به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، مراسم رونمایی کتاب «زندان موصل» که از تولیدات دفتر فرهنگ و ادبیات مقاومت حوزه هنری بوده و توسط جواد کامور بخشایش به رشته تحریر در آمده، با حضور شخصیت‌هایی چون محسن مومنی شریف رییس حوزه هنری، معصومه آباد، گلعلی بابایی، شهردار منطقه ۷ تهران، رییس آموزش و پرورش منطقه 7 تهران، مجتبی رحماندوست و جمع کثیری از نویسندگان تاریخ و خاطرات شفاهی و خانواده رزمندگان و جانبازان و آزادگان در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.
در تدارک برگزاری نکوداشتی برای مرتضی سرهنگی هستیم
در ابتدای این مراسم سجاد نوروزی رییس فرهنگسرای اندیشه ضمن خوشامدگویی به حاضران، گفت: رخ داد مبارکی است که در دهه فجر میزبان جمعی از مجاهدان فی سبیل الله شده‌ایم و چه مبارک‌تر که در این روزها کتابی که یادآور دوران پرشکوه پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است را رونمایی می‌کنیم.
وی ادامه داد: نسل جوان، متهم به این است که دچار فراموشی و نسیان شده است و این گونه آثار می‌تواند برای ما تلنگری باشد تا یادآور شود که برای چه امروز در چنین شرایط امنیت و آرامشی قرار گرفته‌ایم. چنین آثاری به نسل ما و نسل‌های بعدتر از ما ثبات و نگرشی عمیق می‌دهد.
نوروزی با بیان این که تولید آثاری مانند «زندان موصل» چیزی کم از مجاهدت‌های رزمندگان در جبهه‌های نبرد علیه دشمن ندارد، عنوان کرد: امیدوارم از این پس نیز باز هم بتوانیم شاهد رونمایی این گونه آثار در اینجا باشیم و از همین فرصت استفاده می‌کنم و می‌خواهم که اگر آقای مرتضی سرهنگی بپذیرند، تا اردیبهشت سال آینده مراسم نکوداشت باشکوهی برای ایشان در همین فرهنگسرای اندیشه برگزار کنیم.
جامعه از کتاب‌های تاریخ و خاطرات شفاهی استقبال می‌کند
در ادامه این مراسم محمدرضا سنگری پژوهشگر و استاد دانشگاه نیز با اشاره به آیاتی که از قرآن کریم خوانده شد، گفت: رزمندگان دفاع مقدس، اهل روز بودند و البته روزشان را از متن شب گرفته بودند و هر که شبی بزرگ نداشته باشد، روزی بزرگ هم رقم نمی‌زند.
وی ادامه داد: آن‌هایی که شهیدان این راه‌اند تمام شده نیستند و خدا برایشان راه می‌گشاید و بن بست‌ها را برایشان می‌شکند. کسانی که خاطرشان است و گذشته‌ها را به یاد دارند، مانند راوی خاطرات «زندان موصل» می‌دانند که ما گذشته ناباروری داشتیم و دفینه‌های عقلی ما آشکار شد و به میثاق فطرت خودمان به تعبیر امیرالمومنین رسیدیم.
سنگری با طرح این پرسش که آیا در کشور عراق هم خاطرات رزمندگانشان در دوران جنگ ثبت و منتشر می‌شود، تصریح کرد: کسانی که گذشته بزرگ داشتند و به این گذشته افتخار می‌کنند، آن را ثبت و منتشر می‌کنند. اگر قرار باشد حقیقت در زمین ظهور کند، باید دائما ذکر داشته باشیم و یادآوری حماسه‌سازان را فراموش نکنیم و در این راه یکی از کارهای ارزنده همین خاطره‌نگاری است. به همین دلیل هم از همه کسانی که در حوزه هنری در گردآوری خاطرات و تاریخ شفاهی تلاش می‌کنند، تشکر می‌کنم. پیش از این کتاب‌های زندان الرشید و پایی که جا ماند را در زمینه خاطرات اسرا از حوزه هنری شاهد بودیم و امروز نیز شاهد رونمایی کتاب «زندان موصل» هستیم.
وی افزود: نسلی که با خطرها مواجه است بیش از پیش به آثاری مانند «زندان موصل» نیاز دارد و چه بهتر که این گونه خاطرات از دوران پر شکوه دفاع مقدس با بیانی هنرمندانه به مخاطب ارائه شود.
سنگری با اشاره به استقابل مخاطبان از کتاب‌های تاریخ و خاطرات شفاهی عنوان کرد: جامعه از این گونه کتاب‌ها استقابل کرده است و پیوند همیشگی خود را با نشل حماسه ساز کشورمان نشان داده است.
این شاعر و پژوهشگر آیینی کشور همچنین در نقد کتاب «زندان موصل» گفت: گاهی اتفاق می‌افتد که نویسندگان وزن اصلی اثر را گم می‌کنند. به طور مثال انتظار ما از کتاب «زندان موصل» این است که رخ داده‌های مربوط به این زندان و زندگی اسرا در آن مقطع را شرح دهد و گذار از زندگی رباط جزیی به سوی آن برهه تاریخی باشد. در واقع گرانی گاه کتاب زندان موصل باید همان موضوعی باشد که کتاب حول محور آن می گردد.
وی همچنین گفت: اگر علی‌اصغر رباط جزیی در آینده خود شروع به نوشتن کند هم موفق خواهد بود. چرا که شاعر است و توانمندی‌های کافی برای نگارش دارد و ای کاش آقای کامور بخشایش قسمت‌هایی از متن را به نوشته‌های خود ایشان اختصاص می‌داد.
دفتر «اسیران جنگی ایران و عراق» افتتاح می‌شود
مرتضی سرهنگی مدیر دفتر فرهنگ و ادبیات مقاومت نیز در ادامه با بیان این که ادبیات اردوگاهی و بازداشتگاهی گونه ادبی شناخته شده‌ایی در جهان است، اظهار کرد: انسانی‌ترین گونه ادبی جنگ، گونه ادبی اسارت است، چرا که وقتی سرباز به اسارت در می‌آید دیگر سرباز نیست و یک انسان بی دفاع است و نیازمند به کمک است.
وی تاکید کرد: شش میلیون نامه بین اسیران ایرانی و خانواده‌هایشان در طول دوران اسارت رد و بدل شد که این نامه‌ها از اصیل‌ترین اسناد زمان جنگ هستند.
سرهنگی با بیان این که رفتار ارتش ایران با اسرای عراقی بسیار متفاوت با رفتار عراقی‌ها با اسرای ما بود ، عنوان کرد: ارتش ما کمیسیونی داشت که قانون وضع می کرد که اسرا را چگونه نگهداری کنیم. در اردوگاه اسرای عراقی در ایران، تنها یک آشپزخانه بود و اسرا، نگهبانان، فرماندهان و حتی من خبرنگار هم یک غذا می خوردیم و گاهی عراقی ها برای من غذا نگه می داشتند. امیدوارم روزی مصوبات کمیسیون ارتش برای نگهداری اسرای عراقی در ایران منتشر و به چند زبان ترجمه شود تا دنیا بداند که ما با اسیرانمان چگونه رفتار کرده‌ایم.
این محقق و پژوهشگر تاریخ شفاهی کشور گفت: سربازی که به اردوگاه می رود، سلاح او رفتار و گفتارش است.حاج آقا ابوترابی به بچه ها در دوران اسارت زنده ماندن را یاد داد و اسیرانی که بازگشتند منشاء خیر و برکت برای کشورمان شدند.
سرهنگی همچنین گفت: در حال نگارش و تنظیم خاطرات همسر شهید حسین لشکری هستیم و به زودی خاطرات ایشان توسط انتشارات سوره مهر به چاپ می رسد. این شهید که حدود 18 سال در اسارت بود، تا روزهای آخر حیاتش کابوس می دید و تمام اسیران ما کابوس می بینند و حتی برخی از آن ها تصور می کنند امروز که اینجا نشسته اند ، خواب هستند و وقتی بیدار شوند، می بینند که باز هم در اردوگاه های عراقی به سر می برند. شهید لشکری در دوران اسارتش بارها خواسته اند که تنها یک دقیقه جلوی تلویزیون عراق بیاید و بگوید که ایران به خاک عراق تجاوز کرده تا آزاد شود، اما او نپذیرفت و به کشور و مردمش خیانت نکرد و 18 سال را در اسارت به سر برد.
مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری از راه اندازی دفتری جدید در حوزه هنری خبر داد و گفت: پیش از این دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و دفتر مقاومت راه اندازی شده بود و به زودی دفتر سوم، یعنی دفتر «اسیران جنگی ایران و عراق» راه‌اندازی خواهد شد.
فرهنگ در ایام انتخابات بیشترین آسیب را می‌بیند
محسن مومنی شریف رییس حوزه هنری نیز در سخنانی با اشاره به این که کتاب های خاطرات دفاع مقدس، سیمای خوبی از ملتی با فرهنگ، متمدن و شجاع دارند، عنوان کرد: در مقابل هم حزب بعث عراق در دوران صدام است که انواع شقاوت ها را در حق رزمندگان و اسرای ما اعمال کرد. نباید بگذاریم تاریخ منحرف شود و لازم است که این گونه آثار بیش از پیش منتشر شود.
وی تصریح کرد: کسانی که نامزد حضور در مجلس شورای اسلامی هستند باید بدانند می خواهند نماینده چه ملت و مردمی شوند. البته من به عنوان یک نویسنده صحبت می کنم، چرا که هیچ گاه نخواسته ایم در حوزه های سیاسی ورود کنیم، اما می بینم که در روزهای انتخابات بخشی که بیشترین آسیب را می‌بیند، فرهنگ است.
رییس حوزه هنری با بیان این که نمایندگان برای تبلیغ خود نباید از کشور جهنمی در ذهن مخاطبانشان بسازند، عنوان کرد: نامزدهای انتخاباتی در این دوران به گونه ای سخن می گویند که امیدی برای مردم باقی نمی ماند و متاسفانه ورود به خطوط قرمز برای همه آزاد می شود. افرادی همچون شهید لشکری 18 سال در اسارات سختی کشیدند تا امروز عزت ملتشان پایمال نشود.
در نامه‌های اسرا ذره‌ای ناامیدی دیده نمی‌شود
جواد کامور بخشایش نویسنده کتاب «زندان موصل» نیز در سخنانی با اشاره به این که کتاب زندان موصل روایت 8 سال دوران اسارت رباط جزیی در اردوگاه موصل عراق است، عنوان کرد: در این کتاب تلاش کردم تا در 8 دروازه نمادین که همان 8 فصل کتاب است، به روایت دو برحه از زندگی رباط جزیی بپردازم.
وی گفت: تنها 3 ماه پس از ازدواج آقای رباط جزیی، ایشان اسیر می شوند و در طول دوران اسارت، همسرشان صبورانه با نامه هایی که می نوشتند به ایشان امید می دادند. در تمام نامه هایی که بین این اسیر و همسرشان رد و بدل شده بود، نمی توان ذره ای نا امیدی دید . در این کتاب نیز بر خی از عکس ها و تصاویر نامه ها را گنجانده ام.
وی همچنین از شهدایی نام برد که کمتر شناخته شده هستند و گفت: شهیدانی همچون احمد امجدی، محمود رستمان، محمود ضیاء، منصور زارتشت، علی قوچی بیگ از شهدایی هستند که باید بیش از این به مردم معرفی شوند و مردم با زندگی این افراد آشنا شوند.
هر چه امت اسلام دارد از دفاع مقدس است
سید محمد حسن ابوترابی فرد نایب رییس مجلس شورای اسلامی نیز در پایان این مراسم در سخنانی با بیان این که قلم رثا و گوهربار کامور بخشایش، قلمی متعهد در برابر خداوند و انقلاب اسلامی است، اظهار کرد: اگر قلم ایشان متعهد نبود افتخار به تصویر کشیدن و روایت زندگی آزادگان و رزمندگان اسلام را به دست نمی‌آورد.
وی همچنین گفت: تاریخ دفاع مقدس بسیار زیبا است و به گمان من هر چه از این تاریخ می گذرد، همانند کالایی گرانبها و گرانسنگ، ارزش بیشتر و والاتری پیدا می کند و آیندگان قدرشناس چنین میراثی خواهند بود. من هر چه فکر می کنم، می بینم هر چه داریم و نداریم از دفاع مقدس است. در واقع هر چه امت اسلام، لبنان، سوریه، یمن، فلسطین و ... همه و همه از دفاع مقدس است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی افزود: یکی از برگ های زرین، نایاب و قطعا بدون تکرار دفاع مقدس، دوران اسارت است. تمام لایه های اسارت زیبا است و اگر نگاه به همسران اسرا کنیم دنیایی از زیبایی و عظمت در وجودشان می بینیم. برادرم، علی اکبر ابوترابی در دوران ۱۰ سال اسارت، دقیقه ای نگرانی و دغدغه خانه اش را نداشت، چرا که می دانست همسرش همچون شیرزنی از سه فرزندش مراقبت می کند و پایگاهش را در خانه حفظ کرده است.
وی خاطرنشان کرد : در مدرسه اسارت حتی ماموران شکنجه گر عراقی نیز درس آموختند و هر کدام توشه ای برداشتند و برخی از آن ها بعدها تبدیل به شهدای مدافع حرم شدند. ماموران صلیب سرخ نیز در این مدرسه درس آموختند. برادر می گفت یکی از مامولران صلیب سرخ به او گفته بود ای کاش تمام اسرای دنیا مانند اسرای ایرانی بودند و برادرم در پاسخ گفته بود که باید بگویی ای کاش تمام مردم دنیا شبیه اسرای ایرانی بودند و آن مامور هم حرفش را تایید کرده بود.
در پایان مراسم، ضمن رونمایی از کتاب «زندان موصل» از علی‌اصغر رباط‌جزیی و همسرش تقدیر و تجلیل به عمل آمد.
