به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، در بیست و هفتمین هفته از نمایش فیلم‌های مطرح خارجی، فیلم «بین ستاره‌ای» ساخته کریستوفر نولان با زبان اصلی و زیرنویس فارسی به نمایش در آمد و محمدرضا مقدسیان و سعید هاشم زاده، به بررسی آن پرداختند.
در ابتدا، محمدرضا مقدسیان به رعایت شدن قوانین و نظریات فیزیک در این فیلم اشاره کرد و این سؤال را مطرح کرد که آیا بین ستاره‌ای فیلمی است مبتنی بر مسائل علمی یا فراتر از آن، به مفهومی عمیق‌تر می‌پردازد؟
سعید هاشم زاده، منتقد سینما به تأثیر فیلم‌های مربوط به فضای تاریخ سینما که بر این فیلم اثرگذار بودند پرداخت و گفت: گفته می‌شود دو فیلم ۲۰۰۱: ادیسه فضایی، ساخته استنلی کوبریک، و سولاریس، ساخته اندری تارکوفسکی، دو فیلمی هستند که با نقطه نگاهی متضاد به یکدیگر ساخته شده‌اند. در ادیسه، که با تکیه بر اثر آرتور سی. کلارک ساخته شده، دیدی منفی نسبت به هوش منفی وجود دارد، ولی در فیلم سولاریس، که بر اساس کتاب استانیسلاو لم ساخته شده، مسئله عشق مطرح می‌شود.
مقدسیان، تأثیر استیون اسپیلبرگ، کارگردان آمریکایی بر فیلم بین ستاره‌ای را مطرح کرد و گفت: در فیلم‌های رادیکال، میل به زندگی وجود ندارد. ادیسه اثری نهیلیستی است و سولاریس با یک موسیقی غمناک تمام می‌شود، اما در فیلم‌های اسپیلبرگ، ارتباط با ناشناخته‌ها ایجاد می‌شود که معمولاً توسط یک کودک، به عنوان مظهر صداقت و خلوص، صورت می‌گیرد؛ همان طور که در فیلم Arrival، این شخصیت زن رنج کشیده است که قادر به برقراری ارتباط با موجودات فضایی می‌شود، در فیلم بین ستاره‌ای، این دختر کوچک کوپر است که در پایان موفق می‌شود برای نجات بشریت چاره‌ای پیدا کند.
سپس هاشم زاده گفت: نگاه آخرالزمانی و ضد آرمان‌شهری که نولان در سه گانه بتمن دارد، در این فیلم و همچنین سریال West World نیز به چشم می‌خورد که متمایزکننده او از سایر فیلمسازان است. در فیلم‌های نولان، به ویژه بین ستاره‌ای و تلقین هم زمان اهمیت ویژه‌ای دارد، به خصوص که در بین ستاره‌ای، شکست‌های زمانی بسیاری وجود دارد.
وی ادامه داد: سینمای نولان به سینمای ایده‌ها معروف است؛ به شکلی که از ایده به فرم می‌رسد و با تعلیق در درام، روایت را دچار خدشه می‌کند. منتقدان این سؤال را مطرح می‌کنند که نولان چگونه از یک ایده تک‌خطی، یک گسترش ناب خلق می‌کند؟
هاشم زاده سپس به طرح یکی ایرادهایی که از نظر علمی به این فیلم گرفته شده بود پرداخت که با مخالفت مقدسیان روبه‌رو شد که معتقد بود ضمن اینکه بین ستاره‌ای به نظریه‌های علمی پایبند است، بر مفاهیم اصلی و انسانی مانند عشق تکیه دارد و نمی‌توان با چنین ایراداتی بر آن خرده گرفت.
هاشم زاده همچنین گفت: ورایتی به این فیلم لقب «استارترک» استیون هاوکینز را داده است؛ یعنی فضای علمی و تخیلی در کنار هم وجود دارند.
مقدسیان سپس به بی‌توجهی داوران جایزه اسکار به نولان اشاره کرد و این سؤال را مطرح کرد که فیلم در اسکار برای رشته‌های فنی نامزد می‌شود، آیا این بدین معناست که از نظر درون‌مایه مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد یا در حوزه‌های مورد نظر هیئت داوری اسکار جذابیت ندارد؟
هاشم زاده در پاسخ به این سؤال گفت: اسکار به بسیاری از فیلمسازان نظیر چاپلین، هیچکاک و... هم بی‌توجه بوده است و لابی‌های کمپانی‌های فیلمسازی در دادن جوایز اسکار اهمیت زیادی دارد.
او در نهایت به ارجاعات بین ستاره‌ای به تاریخ و هنر پرداخت و گفت: عملیات ایلعازر، به زنده شدن ایلعازر توسط مسیح در انجیل یوحنا بر می‌گردد یا جایی که کوپر و آمیلیا نوک انگشتانشان را به سمت هم می‌برند، از هبوط میکل آنژ گرفته شده است. در به تصویر کشیدن فضای 5 بعدی به آثار موریس اشر نقاش، و در موسیقی هانس زیمر نیز به آثار باخ اشاره می‌شود. این نکته نیز در مورد فیلم بین ستاره‌ای نولان اهمیت دارد که فیلمی چند وجهی است که توانسته به خوبی ابعاد مختلف را در کنار هم قرار دهد.
