به گزارش شهر به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران، دکتر نگاهداری افزود: رمز بقا، ایستادگی و پیشرفت نظام نیز به رغم تمام دشمنیها و توطئهها، در حضور مؤثر مردم در تمامی عرصههای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نهفته است. بنابراین موضوع شوراها و حضور مردم در مدیریت محلی را تداعیکننده «حرکت به سمت اداره خردمندانه جامعه با مردم و برای مردم» میدانم.
وی اظهار کرد: این مهم در کلام بنیانگذار انقلاب اسلامی و رهبر معظم انقلاب هم جایگاه خاصی دارند، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی و مقام معظم رهبری، مردم را عامل اساسی پیشرفت جامعه و تحقق برنامهها و اهداف نظام میدانند.
رئیس مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران با اشاره به بیان مقام معظم رهبری «ملت ایران باید با ساختن جامعه نمونه که در آن پیشرفتهای مادی و علمی به همراه معنویت و اخلاق در سطح عالی است، الگویی کامل از نظام اسلامی را به جهانیان ارائه کند». گفت: رهبر انقلاب در شروع سال جاری علاوه بر اهمیت مدیریت جهادی بر حضور مردم تأکید کردهاند و به اعتقاد مقام معظم رهبری: برای تحقق شعار سال ۹۳ یعنی اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی تلاش مشترک مسئولان و آحاد مردم ضروری است". اینکه ایشان در ارتباط با نقش اساسی و برجسته مشارکت و حضور مردم در "زندگی و سازندگی کشور" میفرمایند: هم در اقتصاد و هم در فرهنگ، کار بدون حضور مردم پیش نخواهد رفت و گروههای گوناگون مردمی باید با اراده و عزم راسخ ملّی در این عرصهها نقشآفرینی کنند.
وی با اعتقاد بر اینکه شوراها باید به عنوان حلقه رابط مدیریت اجرایی و مردم، تمام تلاش خود را برای حضور گسترده مردم به ویژه در عرصه اقتصاد و فرهنگ به کار گیرند، گفت: به نظر من میتوان این وظیفه مهم شورا را "مدیریت جهادی در زمینه نظاممند نمودن مشارکت مردم در اداره امور" نامید.
رئیس مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران با اشاره به اینکه «شوراها و مدیریت محلی» نزدیکترین لایه به مردم هستند، و میتوان این دو را از ارکان و سازوکارهای حیاتی فراهمکننده مشارکت فعال مردم در اداره جامعه تلقی کرد، افزود: باید از فرصت شکلگیری و تقویت جایگاه شوراها به عنوان فرصتی برای برنامهریزی و مدیریت با مردم و برای مردم بهره گرفت. زیرا که تنها با "تعامل و مشارکت مدنی" زمینه تحقق "اصول اداره مطلوب و خردمندانه جامعه" و "زمینه تضمین حرکت جامعه به سوی پیشرفت و عدالت" فراهم خواهد شد.
نگاهداری در ادامه به جایگاه شوراها و مدیریت محلی در ایران اشاره کرده و گفت: اصول مربوط به شوراها در قانون اساسی به عنوان عالیترین و بنیادیترین سند قانونی نظام، زمینهسازی برای اعمال نقش کلیدی مشارکت مردمی در تحقق آرمانها و اهداف بلند انقلاب اسلامی است. از اینرو اصول مربوط به شوراها در قانون اساسی را باید تجلی اراده حاکمیت برای نظاممند حضور مردم در عرصه تصمیمسازی و تصمیمگیریها در سطوح مختلف اداره کشور دانست.
وی بیان کرد: به طور کلی در ایران ساختار مدیریت محلی شامل دو بخش اجرایی و سیاستگذاری است. از سویی بخشی از مدیریت اجرایی ناشی از سازوکارهای دولت برای اداره امور محلی قرار دارد که از طریق انتصاب استانداران، فرمانداران و بخشداران تحقق مییابد و از سوی دیگر شهرداریها و دهیاریها قرار دارند که مشروعیت خود را از شوراها میگیرند. شوراها در واقع نهاد سیاستگذاری برای اداره امور محلی هستند که مشروعیت خود را از رأی مستقیم مردم میگیرند.
رئیس شورای سیاست گذاری همایش "شوراها و مدیریت محلی" معتقد است که شوراها و شهرداریها به عنوان دو نهاد غیر دولتی مشروعیت خود را بیواسطه و با واسطه از مردم میگیرند، نزدیکترین لایه به مردم هستند و در عین حال میتوانند، مهمترین رکن برنامهریزی و مدیریت با مردم و برای مردم باشند.
نگاهداری با بیان این مطلب که باید پذیرفت امروزه 70 درصد جمعیت کشور در شهرها ساکن هستند و بسیاری از مسائل، شهری شدهاند، افزود: با توجه به نقشآفرینی شهرها و به ویژه کلانشهرها به مثابه موتور توسعه از یک سو و از سوی دیگر تهدیدها و چالشهای شهرنشینی برای پایداری زیستمحیطی و اقتصادی ـ اجتماعی، برخورداری نهاد شورا و شهرداری از اقتدار قانونی و اجرایی مناسب برای اداره مطلوب شهرها ضروری است.
وی تسریع کرد: به همت شهرداری تهران و بر اساس مطالعاتی که در مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران انجام شده، پیشنویس "قانون جامع مدیریت شهری" تدوین و آماده انتشار شده و برای اظهار نظریدر اختیار ارکان تصمیمساز و تصمیمگیر عرصه مدیریت محلی و نیز نمایندگان مجلس قرار گرفته است. امید است که با همکاری خوبی که از طرف مجلس، دولت و نیز همکارانمان در شوراها وشهرداری هست، این پیشنویس نهایی شده و با تصویب آن گام مهمی در تقویت جایگاه سیاسی ـ اداری شوراها و شهرداریها و تحقق مدیریت یکپارچه شهری فراهم آید.
نگاهداری با تاکید بر این مهم که سند چشم انداز بیست ساله نظام، مهمترین سند راهبردی کشور پس از قانون اساسی است درباره نقش شوراها و مدیریت محلی در رسیدن به اهداف سند چشمانداز ، گفت: سند چشم انداز، ارائه دهنده یک تصویر مطلوب، آرمانی و قابل دستیابی است که مانند چراغی در افق بلندمدت، فراروی جامعه و نظام قرار دارد.
رئیس مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران افزود: سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، تلفیقی از «آرمانگرایی و واقع نگری» است. به بیان دیگر در این چشمانداز از یک سو تلاش شده است تا اهدافی که امکان دستیابی به آنها وجود دارد، مشخص شود. از سوی دیگر این چشمانداز مبتنی بر تواناییهای بالقوه و پتانسیلها است. این بدان مفهوم است که بایستی تمام امکانات دولتی و مردمی برای رسیدن به آرمان بزرگ ارائه مدل اسلامی ـ ایرانی پیشرفت به کار گرفته شود. همانطور که در پیروزی انقلاب، بقا و پویایی آن مردم رکن اساسی بودهاند، برای رسیدن به چشمانداز بیستساله نظام نیز مردم نقش اساسی و حیاتی دارند.
نگاهداری اظهار کرد: پیشرفتی پایدار است که برای مردم باشد و بوسیله مردم محقق شود. از اینرو میتوان گفت که مخاطب اصلی سند چشم انداز بیست ساله نظام، مردم و آحاد جامعه میباشند. لذا تنها در صورت مشارکت فعالانه مردم و حضور آنها و نظارت آنان، عرضۀ الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت به جهانیان ممکن خواهد شد. اما اینکه مردم چگونه در روند تحقق سند چشمانداز مشارکت کنند و یا وظیفه نظارتی خود را چگونه بتوانند به نحو احسن اعمال نمایند، نیازمند وجود سازوکار قابل اطمینان است. اینجاست که اهمیت و نقش شوراها و مدیریت محلی به عنوان نزدیکترین لایه حاکمیتی به مردم که برخواسته از آراء آنها نیز میباشند، مشخص میشود.
وی در ادامه تصریح کرد: حکمروایی مطلوب، شایسته و خردمندانه زمانی تحقق مییابد که ارتباط سازنده و مؤثر بین سه رکن بخش دولتی، مردم و نهادهای مردم نهاد برای تحقق پیشرفت و عدالت فراهم آید. از این بعد هم باید به جایگاه شوراها توجه کرد. شوراها به واسطه ارتباطات مستقیمی که با مردم، شورایاریها و سازمانهای غیر دولتی دارند، مهمترین نهاد گردآوری مسائل، مشکلات و مطالبات مردمی هستند. شوراها علاوه بر نقشی که به دلیل مشارکت مؤثر در سیاستگذاری و برنامهریزی برعهده دارند و به واسطه ارتباط تنگاتنگی که با سازمانهای اجرایی و مدیریت محلی دارند، امکان نیازسنجی، دستهبندی مسائل و مطالب و طرح منطقی و معقول آنها را دارند.
رئیس مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران خاطرنشان کرد: در مجموع میتوان گفت شوراها و مدیریت محلی و شهرداریها به دلیل اینکه به طور مستقیم با مردم در تماسند و خدمات خود را به طور مستقیم به مردم عرضه میدارند، از ظرفیتهای بالقوه و بالفعل زیادی برای تحقق سند چشمانداز برخودارند. بنابراین لازم است که در چارچوب یک رویکرد پایین به بالا از ظرفیتهای مذکور برای تحقق سند چشمانداز بهره مناسب را گرفت.