واضح و مبرهن است که کسب مهارت‌های زندگی همراه با نوآوری و خلاقیت، برای زندگی و آینده هر فرد از دوران کودکی حائز اهمیت است ولی متاسفانه در مدارس به موضوعات غیر درسی توجه شایانی نمی‌شود و در نظام آموزشی حاکم بر مدارس، شناسایی و پرورش علایق و استعدادهای دانش‌آموزان چندان در دستور کار قرار ندارد؛ آنچه مهم است باور این اصل که یادگیری با پایان ساعت مدرسه به پایان نمی‌‌رسد و دانش آموزان می‌توانند بعد از فعالیت‌های مدرسه، سرگرمی همراه با آموزش داشته باشند؛ چرا که حضور کودکان در برنامه‌های بعد از مدرسه باعث می‌شود تا آنان خود را با موضوعات پیرامون درگیر کنند و این منجر به ایجاد نگرش بهتر برای یادگیری شده و عملکرد آنان را در فهم مفاهیم درسی افزایش می‌دهد و آنچه از این فرآیند منتج می‌شود، بالا رفتن اعتماد به نفس دانش‌آموزان همراه با حسی خوشایند از موفقیت، توانایی و توانمندی است؛ لذا برنامه‌ریزی و سازماندهی برای ساعات آزاد بعد از مدرسه کودکان و نوجوانان فرصت بزرگی است که می‌تواند باعت افزایش تجارب و کیفی‌سازی زندگی آنها در حال حاضر و حصول نتایج مثبت در آینده شود.
طرح وزین «بعد از مدرسه»، طرح روزآمد آموزشی برای آموزش دانش‌آموزان در راستای تحقق اهدافی که تلویحاً به آنها اشاره شد و هم‌چنین پاسخ‌گویی به نیازهای فرهنگی خانواده‌ها به ویژه والدین شاغل است و نتایج اثربخش آن در جوامع توسعه یافته کاملا محسوس و آشکار است؛ اما اجرای جامع و بدون نقص این طرح با توجه به امکانات و مقدورات مراکز تحت پوشش سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، نیاز به بسترسازی و تأمین زیرساخت های لازم دارد تا نتایج مورد نظر حاصل و اهداف تعیین شده به درستی محقق شود.
از مهمترین شاخص‌های اجرای این طرح اثربخش، به‌کارگیری مربیان مجرب و کارآزموده است؛ چرا که مربي، مهم‌ترين شخص در تعليم و تربيت فرد بوده و مسئوليت خطیری را به عهده دارد. از اين رو وظيفه گردانندگان این طرح در گزینش و به‌کارگیری مربيان بسيار مهم و کلیدی است؛ سطح دانش و کيفيت رفتار مربي با فراگیران ممکن است باعث افزايش علاقه يا بي‌تفاوتی دانش‌آموزان نسبت به محيط و محتوای آموزشي دوره‌ها شود.
از دیگر زیر ساخت‌های مهم که بی‌شک مورد توجه گردانندگان این طرح است، می‌توان به طراحی آموزشی و تعیین عناوین و سرفصل‌های هر یک از دوره‌ها اشاره کرد که باید بر اساس اهداف، محتوا و امکانات موجود باشد و تعیین کند که در هر جلسه چه موضوعی و با چه اهدافی دنبال خواهد شد و به صورت شفاف در اختیار داوطلبان به شرکت در این طرح قرار گیرد. آنچه در این شاخص باید مورد توجه خاص قرار گیرد، طراحی دوره‌های جذاب، کاربردی و متفاوت به جهت ساختار و محتوا است تا مورد اقبال علاقه‌مندان به شرکت در طرح واقع شود و از امتیاز استمرار در دوره‌های تکمیلی نیز برخوردار شود. چرا که یکی از آسیب‌های موجود در دوره‌های آموزشی مراکز فرهنگی هنری سازمان، عدم استمرار و مقطعی بودن غالب دوره‌ها است که منجر به ریزش و سلب اعتماد مخاطب می‌شود.
استفاده از ابزارهای آموزشی و کمک آموزشی به عنوان رابط و ابزاری جهت تسهیل در بحث تدریس و یادگیری از اهمیت ویژه‌ای در اجرای این طرح برخوردار است و باعث ماندگاری و تثبیت یادگیری و تنوع بخشی در فضای آموزشی می‌شود و مهم‌تر اینکه اگر مربیان مهارت‌های لازم برای استفاده از این وسایل را داشته باشند، یقینا اثر بخشی آن بیشتر و بهتر خواهد بود. در واقع استفاده صحیح از وسایل کمک آموزشی، روند یادگیری را تسهیل کرده و باعث عینی شدن و لمس آموخته‌ها می‌شود.
و نیز مناسب و مطلوب‌سازی فضای اجرای طرح به پیشرفت یادگیری و ایجاد انگیزه در فراگیران کمک می‌کند و باید متفاوت از فضای کلاس درس مدرسه به اندازه خانه، امن و مملو از صمیمیت و مجهز به امکانات به روز و نوین در جهت جذب حداکثری و ماندگاری آنان باشد. گردانندگان سیستم آموزشی جهان در هزاره سوم به این باور رسیده‌اند که فضای فیزیکی مطلوب که به نیازهای جسمی و روانی افراد اهمیت دهد، برگ برنده‌ای است که می‌تواند انگیزه‌ها را بیشتر و بهره‌وری‌ها را افزایش دهد و این مهم باید به طور جدی در دستور کار قرار گیرد.
از دیگر دغدغه‌های اجرای طرح بعد از مدرسه، حفاظت از دانش‌آموزان در طول اجرای دوره است که باید اولویت برنامه‌ریزان این طرح باشد؛ چرا که این قشر با ارزش‌ترین و شاید آسیب پذیرترین منابع ما هستند و صیانت از آنان وظیفه ذاتی برگزارکنندگان است.
هم چنین نحوه و چگونگی حضور دانش آموزان بعد از اتمام مدرسه در فرهنگسراها که قطعا دغدغه اصلی والدین شاغل خواهد بود، تأمین وعده نهار و میان وعده عصرانه، کیفیت غذا و فضای غذاخوری، تمهیدات لازم برای تأمین بهداشت محیط و به طور کل ایجاد محیطی امن و آرام با امکانات مناسب که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
و نکته پایانی، اهمیت چگونگی معرفی این طرح از سوی همکاران شاغل در واحدهای آموزش مراکز به مخاطبان است؛ با برگزاری جلسات توجیهی، همکاران مجرب آموزش که نزدیک ترین پل ارتباطی با شهروندان هستند، خواهند توانست با تشریح جامع طرح، هدف اصلی را موضوع آموزش و تربیت دانش‌آموزان در اذهان مخاطبان متبادر سازند نه بحث درآمد‌زایی و صرفا انتفاع مالی برای آن مرکز مربوطه؛ در نتیجه ضروری است این مهم برای همه همکارانی که در روند اجرای طرح سهم خواهند داشت، به صورت شفاف تبیین شود.
ضمن تشکر از برنامه‌ریزان و گردانندگان طرح «بعد از مدرسه» و هم‌چنین قدردانی از حمایت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران از اجرای این طرح که همواره پیشگام در حمایت و پیاده‌سازی مباحث آموزشی برای شهروندان کلان شهر تهران بوده و امید است با تأمین زیر ساخت‌های لازم در راستای توسعه برنامه‌های آموزشی برای دانش‌آموزان، شاهد شکوفایی نسلی خلاق، آزاد اندیش و مسئول باشیم تا با کسب قابلیت‌های لازم، جامعه خود را در تقویت و توسعه علمی، فرهنگی، تربیتی و ... در آینده یاری رسانند.
گیتی احمدی ؛ مدیر روابط عمومی منطقه ۵ و فرهنگسرای فردوس
