به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، آیین رونمایی از کتاب «کجا بودی الیاس»، مجموعه ۱۲ داستان کوتاه از ۱۲ نویسنده کشور با موضوع گرامیداشت یاد و نام شهدای غواص عملیات کربلای ۴ با حضور حجت الاسلام محمدرضا زائری، علیرضا قزوه، علی محمد مودب مدیر انتشارات شهرستان ادب، مجید قیصری نویسنده یکی از داستان ها و از رزمندگان هشت سال جنگ تحمیلی و جمعی از شعرا، نویسندگان و علاقه مندان به ادبیات در سالن اجتماعات فرهنگسرای اندیشه رونمایی شد.
در ابتدای این مراسم، علی محمد مودب مدیر انتشارات شهرستان ادب پشت میکروفن رفت و در رابطه با چرایی انتشار کتاب «کجا بودی الیاس» به سخنرانی پرداخت. وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه «الیاس ها بودند و هستند و این ماییم که نبودیم و گاهی نیستیم» گفت: ما قبلاً در انتشارات شهرستان ادب، در حوزه شعر چنین کاری انجام دادیم و اتفاق مبارکی است که این بار، در حوزه ادبیات داستانی و در قالب داستان کوتاه توانستیم مجموعه داستانهایی از شهدای غواص را جمع آوری کنیم.
از حوادث انقلاب به خوبی برای خلق آثار استفاده نکردیم
وی اضافه کرد: انقلاب اسلامی ما پر از حادثهها و اتفاقات است که اغلب این حوادث در قالب داستان درنیامده است. در کشورهای دیگر، از یک ترور رییس جمهور چندین فیلم و کتاب و اثر هنری تهیه میکنند اما در کشور ما، در رابطه با این حجم از اتفاقات متنوعی که در چهار دهه پس از انقلاب رخ داده است، به قدرِ کفایت آثار هنری تولید نشده است.
مودب با اشاره به برچسبهایی که به نویسندگان انقلاب زده میشود، گفت: خوشحالم که با تمام انگها و برچسبهایی همچون سفارشینویس و نویسنده حکومتی، باز هم جمعی از نویسندگان حوزه انقلاب وارد گود شده و در حال نگارش داستانهایی در رابطه با انقلاب اسلامی هستند.
خط اول احیای فرهنگ، ادبیات است
وی با نقل یک روایت از شب عملیات کربلای چهار گفت: جزییات حوادثی که در بخشهای مختلف جنگ تحمیلی اتفاق افتاده، ثروت عظیمی است که میتواند در فرهنگ و هنر و خلق آثار به ما کمک کند.
مدیر انتشارات شهرستان ادب در انتهای سخنان خود تاکید کرد: اگر میشنویم که همه جا صحبت از احیای فرهنگ و تمدنمان در فیلم و سینما و موسیقی و هنر و... است، به نظرم خط اول این احیا، در حوزه ادبیات است و این اتفاق با کمک ادبیات داستانی به خصوص داستان کوتاه سریع تر اتفاق می افتد.
ایده «کجا بودی الیاس» از یک روایت مطبوعاتی شکل گرفت
در ادامه، مجید قیصری از بازماندگان عملیات کربلای 4 و یکی از نویسندگان کتاب «کجا بودی الیاس»، با اشاره به خاطرات خود از شب عملیات، گفت: دی ماه 65 بود که سوار اتوبوس شدیم و به منطقه عملیاتی رسیدیم؛ وقتی با آسمان نورانی مواجه شدیم، بزرگان گفتند که احتمالاً عملیات لو رفته؛ فضای یأس و ناامیدی به وجود آمد و ما را به یک سوله 30-20 متری بردند. صبح که دنبالمان آمدند، اصلا نفهمیدیم که غواصان کی و چگونه به آب زدند و این اتفاق برایشان افتاد.
وی افزود: سال گذشته ماهنامه اندیشه پویا از من خواست تحلیل خودم از عملیات کربلای 4 را بنویسم. من گفتم می توانم روایتی از آن شب بنویسم که چنین شد. چند روز بعد در انتشارات شهرستان ادب بودم و روایتم را دوستان خواندند و استقبال شد و اینگونه بعد از نگارش آن روایت، ایده اولیه کتاب «کجا بودی الیاس» شکل گرفت و امروز اینجا رونمایی میشود.
قیصری ادامه داد: تفاوت رمان و داستان کوتاه این است که در رابطه با اتفاقات روز و زمانه خودِ داستان، رمان کمی دیرتر اما داستان کوتاه به سرعت میتواند واکنش نشان بدهد و خوشحالم که این کتاب توانست در مدت کوتاهی به نتیجه برسد و نسبت به مظلومیت شهدای غواص عملیات کربلای ۴ واکنش داشته باشد.
شهدا، در هر زمان که بخواهند، کار خودشان را میکنند
وجیهه علیاکبری سامانی، از نویسندگان این مجموعه داستان نیز در سخنان کوتاهی، با اشاره به اینکه تمِ اجتماعی را برای داستان خود انتخاب کرده، گفت: داستان من در دهه ۹۰ میگذرد و در روزهایی که پیکر این شهدا وارد کشور شده بود، جرقه اصلی داستان در ذهنم خورد و نوشتم. در یکی از نشست های داستان خوانی، خواندمش و آنجا گفتند قرار است کتابی متشکل از چند داستان کوتاه درباره شهدای غواص منتشر شود که من هم استقبال کردم و داستانم در این کتاب، قرار گرفت.
علیرضا قزوه، از شعرای انقلاب اسلامی نیز در حضور کوتاه خود، بعد از شعرخوانی، با اشاره به اینکه این روزها اشعاری در رثای شهدای مدافع حرم میسراید، گفت: ما جامعه سیاسی داریم که مسئولانمان کم و بیش در این جامعه سیاسی، دچار اشتباهات می شوند. اما شهدا همیشه معادلات را به هم می ریزند و هر جا که بیایند، بی سر و صدا و بدون حاشیه، کار خودشان را می کنند و به همه تلنگر می زنند.
میتوان زندگی شهدا را به مخاطب عرضه کرد
آخرین سخنران مراسم نیز حجت الاسلام محمدرضا زائری بود که با اشاره به سیستم مسیحیان برای قدیس اعلام کردن افراد، گفت: آنها کسی را قدیس میدانند که مثلا ۲۰۰ سال از مرگش گذشته باشد، از نسل اول و دوم و سومش کسی نباشد و از همه مهم تر، در خلوت و پشت صحنه، مشکلی از آن شخص موجود نباشد و به قول خودمان، پرونده اش بسته شده باشد.
وی افزود: دلیل این اتفاق این است که همه مردم به کسی که سالها قبل فوت شده، احساس احترامی دارند و حاشیهای ندارند. شاید کسانی که زندهاند، بعدها اظهارنظری کنند، موضعشان تغییر کند یا حاشیهای داشته باشند، اما شهدای ما پروندهشان بسته شده و میتوان زندگیشان را برای مخاطب عرضه کرد.
علل تمایز و جذابیت شهدای غواص برای مردم
زائری با اشاره به اینکه شهدای غواص ویژگی متمایزی برای عرضه دارند، ادامه داد: یکی از اتفاقات مهم درباره شهدای غواص، تعداد این شهداست. در مقوله خبر، این تعداد 175 شهید خیلی بارِ خبری داشت و از طرف دیگر، برای مردم خودِ غواص بودن هم مقوله جذابی است و بر حجم دراماتیک کردن ماجرا اضافه کرده است.
این فعال فرهنگی با اشاره به اینکه مخاطب امروز، هر روز در حال تغییر است و ما متولیان با نسل جدید فاصله زیادی پیدا کردهایم، افزود: مخاطب ما، کلیشه ثابت و قدیمی را نمیپذیرد و روایت جدید میخواهد. باید با مقتضیات این مخاطب، جنبههای مختلف زندگی شهدا را بیان کنیم.
حجت الاسلام زائری گفت: ما متاسفانه به دلایل مختلف، از جمله نزدیک بودن به واقعه، به طور طبیعی یک روایت ثابت از فضای جبهه و جنگ داریم. اما فکر میکنم امروز و در سال ۹۵ به قدری از فضای جنگ تحمیلی فاصله پیدا کردیم که یک پرونده بسته شده را روایت کنیم و لایههای جدیدش را نقل کنیم. داستاننویس و شاعر جوانِ ما، چون در فضای جنگ حضور نداشته، می تواند چیزهایی ببیند که دیگران نمی بینند و روایت متفاوتی از آن روزها ارائه کند و از این جهت، کتاب «کجا بودی الیاس» می تواند کشف جدیدی از شهدای غواص باشد.
در پایان، با حضور نویسندگان کتاب و حجت الاسلام زائری، کتاب «کجا بودی الیاس» که به پیشگاه شهدای غواص تقدیم شده رونمایی شد و مجید قیصری، ابراهیم اکبری دیزگاه، مجید اسطیری، وجیهه علیاکبری سامانی، حامد جلالی، محمدقائم خانی، سید حسین موسوینیا، مجید خادم، الهام سیدحسینی، سجاد خالقی و محمود مهدوی که هرکدام یک داستان به غواصان شهید مظلوم و حماسهساز پیشکش کردهاند، هدیه ای از انتشارات شهرستان ادب دریافت کردند و حامد جلالی داستان خود را برای حضار قرائت کرد.