به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، چهاردهم تیرماه در سال ۱۳۸۱ پس از پیشنهاد انجمن قلم ایران و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، به عنوان «روز قلم» در تقویم ثبت شد.
البته توجه به قلم در سرزمین ما پیشینهای دیرینه دارد. سدهها پیش در ایران باستان، تیرگان (سیزدهم تیرماه) یکی از مهمترین جشنهای ایران باستان بوده که آیینهای مخصوصی داشته و یکی از آنها پاسداشت قلم بوده است.یکی از دلایلی که برای این جشن ذکر شده، این است که در این روز، هوشنگ، پادشاه پیشدادی ایران، نویسندگان و کاتبان را به رسمیت شناخت و آنان را گرامی داشت. مردم جشن گرفتند و آن جشن به یاد ارجمندی قلم بر جای ماند. دلیل دیگری هم که برای این جشن ثبت شده، این است که به نوشتهی ابوریحان بیرونی، سیزدهم تیرماه، روز ستارهی تیر یا عطارد است و چون عطارد، کاتب ستارگان است، میتوان سیزدهم تیرماه را روز نویسنده نامید.
ارزش و کرامت قلم بسیار بالاتر از آن است که برای بزرگداشت آن و صاحبانش به اختصاص دادن روزی در تقویم به آن بسنده کنیم. این ساده ترین شعار برای تجلیل از مقام قلم و ارباب قلم است. نماد روز قلم برای تجلیل و پیشرفت نویسندگان و نوشته ها، فقط یک تلنگر است. در این روز با گرامی داشت یاد و خاطره اهالی قلم و تجلیل از آثار ایشان، شاید بتوانیم گوشهای از زحمات طاقت فرسای آنان را قدردان باشیم. به همین دلیل پس از انقلاب نیز نویسندگان و شاعران سرشناسی چون محمدعلی سپانلو سیزدهم تیرماه را به عنوان روز قلم و نویسنده پیشنهاد دادند، تا اینکه چهاردهم تیرماه از جانب انجمن قلم به عنوان روز قلم نامگذاری شد.
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در طول سال در مراکز فرهنگی هنری مناطق ۲۲ گانه برنامههایی در حوزه کتاب و نویسندگی برگزار میکند که در این گزارش به بهانه روز قلم به معرفی بخشی از این برنامهها میپردازیم.
ترنم قلم در گلستان
سلسله نشستهای ادبی «ترنم قلم» به نقد و بررسی کتاب اختصاص دارد و تا کنون 63 نشست از این برنامه در کتابخانه فرهنگسرای گلستان برگزار شده است. محمدرضا گودرزی، نویسنده و منتقد ادبی در این نشستها به نقد کتاب میپردازد و علاوه بر او، نویسنده کتاب و یک منتقد مهمان نیز حضور خواهند داشت. در «ترنم قلم» آثار نویسندگانی مانند محمدرضا بایرامی، آیت دولتشاه، منیژه آرمین، سید مهدی شجاعی و... نقد شده است و برای شرکت در این نشستها میتوانید به فرهنگسرای گلستان به نشانی نارمک، میدان هلال احمر، خیابان گلستان مراجعه کنید.
کاغذ سفید در فردوس
کارگاه آموزش اصول داستان نویسی «کاغذ سفید» به منظور کشف استعدادهای نهفته نویسندگی در گروه سنی بزرگسال در فرهنگسرای فردوس برگزار میشود. مهدی طهوری نویسنده کودک و نوجوان به عنوان کارشناس در این کارگاه به آموزش اصول داستاننویسی میپردازد و شرکتکنندگان در این برنامه را برای خلق نخستین آثار خود همراهی میکند.
برای شرکت در این نشستها میتوانید به کتابخانه فرهنگسرای فردوس واقع در میدان صادقیه، بلوار فردوس شرق، بعد از چهارراه شهید سلیمی جهرمی مراجعه کنند.
زرین قلم در رسانه
نشستهای زرین قلم هم به رونمایی و نقد و بررسی کتاب میپردازد و قدمت به نسبت زیادی دارد. «زرین قلم» تا به حال بیش از ۹۰ بار در فرهنگسرای رسانه و شبکههای اجتماعی برگزار شده و میزبان نویسندگان و کتابهای پرشماری بوده است. نقد و بررسی کتاب در بیشتر نشستها به عهده فرحناز علیزاده است و البته چهرههای فرهنگی دیگری نیز به عنوان منتقد حضور دارند. چندی پیش کتاب «از جایی که من نشستهام» نوشته تکتم توسلی نقد و بررسی شد.
برای شرکت در این نشستها میتوانید به فرهنگسرای رسانه و شبکههای اجتماعی واقع در خیابان پاسداران، خیابان گل نبی، خیابان ناطق نوری، میدان قبا مراجعه کنید.
حلقه ادبی در ملل
دورههای آموزش داستاننویسی «حلقه ادبی» با هدف آشنایی با شیوههای داستان نویسی و پرورش نویسندههای جوان با حضور کارشناس فرحناز علیزاده روزهای چهارشنبه هر هفته در فرهنگسرای ملل برگزار میشود. آشنایی با شیوه نگارش داستان پردازی، اصول و فنون نویسندگی از مقدمه تا پیشرفته، فضاسازی داستان و معرفی و شناسایی کتاب از جمله برنامههای این نشست است.
برای شرکت در این نشستها میتوانید به فرهنگسرای ملل به نشانی؛ بزرگراه صدر، خیابان قیطریه مراجعه کنید.
واژهها در خاوران
کارگاه داستان نویسی «کانون ادبی واژهها» با محوریت بیان اصول صحیح نوشتن داستان، ارائه طرح و تبدیل آن به پیرنگ یا طرح داستانی، تفاوت اسطوره، افسانه، حکایت، قصه و روایت، نقد و بررسی رمان اعم از خارجی و ایرانی و... به کارشناسی زهرا رضایت به صورت هفتگی روزهای دوشنبه ساعت ۱۶ تا ۱۸ برگزار میشود.
برای شرکت در این نشستها میتوانید به فرهنگسرای خاوران به نشانی؛ میدان خراسان، خیابان خاوران، سه راه هاشم آّباد مراجعه کنید.
کتابخورها در اندیشه
کتابخانه فرهنگسرای اندیشه با حضور کارشناس رضوان خرمیان نشستهای دورهمخوانی کتاب را با هدف جذب نوجوانان به کتاب و کتابخوانی برگزار میکند. در این نشستها نوجوانان دورهم یک کتاب را میخوانند و پس از آن به گفتو گو و بررسی آن کتاب میپردازند.
نشستهای تخصصی «کتاب خورها» سهشنبهها برگزار میشود و نوجوانان علاقهمند در بازه سنی ۱۲ تا ۱۷ سال میتوانند به صورت رایگان در این محافل شرکت کنند.
نخستین نشست آن سهشنبه ۱۲ تیر برگزار شد.
برای شرکت در این نشست میتوانید به فرهنگسرای اندیشه به نشانی خیابان شریعتی، نرسیده به پل سیدخندان، بوستان اندیشه مراجعه کنید.
ک مثل کتاب در فرهنگسرای تهران
کارگاه داستان نویسی «ک مثل کتاب» با هدف ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی و برای گروه سنی نوجوان و با حضور استادان برجسته حوزه کتاب نویسندگی و نگارش و همچنین معرفی کتابهای برتر با حضور نویسنده کودک و نوجوان محمدرضا یوسفی برگزار میشود.
برای شرکت در این کارگاه میتوانید به فرهنگسرای تهران به نشانی: حکیم غرب سه راه دهکده المپیک خیابان ساحل بوستان باغ نو مراجعه کنید.