اجماع کم نظیر لبنانی‌ها بر شخصیت والای آیت الله تسخیری در وبینار بیروت

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، وبینار درگذشت پرچمدار تقریب، آیت الله تسخیری، به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان، با حضور علما، نخبگان و شخصيت های برجسته، جمعيت ها و گروههای گوناگون دینی، مذهبی، فرهنگی و اجتماعی  این کشور، روز جمعه چهاردهم شهریور برگزار شد.
در این نشست کم سابقه، فرهیختگان و شخصیت‌های حاضر به بیان جایگاه و مقام عظیم علمی، دینی، اجتماعی و تلاش های بی وقفه این فقید ارجمند در عرصه وحدت و تقریب پرداختند. اداره این نشست بر عهده نویسنده و فعال سیاسی فلسطینی، دکتر «مصطفی اللداوی» بود.
ابتدا دکتر عباس خامه یار رایزن فرهنگی کشورمان، جمع حاضر در نشست را مایه افتخار و سربلندی دانست و گفت: انسان از چنين حضور فرا ملی و فرا مذهبی احساس خرسندی می كند، حضوری كه فرا‌تر از مرزهای لبنان و ايران و خارج از چارچوب های مذهبی، طايفه ای و نژادی است. اين حضور بهترين مرثيه برای آيت الله تسخيری است، همان انسانی كه در دوران زندگی اش در پی ايجاد توحيد و تقريب ميان اديان و مذاهب بود. و پس از درگذشت خود نيز تمام اديان را برای تسليت گفتن در مجلس يادبودش، دور هم جمع كرده است.
وی در ادامه افزود: لذا وجود اين شخصيت به تنهايی برای شناختش كافی است. وجود شما نيز امروز دليل بر جايگاه و مقام آيت الله تسخيری است. كسی كه می خواهد اين شخصيت و مسير كامل زندگی اش را دريابد، می تواند با نگاهی به جلسه امروز ما، به اين معرفت دست يابد. لذا خود اين جمع بهترين معرّف تاريخ شخصيت آيت الله تسخيری خواهد بود. همان گونه که جلال الدین رومی می گوید:
"آفتاب آمد دلیل آفتاب         گر دلیلت باید، از وی رو متاب"
رایزن فرهنگی کشورمان در پایان گفت: شايد هر آن چه كه در چهار دهه شناخت خود، درباره اين شخصيت داشتم و شناختم مانند مريد و مرادی بود كه هر زمان به نصيحتی نياز داشتم، نزد او می رفتم، چندی پیش مطلبی به زبان فارسی و عربی با عنوان «تسخيری، از صومعه تا دير، و از كليسا تا مسجد» نگاشتم، در ايران و لبنان انتشار يافت، تمام عواطف، احساسات و محبت بنده نسبت به اين عالم جليل القدر بوده باشد. اما جمع امروز دوستان، باعث شد تا وی را از نگاه ديگری بنگرم. او را در لهای تمام طوايف و اديان می بينم و در سخنان زيبا و ارزشمند اين جمع حاضر می يابم.
در ادامه، کشیش دکتر عبدو ابوکسم به نمایندگی از کاردینال بشاره الراعی رهبر مارونی های لبنان، پیام ایشان را قرائت کرد. وی ضمن عرض تسلیت قلبی رهبر مارونی های لبنان به مناسبت درگذشت آیت الله تسخیری، گفت:  کسی که بر روند حرکت این راحل بزرگ آگاه شود، در خواهد یافت که او عالمی دینی بود همان گونه که در فرهنگ و علم نیز در آن سطح بود. و با حکمت خود میان آنها توازن ایجاد می‌کرد در خدمت به تقویت گفتگوی میان ملت ها و تقریب بین آنها، تا انسان را محوری اصلی در آن قرار دهد و ارزش های دینی و انسانی را در رشد جامعه تأثیر گذار هستند را تقویت کند تا در نتیجه جامعه در سطحی ار انعطاف پذیری و پذیرش دیگران قرار گیرد.
وی در ادامه افزود: ادیان را تریبونی برای پذیرش دیگران  و به دور از تعصب و اختلاف قرار دهد و آن را منبری برای گفتگو و به دور از منازعه قرار دهد. او این تریبون را فضایی برای صلح و به دور از هر نزاعی و جنگی قرار داد.
حرکت دینی و فرهنگی ایشان که در مقالات و تألیفات گسترده و ارزشمندش دیده می شود، گواه آن است که اندیشه این فقید بزرگ که تقریب بین مذاهب و ادیان و گسترش فرهنگ برادری میان مردم را به دور از گرایش های سیاسی و دینی آنها انتخاب کرده بود. دکتر ابو کسم در پایان گفت: ما امروز این ویژگی های والا را با هدف تکریم از این شخصیت و به خاطر تأکید بر این فرهنگی که درون ذاتش فرهنگی والاست یادآور می شویم. ما امروز چقدر به این امور نیازمندیم آن هم در سایه منازعات و جنگ هایی که بسیاری از کشورهای جهان و محیط اطراف ما را به خود مشغول کرده است. این مسئولیتی بزرگ بر دوش هر فرهیخته و انسان مؤمن است.
سپس شيخ بلال الملا، به نمایندگی از شیخ عبداللطیف دریان مفتی اهل سنت دارالافتای لبنان، ضمن ابلاغ تسلیت مفتی لبنان، به بیان ویژگی های این شخصیت ارجمند پرداخت و گفت: با ارتحال شیخ تسخیری، سخن امام جعفر صادق تحقق می یابد که فرمود: اگر عالمی بمیرد، در اسلام رخنه ای ایجاد خواهد شد که با چیزی پر نخواهد شد.
این فقید بزرگ، صاحب پروژه ای اسلامی و وحدت گرا بود. صاحب دیدگاهی کامل در تقریب بین مذاهب اسلامی بود. همان گونه که پرچمداری از پرچمداران اصلاحات و گفتگوی میان طوایف در جهان معاصر به شمار می رفت.
وی در ادامه به نقل از دکتر شیخ عبدالستار ابوغده گفت: از وی درباره شیخ تسخیری پرسیدم، ایشان به من گفت:  وی ستاره ای درخشان در آسمان کنفرانس های مجمع فقه اسلامی که وابسته به اتحادیه جهان اسلام در مکه مکرمه است، به شمار می رفت. دارای اندیشه ای با نفوذ و دیدگاهی روشن بود. از او هیچ سهوی دیده نشد. و الگویی برای پاکی و تواضع بود. نمایان گر گذشتگان پاک نهاد بود و دارای بیانی با برهان و حجت قوی بود.
نماینده مفتی لبنان سپس افزود: ما امروز به امثال این اندیشمند نمونه در چنین شرایطی که امت اسلامی در آن به سر می برد بیش از گذشته نیازمندیم.
شیخ بلال الملا در پایان گفت: وی در شخصیت همه جانبه اش نادر بود، شبیه کسی در انجام وظیفه اش نبود و کسی نیز در انجام وظیفه اش شبیه او نیست. این نشست بزرگداشت، گواهی صادقانه است بر این که شیخ تسخیری در دوران حیات خود جمع کننده اندیشه وحدت میان مذاهب اسلامی و اندیشه گفتگوی صادقانه بین اسلام و مسیحیت بود. او در وفاتش نیز ما را بر وحدت و تقریب و ارتباط و دیدار بر محور آن چه که خیر همگان است جمع کرده است.
سپس شیخ علی الخطیب، نایب رئیس مجلس اعلای اسلامی شیعی لبنان، با عرض تسلیت ارتحال این عالم ربانی به مقام معظم رهبری و مراجع دینی و حوزه های علمیه، گفت: علامه فقیدمان با توجه به توانمندی های علمی، فرهنگی و قدرت حرکت و خلاقیتی که از طریق روابط گسترده اش و فضای حرکتی که میان کشورهای عربی و اسلامی، کنفرانس ها و مراکز فرهنگی که در این مدت از عمر شریفش در اختیار داشت،  تلاشی گسترده و ویژه در این عرصه انجام داد.
وی در ادامه به شرح اوضاع جاری جهان عرب و اسلام پرداخت و گفت: هم اکنون در بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی توسط جنبش های تکفیری و به واسطه نظام و رهبرانی که در خدمت دشمنان این امت کار می کنند، با هدف نابودی فرزندانش به دستان خود، اقدام هایی هر چند وقت یکبار انجام می‌شود. اگر این پتانسیل ها به طور صحیح هدایت می شد و در برابر دشمن اسرائیلی قرار می گرفت، دیگر شاهد نفوذ اسرائیل در میان جهان عرب نبودیم که بیایند و درهای سازشکاری را به طور کامل و آشکارا در برابر آنها بگشایند، بعد از آن که پیش از این به صورت مخفیانه رخ می داد.
وی در پایان گفت: با کمک گرفتن از افراد متخصص و توانمند جهت ارائه راهکار و برنامه ای متناسب با طرح هایی دقیق برای مقابله با چالش ها تا رسیدن به نتایج عملی اقدام کنیم.این امر نیازمند ایجاد مؤسسه ها، و تکیه بر مراکز مطالعاتی متخصص و کمک گرفتن از پژوهش های اجتماعی، روانی، رسانه ای، عقیدتی و فرهنگی و تأسیس مراکز منطقه ای و ملی جهت تعامل متناسب با مقتضای شرایط است.
سپس دکتر محمد السماک، دبیرکل اجلاس معنوی اسلام و مسیحیت، به معرفی شخصیت برجسته آیت الله تسخیری پرداخت و گفت: بايد بگويم اين كه ايشان نه تنها شخصيت ممتاز جمع علمای مسلمين بود كه به وحدت اسلامی توجه داشت، بلكه او به تنهايی يك مجموعه ای از باورهايی بود كه اجازه نمی داد اختلافی رخ دهد و نبايد سخن گفتن از وحدت به مفهوم نزاع مورد استفاده قرار گيرد، بلكه اجتهاد فكری در اين است كه تعدد و تنوع در چارچوب ايمان مشترك باشد، لذا اقدام های ايشان با تعامل عاطفی، تفاهم و در بيشتر موارد با برداشت مثبت روبرو شد.
وی در ادامه افزود: ایشان بر وحدت اسلامی بسيار توجه داشت و به آن نيز عمل می كرد و به آن ايمان داشت و معتقد بود كه تعدد به معنای تفرقه و اختلاف نيست.
دکتر سماک در پایان گفت: تلاش می كنيم كه اين مسير را در سايه آن چه كه برای ما از مطالعات و پژوهش ها، موضع گيری های شجاعانه و علمی مبتنی بر عقايد اسلامی به يادگار گذاشت، ادامه دهيم. خداوند او را به رحمت واسعه خود بيامرزد و اميدواريم مكتب او همچنان در كار اسلامی و با هدف وحدت اسلامی ادامه يابد.
دکتر شیخ سامی ابوالمنی، دبیرکل مؤسسه العرفان التوحیدیه، درزی‌های لبنان، با عرض تسلیت طایفه درزی ها به مناسبت ارتحال آیت الله تسخیری به بیان ویژگی های این شخصیت پرداخت و گفت: او دعوت کننده ای مورد اعتماد بود و یکی از مهمترین شخصیت های اسلامی تلاش کننده در جهت ایجاد وفاق میان مذاهب اسلامی و مجاهدی بپاخاسته در برابر تکفیر موجود در جهان اسلام و خارج از آن بود.
این شخصیت برجسته درزی افزود: او الگویی از علمای صالح و انعطاف پذیر، روشنفکر و پای بند به مسئله اسلام و انسان و فراتر از تمام عناوین و القاب در جمهوری اسلامی ایران بود.
ابوالمنی در پایان به این نکته اشاره کرد که در بسیاری از مراکز اسلامی و مسیحی با سخنان نیکو و تأثیر گذار به دعوت خالصانه مبنی بر ضرورت انسانی کردن اندیشه و دین و دوری از تعصب، تکفیر و انزجار میان پیروان مذاهب و ادیان می پرداخت. این دعوت نیز رسالت ما و رسالت  فرزندان لبنان است.
در ادامه شیخ ماهر حمود، دبیرکل اتحادیه جهانی علمای مقاومت، ضمن عرض تسلیت مجدد گفت: در حقیقت این راحل بزرگ الگویی ویژه از خود ارائه کرد که شایسته است، علمای اسلام و دعوت کنندگان به اسلام و تمام دست اندرکاران عرصه اسلامی او را الگو قرار دهند و در مسیرش گام بردارند. او کسی بود که گرایش مذهبی و قومی خود را به صورت علمی قرار داده بود و یا گرایشی به عنوان یک عضو قرار داده بود. اما در روابطش با دیگران این گرایش از اولویت برخوردار نبود و نه آن را به عنوان شعاری برای منازعه با دیگران تبدیل کرده بود، و از اولویت های ایشان سخن گفتن درباره مذهب و یا قومیتی نبود. و ظریف تر از آن این که عربی را بهتر از فارسی سخن می گفت، و با آن بهتر از دیگر زبان ها، می نوشت و سخنرانی می کرد.
شیخ ماهر حمود در ادامه افزود: نقش ایشان واقعا در اتحادیه جهانی علمای مقاومت ممتاز و ویژه بود. تمام افراد بر نظر او تکیه می کردند و به ویژه وقتی که نائب رئیس آن شد. به تمام کشورها می رفت و اندیشه وحدت را گسترش می داد و امت را برای برداشتن گامی جدید آماده می کرد.
وی در پایان گفت: باید بگویم که ما به عنوان منادیان وحدت و تقریب و معتقدان به وحدت امت در مقابله با استکبار غربی و صهیونیستی و مقابله با تمام چالش ها، در این نزاعی که داریم، منازعه آسانی پیش رو نداریم، بلکه به شدت سخت است . چرا که دشمنان ما که خواستار ایجاد تفرقه هستند و از استکبار و طرف های بسیار خشنی که بر عقول مردم و دارائی هایشان تسلط دارند، پیروی می کنند؛ لذا باید بگویم موفقیت هایی که ایشان در طول 42 سال به دست آورند سزاوار ستایش و تقدیر و ما باید این راه را ادامه دهیم.
سپس کشیش، دکتر رياض جرجور، دبیر کل گروه عربی گفتگوهای اسلامی مسیحی، در سخنانش
با تسلیت درگذشت دبیرکل سابق مجمع تقریب بین مذاهب اسلامی، آیت الله محمد علی تسخیری گفت: با درگذشت ایشان، ما عالمی بزرگ و دعوت کننده ای به ایجاد وفاق میان اهل سنت و شیعه، و قیام کننده‌ای در برابر تکفیر در جهان اسلام با همه مذاهب مختلفش را از دست دادیم. او عالمی متفی، مجاهد و یاور خدا و رسولش و ائمه طاهرین بود.
وی در ادامه افزود: از دهها سال پیش تاکنون ایشان در هر اقدامی جهت وحدت اسلامی و تقریب بین مذاهب اسلامی و تقارب و همکاری میان مسلمانان جهان، چه در سطح مسئولان یا جوامع لائیک و یا در کنفرانس ها، پژوهش ها و مطالعات و گفتگوها و روابط مستقیم با دیگران شخصیتی علمی، عملی، تلاشگر، متخلق به اخلاق، وفادار و از خود گذشته به شمار می رفت. وی، نه تنها پرچمدار گفتگو بین مذاهب اسلامی به شمار می رفت بلکه گفتگوی اسلامی مسیحی نیز بود.  
دکتر ریاض جرجور در پایان گفت: وی نقش ویژه و مبارکی در گفتگوی میان ادیان آسمانی و همزیستی مشترک ایفا کرد و این نقش مثبت توانست برای سالها ادامه یابد.
در ادامه ابراهیم المصری، دبیر کل سابق جماعت اسلامی(اخوان المسلمین)، با اشاره به آیه ای از قرآن کریم درباره جهاد و شهادت در راه خدا، آیت الله تسخیری را مصداق این آیه معرفی کرد و گفت: ایشان از بارزترین دست اندرکاران کنفرانس های وحدت اسلامی و فعالان عرصه ای اسلامی و نائب رئیس اتحادیه و در کنار شیخ یوسف القرضاوی و شیخ فیصل مولوی رحمت الله علیه بود.
وی در پایان گفت: خداوند شیخ جلیل القدر ما را بیامرزد و مشمول رحمت واسعه خود قرار دهد. از خداوند سبحان و متعال مسئلت می نمایم که  به دست اندرکاران عرصه های اسلامی، وحدت و تقریب بیشتر و دوری از اختلافات سیاسی و یا مذهبی عنایت فرماید.
سپس دکتر شیخ محمد الموعد، رئیس شورای مشورتی علمای فلسطین،ضمن عرض تسلیت به مقام معظم رهبری و ملت شریف ایران و خانواده آن فقید، گفت: آیت الله تسخیری ید طولایی در تقریب مذاهب داشت و نقش مهمی را ایفا کرد و تلاش مجاهدانه ای را با تمام توان خود در راه تقریب بین مذاهب در تمام سطوح انجام داد و هر آن چه که انجام می داد را با هدف خدمت به مسئله فلسطین بر می شمرد. ما را نصیحت می کرد که در این راه ثابت قدم بمانیم و تمام تلاش و توان خود را متمرکز بر روی مسئله آزادی فلسطین کنیم.
محمد الموعد در ادامه افزود: گاهی احساس می کردی که او از خودمان نیز به مسئله فلسطین نزدیک تر است.به کشورهای عرب و نیز اهل تسنن نزدیک تر است.
وی در پایان گفت: همیشه ما را از سازشکاری بر حذر می داشت. دوراندیش بود و نگاهی تیزبینانه به آینده داشت و می گفت: ای کاش زنده بمانم تا در مسجد الاقصی نماز بخوانم. او از این سخنش می فهماند که خواهان آزادی مسجد الاقصی است. فلسطین این عالم بزرگ را از دست داد. در حقیقت امروز ما شخصیتی برجسته و بزرگ از شخصیت های جهان اسلام را از دست داده ایم.
در ادامه  سر کشیش آنطوان ضو؛ دبیرکل کمیته اسقفی گفتگوی مسیحیت و اسلام، به بیان برخی ابعاد شخصیتی آیت الله تسخیری پرداخت و گفت: . او به خوبی می دانست که وحدت، یک فرهنگ انسانی و ضروری در دوران معاصر به شمار می رود، برای همین، مسلمانان باید یکدیگر را دوست داشته باشند و مسیحیان نیز باید یکدیگر را دوست داشته باشند  مسلمانان و مسیحیان نیز باید یکدیگر را دوست داشته باشند.
وی در ادامه اظهار داشت: تسخیری شخصیتی لطیف، دوست داشتنی، عاقل، با فهم و ادراک، مهربان و انسان فوق العاده بی نظیری بود. لذا بنده او را مرد اول گفتگو در جهان اسلام می دانم به ویژه با مسیحیان که وضعیت او را درک کرده بودند و نشست های متعددی میان شخصیت های اسلامی و مسیحیان برگزار کرد.
آنطوان ضو در پایان گفت: همیشه با لطافت، محبوب و آرام بود و مردم را به صلح دعوت می کرد. لذا فقدان تسخیری خسارت بزرگی به شمار می رود. مقاله ای درباره او با عنوان تسخیری و فقه لحظه نگاشتم و نوشتم فقه لحظه همان فقه مطلوب در دوران ماست تا بتوانیم با مردم و جهان معاصر امروز با زبان الهی به سخن بنشینیم. او همچنان محبوب و دوست داشتنی است و فقدانش خسارتی بزرگ برای جهان اسلام و مسیحیت به شمار می رود. ما جای خالی او را احساس می کنیم و در گفتگوی مسیحیت و اسلام نیز جای او خالی خواهد بود.
در ادامه، دکتر شیخ زهیر الجعید، هماهنگ کننده جبهة العمل الاسلامی؛ ضمن تشکر از رایزن فرهنگی کشورمان به خاطر برگزاری این نشست، شخصیت آیت الله تسخیری را شخصیتی فرا کشوری و حتی فرا قاره‌ای توصیف کرد و گفت: ما امروز دور هم جمع شده ایم تا شخصیتی استثنایی در دنیای اسلام را گرامی بداریم. شخصیت وحدت طلب و فرا ملی، بلکه فرا قاره ای که به لطف علم ، عمل، جهاد، تواضع و از خودگذشتگی اش به دست آورد. ایشان در فعالیت خود در تقریب، فردی استثنایی بود چرا که تلاش مداوم و دائمی داشت و ازسفرهایی که برای شرکت در تمام کنفرانس ها و مجمع های علمی، فرهنگی و فکری انجام می داد، خسته نمی شد.
وی افزود: ایشان حتی پس از ترک دبیرکلی مجمع تقریب و سپس بیماری اش، این شخصیت استثنایی را که هرگز بازنشست نمی شود و بهانه بیماری نیز نمی گیرد و یا با این که مسئولیتی اداری نیز ندارد، اما جنبش کاری و نتایج اعمال او را می دیدیم که بیشتر از دیگران و حتی افراد سالم و جوانان است.
شیخ زهیر الجعید در پایان گفت: پس از رفتنت ما به رنج افتادیم؛ و هر کسی که مسئولیت مجمع تقریب یا مسئولیت هر مؤسسه دیگری را بر عهده گرفت نیز به رنج افتاده است. زیرا در برابر چالشی بزرگ قرار دارد تا بتواند همان مسیر را ادامه دهد.
سپس، شیخ حسن عبدالله مسئول دایره فرهنگی مرکزی جنبش امل، ضمن تسلیت درگذشت این فقید جلیل القدر گفت: فقدان آیت الله تسخیریف خلأیی ایجاد کرده که نمی توان به این آسانی آن را پر کرد.زیرا کارهای کم نظیر او و تلاش بی وقفه اش و پیگیری های مستمرش پیرامون مسائل اساسی او را به الگویی ویژه و حکیمانه تبدیل کرد که مسائل مهمی را بر دوش می کشید و همه ما را دور یکدیگر و حول این مسائل جمع می کرد.
وی در ادامه افزود: ایشان پیگیر تمام دردها و رنج های این امت و در صدر آنها فلسطین بود، او برای آزادی قدس و فلسطین از دست اشغالگران تلاش می کرد. و تمام تلاشش این بود که مسئله فلسطین به حاشیه نرود و همچنان مهمترین مسئله جهان اسلام و عرب باقی بماند.
شیخ حسن عبدالله در پایان گفت: با رفتن ایشان، اندوهی ماندگار در دلهایمان نشست، اما ما تعهد می دهیم که مسیر او را در آزادی فلسطین و ایجاد وحدت میان مسلمانان ادامه دهیم.
سپس شیخ حسان عبدالله، رئیس شورای اداری تجمع علمای مسلمین، ابتدا به دلایل بزرگداشت این شخصیت والا مقام اشاره کرد و پس از آن گفت: آن چه را که ما در فعالیت های ایشان در حوزه عمل دیدیم، ایمانی بود که باعث شده بود مسئولیت را تکلیف ببیند و نه مایه افتخار خود و نمونه ای از افرادی بود که مسئولیت را بر دوش می کشید و جزئیات آن را نیز در کار دنبال می کرد تا بتواند بنا به رضایت خداوند آن را به اتمام برساند. کسی که دارای همتی والا و نگاهی تیزبین به امور داشته باشد خسته و سست نمی شود. اسلام در قلبش به صورت همیشگی فعال بود تا بتواند از آن دفاع کند و شبهات پیرامونش را دفع کند. در تمام عرصه های فعالیت اسلامی او را حاضر می دیدیم. به همین دلیل او را دعوت کننده به وحدت اسلامی نام نهادند که توسط سخنان و نوشته هایش تجلی یافته است.
وی در ادامه افزود: برخی ها وقتی بزرگ می شوند، همت آنها نیز سنگین می شود، اما ایشان همتش بزرگتر شد و هرگز مانند دیگران در چنین سنی بازنشست نشد. ما امروز یاد این عالم جلیل القدر را گرامی می داریم و تمام واژه های تقریب را به یاد می آوریم.ایشان تمام توانایی های خود را صرف پیشرفت و بالا بردن وضعیت ما جهت آگاهی یافتن از امور مسلمانان می کرد. او واقعا عارف به اهل زمانش بود و نیازهای آنان را در عرصه کار اسلامی شناسایی کرده بود. و برای ایجاد راه حل تلاش می کرد.
دکتر حسان عبدالله در پایان گفت: آیت الله شیخ محمد علی تسخیری را الگوی عالمی واقعی می دانیم. بخشندگی هایش مبارک بود و او امروز نتیجه کارهایش را که با صبر کاشت، با شادمانی درو خواهد کرد.
در ادامه، شیخ بلال سعید شعبان، دبیر کل جنبش توحید اسلامی در لبنان؛ به توصیف شخصیت آیت الله تسخیری پرداخت و گفت: این فقید حلقه اتصال میان مذاهب بود و رابطه برادری و جهاد و محبت بین علامه شیخ سعید شعبان با ایشان وجود داشت. او عالمی زاهد و مجاهدی خستگی ناپذیر بود که بیماری‌اش نتوانست او را از ادامه فعالیت و تحقق اهدافش در توحید بین مسلمانان باز دارد. وی دهها کنفرانس و صدها نشست و جلسات گفتگو و کارگاههای مختلف را اداره می کرد تا مکاتب فکری ما را  به تکامل در وحدت برساند. اوبرای مقاومت و جهاد تا آزادی فلسطین تلاش کرد و بر این نکته تأکید می کرد که عزت و کرامت از دست رفته این امت با بازگشت اقصی به دامان اسلام بازخواهد گشت.
شیخ بلال شعبان در پایان گفت: طرح وحدت اسلامی و انسانی، از نگاه ما یک گزینه سیاسی و مقطعی نبوده بلکه عقیده و ایمانی است که همانند نماز و روزه به آن پای بند خواهیم ماند.  
شيخ حسين شحادی، مدير مركز نشست توسعه و گفتگوی اديان و فرهنگ ها،سخنران بعدی بود که شخصیت آیت الله تسخیری را اسوه ای برای علمای عارف ربانی معرفی کرد و گفت: او را در طول نيم قرن حيات علمی و رسالتی اش شناختم، قلمش بيان كننده شكوفايی گلهای تقريب است كه عطرش و محبتش همه جا را فرا گرفته است. مقالات، مطالعات و پژوهش هايش، بوستان های وحدت را با اخلاق و تربيت آبياری می كنند. وی بر اين باور بود كه مسلمان بدون وحدت و برادری حياتی نخواهند داشت و بدون وحدت در دين، آينده ای نخواهند داشت، عمل واجبی كه قداست آن كمتر از نماز، روزه و جهاد فی سبيل الله نيست.
وی سپس افزود: همچنين شيخ تسخيری رضوان الله تعالی عليه ميان بيداری و ايمان، پيوند ايجاد كرد. بين نظام عبادی و معنوی اسلامی و نظام اجتماعی، اداری و سياسی اسلام پيوند ايجاد كرد. وی راه رسيدن به وحدت ميان ما را از گذرگاه درك و فهم تمام مسلمانان نسبت به داشتن منابع قدرت و نگاه درست آنان درباره دو خطر ذيل معرفی كرد، خطر تروريسمی كه فتنه انگيزی می كنند و امنيت دينی و اجتماعی را هدف قرار می دهد و ديگری خطر اشغالی كه وجود امت را در سرزمين، حاكميت، عزت و آزادی اش مورد تهديد قرار داده است.
 در پایان شیخ حسین شحادی گفت: تسخيری رضوان الله تعالی عليه ميراث علمی، پربار و تخصصی با تكيه بر رهنمودهای عترت پاك پيامبر اكرم و آل محمد با توجه به مشتركات جامع كه روشنگر راه رسيدن به وحدت اسلامی و باورهای آن كه برگرفته از قرآن كريم و سنت پاك است را برای ما به يادگار گذاشت.
در ادامه،دکتر شیخ اکرم برکات، ضمن تسلیت به محضر مقدس امام زمان، رهبر انقلاب و خانواده و دوستداران ایشان، آیت الله تسخیری را مرد ولایت، وحدت اسلامی، ابراهیمی و انسانی توصیف کرد و گفت: ایشان در امام خمینی و امام خامنه ای ذوب شده بود، به رغم  وجود تمام جایگاهی که داشت، اما او در ولایت ذوب شد و بر این باورم که رمز موفقیت، توفیق و انسانیتش هم ذوب شدن در ولایت بود.
سپس،  کاردینال سیبوه سرکیسیان، نماینده ارتودکس در ایران،شخصیت آیت الله تسخیری را محدود به ایران ندانست بلکه او را شخصیتی جهانی توصیف کرد و گفت: فقید بزرگ آیت الله تسخیری طی مدت چهل سال نقش مهمی در عرصه گفتگوی اسلام و مسیحیت در سطح داخلی، منطقه ای و جهانی ایفا کرد. وی یک از نمادهای جمهوری اسلامی ایران بود که به انقلاب اسلامی ایمان داشت و بدون گرفتن هر موضع منفی در برابر ادیان مختلف عمل کرد.
وی افزود: ایشان فردی مؤمن،متواضع، محترم در تعامل با دیگران، بردبار در گفتگو با ادیان دیگر، و الگویی مثال زدنی برای گفتگوی اسلام و مسیحیت و گفتگوی درون اسلامی به شمار می رفت.
کاردینال سرکیسیان در پایان گفت: ایشان مؤمن، مخلص، پای بند به اعتقادات و در علومی که اشراف داشت ممتاز بود. لذا مناصبی که در جمهوری اسلامی ایران به آن دست یافت، شایسته وی بود. او همچنان در دلهای ما زنده باقی خواهد ماند.

سپس،دکتر یحیی ابو زکریا؛ از شخصیت های برجسته ای رسانه ای در شبکه المیادین؛ به توصیف شخصیت برجسته آیت الله تسخیری و جایگاهی که نزد مردم الجزایر دارد، پرداخته و گفت: الجزایر ایشان را  از همان زمانی که کنفرانس های سالانه اندیشه برگزار می کرد، می شناسد. مهمترین اصل تعامل او با دیگران، اندیشه بود که بر اساس آن با دیگران به گفتگو می پرداخت. او فقیه گفتگو و نشست بود.گفتگوی درون اسلامی و سپس گفتگوی اسلامی مسیحی و پس از آن گفتگوی اسلامی انسانی جهت دعوت به وحدت بود.
وی افزود: او عالمی به تمام مکاتب فقهی اهل تسنن از فقه مالکی گرفته تا حنبلی و شافعی و حنفی و نیز فقه زید بن علی بود. و مکتب فقهی اسماعیلیه و اباضیه را اضافه بر فقه جعفری می دانست. این نگاه جامع ایشان باعث شده بود تا دیدگاهی وسیع در برخورد با همه داشته باشد و از انعطاف پذیری بالایی نزد دیگران برخوردار بود.
دکتر یحیی ابوزکریا در پایان گفت: شیخ محمد علی تسخیری نه تنها پرچمدار تقریب بین مسلمانان بود بلکه در میان مسیحیان نیز بود، او تقریب بین بشریت را مجسم کرده بود. ایشان فقیه انسانیت و الگوی فقاهت و اندیشه اسلامی و وحدت بود.
در ادامه،کاردینال جورج صلیبا؛ از مرکز کاردینالی سريانی های ارتودكس جبل لبنان؛ گفت: وقتی از شخصیت آیت الله تسخیری سخن می گوئیم در حقیقت، فضیلت را توصیف کرده ایم، او که نماد اعمال صالح بود و باعث هدایت بسیاری از انسان شد و خیلی ها را نیز در مسیر درست راهنمایی کرد.
سپس، سید جعفر فضل؛ رئیس مؤسسه اندیشه اسلامی معاصر، ضمن تسلیت درگذشت آیت الله تسخیری، وی را به عنوان جهانگرد دعوت کننده به وحدت، توصیف کرد و گفت:  او به خاطر ایجاد وحدت و تقریب بین مسلمانان و ادیان دیگر به همه نقاط دنیا سفر می کرد و در جهت این تلاش ها با امواج سهمگینی نیز روبرو شد اما در نهایت به مسیر خود ادامه داد. وی با علامه فقید سید محمد حسین فضل الله رابطه ای صمیمی و تؤام با محبت، احترام، تواضع و اخلاص داشت.
مدیر مؤسسه اندیشه اسلامی معاصر افزود: تلاش ایشان برای ایجاد وحدت، یک تلاش مصلحتی یا سیاسی و یا مقطعی نبوده، بلکه ناشی از پای بندی وی به اسلام بود. و با هرگونه تعصب و جهل و تند روی و حتی جنگ و کشتار نیز مقابله کرد.
سید جعفر فضل الله در پایان گفت: ما در چنین شرایطی به وحدتی نیازمندیم که امنیت را به زندگی ما بازگرداند و ما در طرح های مشترک جمع کند و توجه ما  از مسئله اصلی یعنی فلسطین منصرف نکند.
در ادامه، معن بشور، رئیس انجمن قومی عربی، گفت: تنها جمهوری اسلامی ایران از فقدان این شخصیت خسارت ندید، بلکه تمام دعوت کنندگان به وحدت و تقریب در امت عربی و اسلامی نیز از فقدانش خسارت دیدند. وی پل ارتباطی میان مذاهب و فرزندان این امت با وجود تمام گرایش های مذهبی، فکری و سیاسی آنها بود. لذا هر گونه تلاشی در جهت ایجاد این پل ارتباطی، در حقیقت در جهت دفاع از استقلال، وحدت و کرامت این امت و عزتش در مقابله با دشمنانش به شمار می رود.
معن بشور در خاتمه گفت: او رهبر و الگویی برای تمام جریانات تقریبی و وحدوی بین مذاهب بود. چراغ  این شخصیت درخشان، همچنان در حیات این امت روشن باقی خواهد ماند و ما در مسیر او همچنان دور هم جمع خواهیم شد.
سپس،حجت الاسلام سید علی السید قاسم، رئیس مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ ها؛ گفت: ما به چنین الگویی نیازمندیم، چرا که سیره و رفتار او را از نزدیک در کنفرانس های بسیاری مشاهده کردیم، او الگویی در اندیشه، بیداری و بصیرت به شمار می رفت و از تمام اندیشمندان و صاحب نظران می خواهم که او را الگوی خود در مسیر حرکت رسالتی خویش قرار دهند.
وی در ادامه افزود: از ویژگی های آیت الله تسخیری، بُعد آموزشی و پژوهشی وی در قالب دعوت به وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی بود، او علم را از اسارت کتاب ها و نظریات خارج و به دنیای واقعی بیرون کشید.
سید علی السید قاسم در پایان به این مطلب اشاره کرد که: پذیرش دیگران، بر اساس قاعده متفق علیه، و توجه به مسائل مهم جهان در سایه جنگ نرم و غافل نشدن از دشمن صهیونیستی و ارائه تصویری درست از اسلام در سایه وجود تکفیری ها و معرفی اسلام ناب محمدی و دعوت به کنار گذاشتن اختلافات طایفه ای و مذهبی و ضرورت ایجاد وحدت در گفتمان اسلامی برخاسته با ادبیات محبت و انعطاف پذیری از ویژگی های این شخصیت بزرگ به شمار می رود.
سپس، دکتر طلال حاطوم، مدیر رادیو الرساله،گفت: تعجبی نیست که لبنان با تمام طوایف خود از شخصیت آیت الله تسخیری تجلیل به عمل می آورد، چرا که ایشان، فقیه، قاضی، استاد، اندیشمند، مجدد، پژوهشگری در مسائل فقهی و علوم دینی بود و آثار بسیاری را در فقه، گفتگوی ادیان، اقتصاد، حقوق بشر و دیگر عناوین دینی از خود برجای گذاشت. وی مسئولیت های کلیدی فراوانی را در جمهوری اسلامی ایران بر عهده داشت و در دعوت به وحدت میان شیعه و اهل تسنن پیشتاز بود و در برابر تکفیر ایستاد و روح وحدت را میان مسلمانان گسترش داد.
وی در پایان گفت:حضور آیت الله تسخیری در کنفرانس های مختلف دلیلی بر نقش جمهوری اسلامی ایران در تقریب بین مذاهب با وجود تمام اختلافات و حساسیت های آنان است و نشان دهنده اهمیت این شخصیت وحدت محور و نقش او در ایجاد وحدت است.
سپس، سيد يوسف نور الدين، از رادیو النور،آیت الله تسخیری را دریایی مملو از خیرات و برکات توصیف کرد که تا افق های دور دست امتداد یافته و خیرات و برکاتش را به تمام کسانی که به او دسترسی داشته اند تقدیم کرده است.
وی افزود: ایشان نور آزادی و عزت را در مسیر فلسطین روشن کرد و همه را دعوت به وحدت اسلامی کرد.
سید یوسف نورالدین در پایان به آثار ارزشمند و نشست ها و دیدارهای وی اشاره کرد و آنها را چراغ راه اندیشمندان توصیف کرده و ایشان را فرد مورد اعتماد رهبری و علمای دین و مورد احترام و تقدیر همه مسلمانان معرفی کرد.
در پایان این نشست شیخ احمد الزین، مفتی صیدا، گفت: شيخ محمد علی تسخيری مشاور مقام معظم رهبری امام خامنه ای در امور جهان اسلام و رئيس شورای عالی تقريب بين مذاهب بود. ما بارها در كنفرانس ها و ديدار ها، در طول ساليان دراز ايشان را زيارت می كرديم. وی پرچمداری از پرچمداران تقريب بين مذاهب اسلامی شيعه و اهل سنت و از دعوت كنندگان به وحدت اسلامی به شمار می رفت. و اين گونه نيز او را در بسياری از كنفرانس ها يافتيم. تسليت خالصانه خود را به امت اسلامی، ملت بزرگ ايران به مناسبت درگذشت شيخ محمد علی تسخيری عرض می كنم، از خدواند تبارك و تعالی مسئلت می نمايم كه بهشت را جايگاه او قرار دهد و با اهل بيت و اصحاب گرامی اش در رضوان الهی همنشين كند.