به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، تئاتر شورایی یکی از انواع نمایش‌های محیطی است که بارزترین مشخصه آن کاربردی بودن است. تئاتر شورایی روشی جهانی است برای تکثیر و مردمی کردن تئاتر در جامعه.
در این نوع تئاتر موقعیت نمایشی بر اساس نگرانی‌ها، مشکلات و خواسته‌های یک اجتماع آفریده می‌شود و پس از بازنمایی آن، از تماشاگران همان مجموعه خواسته می‌شود تا برای بهتر کردن شرایط بازنمایی شده، راهکارهای مناسب نمایش دهند.
بنابراین تئاتر زمینه‌ساز یک گفت‌وگوی فعال اجتماعی می‌شود و بهانه‌ای برای مشارکت نظری و عملی در راستای زندگی بهتر فراهم می‌آورد. از این رو، هیچ کس در این گونه تئاتر ناظر منفعل نیست و به گفته آگوستو بوآل همه «تماشا بازیگر» هستند. این نوع نمایش یکی از پر کاربردترین نوع برای تئاتر درمانی یا پسیکودرام است.
تئاتر شورایی چند سالی است که در ایران رشد پیدا کرده است و گروه‌های مختلفی سعی در ارائه این نوع نمایش در جامعه دارند. آریان رضایی که در چندین دوره از جشنواره تئاتر شهر که از سوی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار می‌شود با اجرای نمایش «برلین شورایی می‌شود» حضور فعالی داشته است. این روزها به همت مدیریت امور نمایشی سازمان فرهنگی هنری و فرهنگسرای خاوران،
فراخوان تأسیس کانون تئاتر شورایی در مراکز فرهنگی هنری مناطق ۲۲گانه تهران منتشر شده است تا با ثبت نام شهروندان در فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ برای آموزش رایگان دوره‌های «تئاتر شورایی» مقدمات اجرای تئاترهای شورایی در تمام مناطق شهر تهران فراهم شود.
تئاتر شورایی را بهتر بشناسیم
آگوستو بوآل شناخته‌شده‌ترین هنرمند این رشته در یادداشتی درباره معرفی «تئاتر شورایی» می‌نویسد:
تئاتر شورایی در سال ۱۹۷۱ در برزیل متولد شد؛ در قالب بسیار نوپای تئاتر روزنامه، مشخصاً با هدف درگیر شدن با معضلات محلی – دیری نپایید که در کل کشور مورد استفاده قرار گرفت.
تئاتر مجادله در کشور پِرو به وجود آمد، در سال ۱۹۷۳، به عنوان بخشی از یک برنامه سوادآموزی؛ فکر کردیم فقط مناسب امریکای جنوبی خواهد بود – اکنون در بیش از ۷۰ کشور دنیا تجربه می‌شود.
تئاتر شورایی بالید و در آرژانتین تئاتر نامرئی را به وجود آورد، به عنوان فعالیتی سیاسی؛ و تئاتر مجسمه را در کلمبیا، ونزوئلا، مکزیک و … برای برقراری گفتوگو میان ملل بومی و اسپانیایی تبار. اینک این فرم‌ها در همه نوع گفت و گویی به کار می‌روند.
تئاتر شورایی در اروپا بسط یافت و رنگین کمان آرزو را به وجود آورد – ابتدا برای فهم معضلات روان‌شناختی، سپس حتی برای شخصیت سازی در همه‌ی نمایشنامه‌ها. در بازگشت به برزیل، تئاتر قانون‌گذار متولد شد تا به مدد آن خواست مردم به قانون بدل شود – که دست کم سیزده بار این اتفاق روی داد. اکنون آرام آرام تئاتر التزامی در حال شکل‌گیری است.
ما دریافتیم همه این فرم‌ها که به صورت مستقل خلق شده‌اند، می‌توانند در همه جای دنیا بسط یابند و مثمرِ ثمر باشند، چراکه صرفاً زبانی انسانی‌اند.
تئاتر شورایی را ابتدا کشاورزان و کارگران؛ سپس معلمان و شاگردان به کار بردند؛ اکنون هنرمندان، مددکاران، روان‌درمانگران، سازمان‌های مردم‌نهاد و … از آن بهره‌مندند. در آغاز در مکان‌های کوچک و تقریباً مخفی؛ اینک در خیابان‌ها، مدارس، کلیساها، اتحادیه‌های تجاری، سالن‌های معمولی تئاتر، زندان‌ها و …
تئاتر شورایی بازیِ گفتوگو است: ما با هم بازی می‌کنیم و می‌آموزیم. هرکدام از بازی‌ها باید نظم داشته باشند – قواعد شفافی که باید تابع آن بود. درعین‌حال، بازی‌ها به خلاقیت و آزادی مطلق نیاز دارند. بدون نظم، زندگی اجتماعی وجود ندارد؛ بدون آزادی، زندگی.
نظمِ بازی‌های ما این باور ماست که باید حق هرکس را برای شریف بودن، دوباره احراز کنیم. ما باور داریم همه ما بهتر، و بسیار بهتر، از آن چیزی هستیم که فکر می‌کنیم. ما به همبستگی باور داریم.
آزادیِ ما ابداع روش‌هایی است برای کمک به انسانی کردن انسانیت، برای آزادانه تاختن بر همه حوزه‌های فعالیت انسانی: اعم از حوزه‌های اجتماعی، آموزشی، سیاسی، هنری و … این یک زبان است، پس می‌توان از آن برای حرف زدن در مورد همه دغدغه‌های انسانی بهره برد، نباید به خود تئاتر محدودش کرد.
ما به صلح باور داریم، نه به انفعال!
از همه مهم‌تر، باور داریم که تئاتر شورایی از، با، در مورد و برای سرکوب شدگان است، چنانکه در مرام‌نامه‌ی ما نیز مشهود است.
اگر شما با این موافقید، قطعاً ما هم با شما موافقیم.
