به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی فرهنگی هنری دلداده بارانی در نشست ادبی به بررسی اشعار پروین اعتصامی که در کتاب اشراق برگزار شده بود پرداخت و درباره مضامین اصلی اشعار او گفت: اشعار پروین اعتصامی لبریز از مفاهیم قرآنی و اصول اخلاقی و اسلامی است. او قرآن کریم را دبیرستان فضل و کمال انسانی می‌داند و در همه سروده‌های خود به دنبال پند و اندرز و یا نتیجه‌ای اخلاقی است که همگی مطابق و یا همسو با دستورات قرآن کریم است.
وی ادامه داد: با تامل در درونمایه اشعار او سایه پر رنگ و پر حضور فرهنگ قرآنی را به وضوح می‌توان دریافت. سبک ساده خراسانی و احتراز از کلمات و اصطلاحات قرآنی و عربی موجب شده که نقادان و محققانی که شعر او را نقد و بررسی کرده اند اغلب از ویژگی‌های سبکی و قالب‌های فکری و بیانی، حفظ اصالت، قدرت تعبیر و مهارت فنی و زبان محکم و استوار شعر او سخن بگویند و همگان مضمون اشعار او را تربیتی، اخلاقی و بعضا عرفانی بدانند.
این کارشناس ادبی با تاکید بر رعایت ایجاز در اشعار اعتصامی عنوان کرد: در تمام اشعار و سرودههاى این نادره دوران، حتى یک شعر حشو و زائد یا سطحى و غیر جدّى که معمولا شاعران گرفتار آن مىگردند، وجود ندارد و این امر نشان مىدهد سراینده آنها همانند یک حکیم فرزانه، مربى عرفانى و اخلاقى در مقام ارشاد و هدایت اندیشهها، گام برمىدارد و کوچکترین کلمه یا حرف زائد یا سخن حشو و باطلى در طول تمام اشعار و سرودههاى او وجود ندارد، در صورتى که این امر در اشعار سرودههاى بزرگان نیز فراوان رخ داده است.
بارانی تصریح کرد: پروین به گفته خودش «اختر چرخ ادب» است که در زندگی با دانش اندوزی به سربلندی رسیده (بانو آن است که باشد هنرش زیور) و نیکنامی را هدف زندگی خود در جهان انتخاب کرده است؛ چنان‌که در توصیف خودش نیز در شعر «نهال آرزو» گفته است: «شاخ و برگت نیکنامی، بیخ و بارت سعی و علم» پس او با اندیشه‌ای عارفانه، به جهان نگریسته است، خوب می‌داند که جهان فانی است؛ پس اندوه زندگی ندارد.
وی اضافه کرد: او در سنین جوانى آنچنان سخنان منطقى و حقایق حکیمانه گفته است که اگر فردى او را نشناخته باشد، تصور مىکند که سقراط، افلاطون، یا لقمان و سلمان است که لب به سخن باز گشوده و مردم را مشمول افاضات علمى خود قرار داده است.او اهداف و مقاصد جدّى خود را با آوردن تمثیل و تشبیه و به گفتگو در آوردن موجودات، پرندگان به مخاطب خود، انتقال مىدهد و انتخاب مثال از واقعیت‌هاى ملموس زندگى، استفاده مىبرد.
بارانی تصریح کرد: روح لطیف و حساس او، در مسائل عاطفى، مانند:مادر، کودک، یتیم، مطلوم...اوج مىگیرد و فوق‌العادگى خود را نشان مىدهد و از عمق جان و کنه عواطف و احساسات بشر دوستى سخن مىراند که نظیر آنها را کمتر در دیوانى به این کثرت و یکدستى مىتوان پیدا نمود و اگر از معاصران خواسته باشیم نظیری به او پیدا نماییم، جز همشهرى نامدارش، شهریار ملک ادب، فرد دیگرى را نمىتوان همانند او پیدا نمود و در برخى از موارد، از شهریار هم عمیقتر، سوزناکتر و دلنشینتر مىسراید.
وی همچنین یادآور شد: تنها شعری که پروین برای خودش سروده شعر «نهال آرزو» است که به مناسبت فارغ‌التحصیلی‌اش گفته است و در آنجا نیز به ستایش دانش و مسئله زنان جامعه پرداخته و دانش را مهمترین وجه تمایز زنان و مردان معرفی کرده است. «پستی نسوان ایران، جمله از بی‌دانشی است/ مرد یا زن، برتری و رتبت از دانستن است».
این کارشناس ادبی با اشاره به شعر «لطف حق» به عنوان نمونه‌ای والا از اشعار اعتصامی در بهره‌بردن از مضامین قرآنی بیان کرد: توصیه می‌کنم این مثنوی زیبا و طولانی را بارها بخوانید. احساسات و هنرمندی‌هاى شاعرانه او وقتى اوج مىگیرد که به داستان موسى و مادر او مىرسد و به دریا افکندن و سالم ماندن موسى را از الطاف جلیله حق تعالى مىداند و این اشعار لطف حق، تفسیر گونهاى بر آیات شریفه قرآنى است که بیش از صد مورد از قرآن مجید به ویژه در سوره شریفه «القصص» که در آیات آن سوره آمده است جایى که مىفرماید: «و أوحینا الى أمّ موسى ان ارضعیه...و أصبح فؤاد أمّ موسى فارغا»(القصص/10-8)
او با بیان اینکه پروین در اشعار خود استفاده فراوانی از قصه و قصه‌پردازی کرده اظهار کرد: روش قصه‌گویی مختص سن خاصی نيست. مهم‌ترين دليلی را هم که می‌توان برای اين مدعا آورد، استفاده برجسته قرآن از اين روش است.
