به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، همزمان با روز جهانی محیط زیست در سال ۲۰۲۱، به‌دلیل اهمیت مسئله‌ی ترمیم
اکوسیستم‌های آسیب‌دیده، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با ارائه طرحی که به
تأیید بیش از هفتاد کشور عضو رسیده، ۱۰ سال پیش‌رو از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰ را
به‌عنوان دهه‌ی «بازسازی اکوسیستم‌ها» نامگذاری کرده است.
دهه «بازسازی اکوسیستم‌ها» درواقع فراخوانی است از سوی سازمان ملل برای محافظت و احیای اکوسیستم‌های آسیب‌دیده در سراسر جهان. این
پویش، همزمان به‌نفع انسان، طبیعت و تنوع‌زیستی است، چراکه تنها با
اکوسیستم‌های سالم می‌توان معیشت و سلامت انسان‌ها را افزایش داد، با
تغییرات آب‌وهوایی مقابله نمود و از نابودی تنوع زیستی جلوگیری کرد.
دانشمندان 10سال آینده را آخرین فرصت برای جلوگیری از تغییرات آب‌وهوایی و اثرات فاجعه‌بار آن می‌دانند. دهه
«بازسازی اکوسیستم‌ها» با هدایت و برنامه‌ریزی سازمان ملل و سازمان غذا و
کشاورزی (فائو) در حال ایجاد یک جنبش جهانی قدرتمند برای قراردادن جهان در
مسیر آینده‌ای پایدار است.
این جنبش که با مشارکت تمامی کشورها و
تک‌تک انسان‌ها به‌پیش خواهد رفت شامل اقدامات سیاسی، بین‌المللی، اقتصادی،
فرهنگی و … در زمینه‌ی حفاظت از اکوسیستم‌های سالم و ترمیم اکوسیستم‌هایی
است که به‌دنبال فعالیت‌های ناپایدار انسان ازجمله جنگ‌ها، تخریب و تغییر
کاربری اراضی، آلودگی، برداشت بی‌رویه، آتش‌سوزی، تغییرات آب‌وهوایی و…،
آسیب‌دیده است.
اکوسیستم‌هایی که می‌بایست حفاظت یا ترمیم شوند شامل
انواع اکوسیستم‌های طبیعی ازجمله دریاها، اقیانوس‌ها، کوهستان‌ها، مراتع و
دشت‌ها، جنگل‌ها، تالاب‌ها و رودخانه‌ها و انواع اکوسیستم‌های ساخته بشر
ازجمله شهرها، روستاها، اراضی کشاورزی و باغی و تالاب‌های مصنوعی است.
در
این زمینه تک‌تک ما انسان‌ها می‌توانیم از همین امروز تا سال ۲۰۳۰ با
برداشتن یک زباله از روی زمین، بازنگری در رژیم غذایی، پرهیز از مصرف‌زدگی و
مصرف بیش از حد (انرژی، غذا، لباس و…)، کاهش هدر دادن مواد غذایی، کاهش
تولید ضایعات و مدیریت صحیح پسماندها، حمایت و حفاظت از تنوع‌زیستی و
زیستگاه‌های طبیعی، آموزش و ترویج روش‌های زندگی پایدار به دیگران، در این
پویش مشارکت کرده و حفاظت و احیای اکوسیستم‌های سالم کمک کنیم.
هر سال پنجم جوئن برابر با ۱۵ خرداد در سراسر جهان با عنوان روز جهانی محیط زیست گرامی داشته می‌شود. تاریخچه روز جهانی محیط زیست به سال ۱۹۷۲ بر می‌گردد. در آن سال برای اولین بار، سازمان ملل متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد. همزمان با برپایی این کنفرانس، مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای را تصویب کرد که منجر به تشکیل UNEP (برنامه محیط زیست سازمان ملل) شد. مراسم این روز می‌تواند به اشکال مختلف باشد، مثل راهپیمایی‌های خیابانی، همایش‌های دوچرخه سواری، نمایش، مسابقات نقاشی و مقاله نویسی در مدارس، درختکاری، فعالیت‌های مربوط به بازیافت، پاکسازی و غیره.
هدف از نامگذاری این روز، افزایش آگاهی مردم و دولت‌ها برای حفظ محیط زیست و ترغیب مسئولان به اتخاذ تدابیری برای مقابله با تخریب محیط زیست و گونه‌های زیستی است. هر سال یکی از مسائلی که محیط زیست جهان را تهدید می‌کند به عنوان موضوع و یک شعار نیز در همان رابطه انتخاب می‌شود.
روز جهانی محیط زیست در سال ۲۰۲۱ خواستار اقدام فوری برای احیای اکوسیستم‌های آسیب‌دیده زمین است. همه ساکنان زمین یعنی ما انسان‌ها، حیوانات و گیاهان برای بقای خود به اکوسیستم‌های سالم وابسته هستیم. هم اکوسیستم‌های طبیعی و هم اکوسیستم‌های ساخته شده توسط انسان مانند شهرها و مزارع کشاورزی. هر سه ثانیه جنگل‌های زمین به وسعت یک زمین فوتبال تخریب می‌شوند. در یک قرن اخیر نیمی از تالاب‌ها نابود شده‌اند و تاکنون ۵۰ درصد از صخره‌های مرجانی از بین رفته‌اند.
با نابودی این اکوسیستم‌ها، انتشار گازهای گل‌خانه‌ای و در نتیجه سرعت گرمایش زمین و تغییرات آب‌وهوایی افزایش یافته است.
همه‌گیری کووید ۱۹ که یکی از دلایل اصلی آن تخریب زیستگاه‌های طبیعی و درنتیجه نزدیکی حیوانات و عوامل بیماری‌زا به انسان بود، نشان می‌دهد نابودی اکوسیستم‌ها پیامدهای خطرناکی به‌دنبال دارد. به همین دلیل، روز جهانی محیط زیست در سال جاری به موضوع بازسازی اکوسیستم‌ها تمرکز دارد.
بازسازی اکوسیستم‌ها به‌معنای بازگرداندن آنها به وضعیت سالم و طبیعی خود است، از قله‌ی کوه‌ها تا اعماق اقیانوس‌ها.
