یادداشت: رضا بسطامی
مرکز اسناد انقلاب اسلامی موسسه‌ای تحقیقاتی است که به منظور جمع‌آوری اسناد و مدارک مربوط به نهضت امام خمینی (ره) از طریق انجام پژوهش‌های مستند تاریخی و نگارش تاریخ انقلاب اسلامی به فرمان حضرت امام در سال ۱۳۶۰ تأسیس شد. یکی از قسمت‌‌های پراهمیت این تحقیقات، تاریخ شفاهی است که وظیفۀ اصلی آن شناسایی و مصاحبه با افرادی است که در فرآیند مبارزات علیه رژیم طاغوت و تأسیس نظام جمهوری اسلامی تأثیرگذار بوده‌اند. در همین راستا این مؤسسه پژوهشی هزاران ساعت مصاحبه با شخصیت‌های مختلف داشته که تابه‌حال تعداد اندکی از آن‌ها منتشر شده است. استاد ارجمند و فرهیخته آقای دکتر محمود صلاحی از جملۀ این شخصیت‌هاست که اولین بار در اسفند ماه سال ۱۳۹۱ به حضورشان رسیدم و پس از گفتگوهای اولیه با وجود مراجعات بسیاری که از مراکز و مؤسسات علمی و پژوهشی دیگر داشتند، با ثبت و ضبط و نهایتاً انتشار خاطراتشان توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی موافقت و اظهار نمودند: « طی سال‌های گذشته دوستان بسیاری از مراکز مختلف جهت ثبت خاطراتم مراجعه کرده که در نهایت قرعه به نام مرکز اسناد افتاد و امیدوارم که راوی صادق و نمایندۀ خلفی برای نسل خویش بوده و توانسته باشم در ورای این روایت‌ها عبرت و حکمتی از سیر تاریخ انقلاب اسلامی را بیان کنم » به‌عنوان مصاحبه کننده و تدوینگر این اثر مصاحبه‌های بسیاری با رجال و شخصیت‌های کشوری و لشکری انجام داده‌ام که هر یک در نوع خود درخور توجه است. اما روایت و خاطرات ایشان از جنس دیگری است. حس و جانی دارد که از خاطره‌گویی مرسوم پافراتر نهاده است و از اولین روز قرار با دکتر صلاحی از طریق گفتگوی تلفنی تا نخستین دیدار این تفاوت احساس می‌شد. نخستین مصاحبه به تاریخ ۱۳۹۱/۱۲/۱۶ در محل اندیشکده اسوه شکل گرفت. ایشان تازه از استانداری خراسان رضوی فراغت یافته و به کارهای علمی و پژوهشی در آن اندیشکده می‌پرداختند.
در همۀ کارهایش نظم و انضباطی مثال زدنی دارد که این مسأله از ۵۴ جلسه مصاحبه پی در پی رأس تاریخ و ساعت مقرر (چهارشنبه‌ها ساعت ۱۵) دریافت می‌شود. نظمی که با مستندنگاری پیوند خورد. یعنی به روایت شفاهی اکتفا ننموده و برای تک تک مطالب بیان شده سندی مرتبط با آن ارائه کرد.
تا جایی که پس از پایان ضبط خاطرات نسخۀ کاملی از اسناد نوشتاری، دیداری و شنیداری مرتبط را به مرکز اسناد انقلاب اسلامی اهدا نمود. این شیوۀ روایت کردن که با اسناد و مدارک مرتبط همراه باشد در نوع خود کم‌نظیر و قابل تحسین است.
صلاحی مردی است که از دل کویر برخاست و جان خویش را از معارف انقلاب و رهنمودهای امام خمینی (ره) سیراب کرد، وی با انقلاب اسلامی هویتی تازه یافت و به شوق خدمت در مسیر امام و انقلاب اسلامی تجربه‌های گوناگون از سر گذرانده چنان سر به ارادت امام نهاده بوده که لباس پاسداری را به پیروی از این کلام رهبرش «ای کاش من هم یک پاسدار بودم» در بر کرد، از کویر به کوهستان‌های غرب شتافت تا با ضدانقلاب و گروهک‌ها مقابله کند ستیز با متجاوزان داخلی و خارجی به حریم کشور و انقلاب را تجربه کرد و از پی پایان این ستیزها در سنگر جهاد فرهنگی فرصت حضور یافت. روایت استاد صلاحی از حوادث این سال‌ها روایتی دلنشین و همراه با حکمت‌ها و عبرت‌هاست. روایتی از مسیر دشوار انقلاب اسلامی برای رسیدن به ساحل آرامش و امنیت. ضرورت خوانش این روایت‌ها برای نسل امروز انکارناپذیر است. نسلی که به همت دیروزیان از نعمت آسایش و آرامش برخوردار گشته و امروز در معرض تیغ تحریف دیروز قرار گرفته است. مرکز اسناد فرصت این خوانش را فراهم ساخته، راویان صادقی هم‌چون دکتر صلاحی نیز در تکمیل این تلاش همراهی نموده‌اند. یقیناً خاطرات ایشان که روایتی دست اول از فعالیت‌های جوانان رزمنده‌ای است که با وجود سن و سال کم در حفاظت از کیان انقلاب و کشور در مقابل دشمن خارجی و گروهک‌های داخلی تمام قد ایستادند، در تبیین بهتر تاریخ مثمر ثمر خواهد بود. جوانانی که حضرت امام خمینی(ره) باوری ژرف و عمیق به آن‌ها داشت و با مرور این خاطرات، این باور اعجازگونه را می‌بینیم و مهر تأیید بر آن می‌زنیم. بسیجیانی که علیرغم جنگ، شهادت و جراحاتِ بسیاری از هم‌رزمانشان، در خط مقدم درگیری با گروهک‌ها و افراد ضد انقلاب آنچه که برای آن‌ها در درجه اول اهمیت قرار داشت بازگرداندن افراد فریب خورده به دامان نظام بود. که این را می‌توان در خاطرات ایشان به وضوح ملاحظه کرد و پس از آن نبردِ سخت با دشمنان ...
جلد اول کتاب با عنوان «هشت مقدس از حریم تا حرم، خاطرات محمود صلاحی» به زودی توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر و روانه بازار کتاب می‌شود.
رضا بسطامی
تدوینگر اثر
