سیر تحول اداره شهرها در جهان کنونی بر مبنای دانش و فناوری پایهگذاری شده است، به گونهای که همزمان با توسعه و رشد فضای شهری، فناوریهای جدید نیز باید در رأس امور قرار گیرد.
موتور تغییر و تحول در دنیای امروز با سرعت بالاتری نسبت به گذشته در حال حرکت است و زندگی انسانها به تبع شرایط پیش آمده دچار تغییرات زیادی شده، به گونهای که رکن اصلی چرخه حیات یعنی انسانها سوار بر این موتور تغییر و تحول نیز سببساز دگرگونیهای زیستی بسیاری شدهاند.
شاید بتوان ادعا کرد یکی از تغییراتی که دنیای امروز با آن مواجه است رشد روز افزون شهرها و جمعیت شهرنشینی است که به تبع این افزایش، شهرها را با چالشها و موضوعات خاصی مواجه کرده است. مهمترین مسائل پیش روی شهرها به ویژه در کشورهای جهان سوم را میتوان به بخشهایی چون وجود مکانسیم سنتی در مدیریت شهری، بها ندادن به نوآوری و فناوری در اداره شهرها، هزینههای تحمیلی بسیار و نیز ساختار غیر چابک مدیریت شهری و همچنین نبود آموزشهای شهروندی هدفمند تقسیم کرد.
رفع دغدغههای شهری راهکارهای خاصی را میطلبد. مدل موفق شهرها در دنیا، این نتیجه را حاصل میکند که یکی از راهکارهای موجود، رشد فناوری و نیز استفاده از تکنولوژی در اداره شهرهاست، چرا که سبک زندگی افراد به خصوص جوانان هر جامعهای مبتنی بر فناوریهای روز دنیا شده است، از این رو شهرهایی چون تهران با داشتن جمعیتی جوان و پویا در عصر فناوری و ارتباطات باید در صدد تغییرات مفیدی در ارائه خدمات هوشمند و دانشبنیان باشند.
باید گفت یکی از راههای بهرهگیری از فناوری در شهرها، شرکتهای دانشبنیان و گروههای نوآور است که خوشبختانه تهران از این ظرفیت بهرهمند است و نکته اینجاست که این شرکتها غالباً توسط گروههای جوان و نخبه راهاندازی و اداره میشوند و اگر مدیریت شهری به آنها توجه جدی داشته و بستر لازم برای فعالیت آنها را ایجاد کند، شاهد حل بسیاری از معضلات شهری خواهیم بود.
این روزها از تریبونهای گوناگون موضوع حل شدن بسیاری از مشکلات شهری مانند ترافیک، آلودگی هوا و... در صورت نهادینه شدن فناوری در شهرها شنیده میشود؛ به طور مثال در شهرهایی چون هامبورگ و هانوفر آلمان سیستم جمعآوری و تخلیه زباله و نیز هشدارهای آتشسوزی به صورت هوشمند و فناوری محور تعبیه شده است. از این رو نه تنها نیروی انسانی درگیر این موضوع نیست، بلکه در این خدمات شهری با کمترین هزینهها بهترین خدمات به شهروندان ارائه میشود؛ شهروندانی که برای استفاده از این فناوری آموزشهای لازم را دیدهاند و خود نیز به توسعه این فناوریها با حفظ و نگه داشت خدمات ارائهشده، کمک شایانی میکنند.
پس در حال حاضر به این نکته میرسیم که گسترش و توسعه فناوری در شهری مانند تهران نه تنها نیازمند تأمین زیرساختهایی است که همت ملی میطلبد، بلکه آموزش و فرهنگسازی شهروندی نیز لازم و ملزوم و به تعبیری نیازمند برنامهریزی کلان است که در جایگاه خود برای داشتن شهری فناور محور از جمله ستونهای اصلی به شمار میآید و در تسریع رسیدن به شهری ایدهآل نقش تعیینکننده ایفا میکند. از این رو در صورتی که مدیریت شهری به این موضوع توجه جدی داشته باشد و بستر فعالیت گروههای فناور و شرکتهای دانشبنیان را ایجاد کند، نه تنها مسائل و معضلات شهر حل خواهد شد، بلکه با کارآفرینی ایجاد شده نه تنها بسیاری از جوانان صاحب شغل خواهند شد و با کاهش هزینههای اضافی جهش اقتصادی خوبی نیز رخ خواهد داد.