بعضی از ما در یک سال گذشته حتی یک کتاب هم نخوانده ایم! عده ای شاید یک کتاب خوانده باشیم! معدودی هم شاید چندین کتاب بخوانند! ... این که چند کتاب در سال بخوانیم چقدر ارزش دارد؟ اصلاً مطالعه تعداد کتاب بیشتر، رابطه ای با درک فهم و افزایش کیفیت زندگی دارد؟ در سال چند کتاب بخوانیم بهتر است؟یک کتاب بخوانیم یا چند کتاب؟
نکته ای که واضح و مشخص است؛ اینکه هر یک از ما به موضوعی علاقمند هستیم و به طور معمول در آن موضوع مطالعه می نماییم. اما باید بدانیم که مطالعه تنها خواندن یک کتاب از ابتدا تا انتها نیست بلکه مطالعه فعالیتی است خودآگاه که در سطوح مختلف انجام می شود. هر یک از دانسته یا نداسته در یکی از این سطوح مطالعه می کنیم:
سطح اول: نگاه اجمالی به کتاب، در این سطح مطالعه بیشتر شبیه تورق و خواندن فهرست مندرجات و سرفصل های اصلی کتاب است. شاید خیلی از ما برای خرید یک کتاب و یا نوشتن اطلاعات فنی یک اثر از این شیوه استفاده نماییم.
سطح دوم: روخوانی از کتاب از ابتدا تا انتهای کتاب است. بیشتر ما در این سطح اقدام به مطالعه می نماییم؛ به همین دلیل است که، بعد از مدت کوتاهی تقریبا تمام مطالب کتاب را فراموش کرده و در عمل اتفاقی در دانش و فهم مخاطب ایجاد نمی شود. می گوید کتاب زیاد خوانده ام، ولی یک جمله هم از کتابهایی که خوانده در خاطر ندارد!
سطح سوم: روخوانی و یادداشت برداری از کتاب. در این سطح همزمان با مطالعه کتاب از نکات مهم و قابل استفاده کتاب نکته برداری شده تا با مرور سریع آن نکات بخش های مهم کتاب در ذهن ما نهادینه شود. در این سطح علاوه بر اینکه بخشی از کتاب و نکات مهم آن در خاطر ما نقش می بندد، بلکه می توانیم در سال های بعد به یادداشت های کتاب مراجعه کنیم و در حداقل زمان مطالب را مرور کنیم.
سطح چهارم: به تعبیر بنده در این سطح از خواندن کتاب، به خوردن کتاب می رسیم. در واقع اینقدر کتاب را عاشقانه می خوانیم که تمام سطر سطر آن در روح و روان و جان ما می نشیند. اگر کسی اهل مطالعه باشد قطعاً این سطح را حداقل در یک یا دو کتب درک کرده است. شاید از خود بپرسید چه زمانی این سطح از مطالعه اتقاق می افتد؟ ما هم پاسخ می دهیم که:
هر زمان کتابی را با عشق خواندیم
هر زمان لذت مطالعه کتاب آنقدر عمیق بود که قطره قطره نوشیدیم تا تمام نشود
هر زمان کتاب را از سر شوق و عشق چندین بار خواندیم
آن زمان است که کتاب نخوانده‌ایم بلکه کتاب را خورده‌ایم! ....
حالا مشخص شد که اینقدر که خوردن کتاب! اهمیت دارد، تعداد کتاب خوانده شده اهمیت ندارد! حالا مشخص شد که کدامیک از کتابهایی که خواند ایم در ما تاثیر خاص گذاشته ! درواقع ما باید این سوال را از خود بپرسیم در طول زندگی خود چند کتاب را خوانده ایم که با روح و جان ما اجین شده و درهم آمیخته و ما اثر آن را در ذهن و منش و رفتار خود مشاهده می کنیم ؟ به تعبیر ساده تر چند کتاب را خورده ایم؟
حسین رحیمی – رئیس کتابخانه قائم (عج)
