. وی در خصوص فلسفه پرفسور دوگین گفت: آنچه مهم جلوه میکند خرق عادتی است که در بیان اندیشه خود دارد. در شرق به این دلیل که عده بیشماری از اندیشمندان شیفته و مفتون فلسفه غرب هستند، نگاه انتقادی به این فلسفه دشوار میشود؛ به همین دلیل فلسفه غرب در کشورهای غربی به مراتب آسانتر از کشورهای شرقی نقد میشود.
وی افزود: نکتهای که در اندیشه دوگین حائز اهمیت است نگاه او به ایدئولوژی به عنوان امر واقع است. به این معنا که آنچه واقعیت دارد و اتفاق افتاده است را مورد موشکافی و نقد قرار میدهد نه آن مفهومی که از ایدئولوژی استباط میشود. او در فلسفهاش زمانی که از «لیبرالیسم» سخن میگوید به انگارههایی مانند آزادی اندیشه و آزادی بیان، محدود کردن قدرت دولتها، نقش قانون، تبادل آزاد ایدهها، اقتصاد بازاری یا اقتصاد مختلط و یک سیستم شفاف دولتی اشاره نمیکند؛ بلکه به واقعیتی که این ایدئولوژی در این زمان واقع میکند اشاره دارد. اندیشهای که این روزها به میدان دادن به گروهک وحشی داعش رسیده است.
نوروزی ادامه داد: پرفسور دوگین در پیوست نظریه خود به ایران اشاره میکند که به واسطه نقدی که هر دو کشور به ایدئولوژی غربی دارند میتوانند به یک مفهوم مشترک برسند.
رییس فرهنگسرای اندیشه درباره شکلگیری این مفهوم واحد گفت: دوگین اعتقاد دارد که فلسفه شرق نیاز به احیاگری، نوآفرینی و بازیابی فرهنگی دارد که این امر مهمترین نیاز شرق است. دوگین در اندیشه خود شرق را به عنوان مبنا قرار داده است و با نگاه شرقی فلسفه غرب را تحلیل میکند.
نوروزی در پایان گفت: امیدوارم ما بتوانیم از نگاه و فلسفه پرفسور دوگین و دیگر فیلسوفان روسیه استفاده کنیم چرا که فراموش نکردهایم که روسیه مهد فلسفه، ادبیات و علوم انسانی است.
در ادامه برنامه میزگردی برای آشنایی با «تئوری چهارم سیاست؛ آینده فلسفههای سیاسی معاصر در جهان» با حضور دکتر منوچهر آشتیانی، پرفسور الکساندر دوگین، جهانگیر کرمی، نادر طالبزاده و پیام فضلینژاد برگزار شد.
فضلینژاد در ابتدای این نشست گفت: دوگین در اندیشه خود روسیه را جزئی از شرق و فرهنگ شرقی میداند و ایران را کشوری دارای تمدنی بزرگ میداند و حتی به نامه امام خمینی به گورباچف اشاره میکند و میگوید ما این روزها نیازمند نامه دیگری هستیم و اگر آن روز به این نامه به درستی نگاه میکردیم روسیه موقعیت بهتری داشت. پرفسور دوگین ایران را شریک یک استراتژی بزرگ میداند.
پرفسور دوگین درباره اشتراکات فلسفی ایران و روسیه گفت: دوستی ایران و روسیه دیرینه است. نه به واسطه قدرت نظامی و... به دلیل اشتراک نظرهایی در فکر و عقیده. یکی از این تفکرهای مشترک به فرهنگ انتظار در هر دو جامعه اشاره دارد. شما به موعود معتقدید و ما به بازگشت مسیح.
وی اضافه کرد: امپریالیسم را ما هر دو دشمن میدانیم. برای ما شیطان است و برای شما دجال. اتحادی که ما میتوانیم با یکدیگر داشته باشیم بیش یک اشتراک و مواجه متافیزیکی است. هدفی که ما امروز با آن در سوریه علیه داعش میجنگیم.
پرفسور دوگین در ادامه به بازگشت به فلسفه شرق اشاره کرد و گفت: ما باید بازگردیم به اصالت شرقی. ریشههایی که حقیقت ما هستند. آنچه که در انقلاب ایران نیز رخ داد. ما نمیتوانیم با لیبرالیسم، کمونیسم، و حتی ناسیونالیسم رشد کنیم. ما نیاز به یک تئوری چهارم داریم. تئوری برخواسته از حقیقت خودمان. ما باید در یک مسیر مشترک حرکت کنیم و یک تاریخ مشترک را رقم بزنیم.
پرفسور آشتیانی در ادامه به بیان نقدی بر اندیشه دوگین پرداخت و گفت: پیش از این سالها درباره اشتراکات و افتراقهای بین فلسفه کشورها سخن گفتهایم. تمام فلسفه جهان هم میان دو مفهوم جان و خرد در رفت و آمد بوده و هست. آنچه میان همه ما مشترک است هرمونوتیک است.
دکتر جهانگیر کرمی نیز به عدم آگاهی دقیق از فلسفه این فیلسوف اندیشمند اشاره کرد و گفت: به این دلیل که هیچ یک از کتابها و مقالات دکتر دوگین به فارسی ترجمه نشده است، میتوان به طور دقیق به نقد آن پرداخت گرچه تا به اینجا هم نقدهایی بر آن وارد است. اولین نقد این است که چگونه میشود ملی گرایی روسیه را با جهان گرایی این فلسفه جمع کرد و دیگر اینکه گرچه درونمایه تفکر ما شباهتهایی به هم دارد اما تنها به این دلیل که ما و روسیه ضد غرب هستیم نمیتوانیم دست به انتخاب یک ایدئولوژی بزنیم چرا که تفکری مانند «کمونیسم» هم ضد غرب است.
نادر طالبزاده نیز در این نشست با اشاره به سالگرد پیروزی انقلاب گفت: حضور پرفسور دوگین در این برهه زمانی بسیار مغتنم است. نکته مهم در اندیشه او اشاره و تاثیر مستقیمی است که از انقلاب اسلامی ایران گرفته است. این یک آغاز است. آغازی که عکسالعملهای فراوانی را در برداشته و دارد.
در پایان آنچه در میزگرد اتفاق افتاده بود توسط سید حسین علوی جمع بندی شد.