با افتخار می‌گویم برای گرفتن حق فیلمم فریاد زدم

به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران؛ نشست نمایش و نقد فیلم «قندون جهیزیه» شامگاه روز چهارشنبه ۱۱ شهریور با حضور علی ملاقلی‌پور کارگردان، سیدناصر هاشم‌زاده منتقد و تنی چند از عوامل فیلم با استقبال کم نظیر مخاطبان در پردیس سینمایی رازی برگزار شد. 

ملاقلی‌پور در ابتدای جلسه در پاسخ به وحید پناهلو مجری و کار‌شناس این نشست درخصوص شکل گیری ساخت این فیلم، گفت: ایده فیلم را از خاطره‌ای واقعی برداشت کرده‌ام. در جریان تولید یک فیلم از فضای یک خانه به عنوان لوکیشن استفاده کنیم. صاحبخانه که اصلا با فضای فیلم‌سازی و شلوغی آن آشنا نبود روز‌های اول پذیرایی گرمی داشت ولی کم‌کم تحملش به پایان رسید و فقط می‌خواست هرچه سریع‌تر همه چیز تمام شود. 

وی افزود: از تجربیات دوران دستیاری‌ام در سینما در تولید این فیلم بهره بهره زیادی برده‌ام و به همین دلیل است که در این فیلن همه چیز واقعی به نظر می‌رسد. 

سیدناصر هاشم‌زاده درباره نخستین تجربه ملاقلی‌پور در فیلمسازی گفت: با هدف دیدن یک فیلم خوب نیامده‌ بودم اما واقعا فیلم خوبی دیدم و نوید این را می‌دهم که یک کارگردان باهوش به سینما ایرا اضافه شده. فیلمی دیدیم که از کمدی هجو فرا‌تر رفته و حرف برای گفتن دارد. با ریتم و قصه خوب بیان شد و در پیشرفت قصه با هوشیاری جلوی سیاه نمایی گرفته شد و حتی با داشتن حرف‌ها و پیام‌های مثبت، شعار زده هم نیست. 

هاشم‌زاده افزود: من اگر زود‌تر با این کار و ارزش آن آشنا می‌شدم بر کسانی که به این فیلم جفا کردند می‌شوریدم و جلو آن‌ها را می‌گرفتم. تلاش شد که این فیلم دیده نشود و در جشنواره فجر کنار گذاشته شد در حالی که چه فیلم‌های مبتذلی در‌‌ همان دوره ظهور کردند. 

وی در ادامه از ملاقلی‌پور سوال کرد هیات انتخاب دلیلی هم برای انتخاب نشدن فیلم داشتند؟ 

ملاقلی‌پور در پاسخ گفت: در ابتدا عنوان کردند که یک سری فیلم انتخاب شده و یک سری هم کنارگذاشته شده است، در صورتی که من در جریان انتخاب دو فیلم از کارگردان اولی‌ها بودم که هنوز در مرحله فیلمبرداری بو، در ‌‌نهایت گفته شد که اعتراض نکن چون حرفت به جایی نمی‌رسد. تا اینکه یکی از اعضای هیات انتخاب را دیدم و به او اعتراض کردم که اگر سلیقه داوری باعث کنار گذاشتن این فیلم شده بود بسیار محترم بود، اما فیلم من دیده نشده کنار گذاشته شده است، او در پاسخ عنوان کردند که چهار فیلم با سفارش پذیرفته شدند و کاری هم از ما ساخته نبود. 

پسر کارگردان فقید رسول ملاقلی‌پور در ادامه گفت: با سختی این فیلم را ساختیم. با سختی تلاش کردیم که به جشنواره برسیم. شرایط تبلیغ نداریم. تنها مبلغ ما تماشاگرانمان هستند. از سوی دیگر در زمان اکران هم شرایط مطلوبی نداریم، بعد از دو هفته از شروع اکران که با رشد تماشاچی روبرو بودیم، از سینماهای نمایش دهنده فیلم کم کردند در حالی که انتظار داشتم از سالن‌هایی استفاده می‌کردند که حداقل چند ماهی از اکران فیلم‌هایشان گذشته بود. فیلم ما رو سر بریدند و در ‌‌نهایت ناچار شدم دست به اعتراض بزنم.

او اضافه کرد: به همین خاطر وارد استادیوم آزادی شدم، هر چند که زمان کوتاهی بود اما در اخبار و رسانه‌ها بازتاب گسترده‌ای داشت خبرنگاران از هر نگاه و جایگاه فکری و سیاسی و ارزشی تنها طیفی بودند که واقعا از این فیلم حمایت کردند. 

ملاقلی‌پور در پاسخ به این سوال که بعضی‌ها از این حرکت سو استفاده کردند و تفسیرکردند که شما در مقابله با فیلم دیگری این حرکت را انجام دادید، گفت: من در دفاع از فیلم خودم این کار را انجام دادم. 

هاشم‌زاده هم در ادامه از این جریان اعتراضی ملاقلی‌پور دفاع کرد و گفت: من قبلا که این جریان را شنیدم تعجب کردم اما الان می‌فهمم کسی که چنین فیلم خوب و موثری ساخته است از روی دلسوزی در دفاع از آن ممکن است دست به این کار‌ها را بزند و البته علی ملاقلی‌پور فرزند‌‌ همان پدری هست که او هم به صراحت لهجه و گاهی تندی در رفتار معروف بود اما در عین حال از فیلم سازان انقلابی ما بود. من خوشحالم که چنین فرد شجاعی وارد سینما شده و البته امیدوارم با شجاعت و جسارت به ساختن فیلم‌هایش ادامه دهد. 

ملاقلی‌پور درباره دلایل انتخاب این نام برای نخستین فیلم خود گفت: من دوست داشتم اثر و نام اثر به صورتی باشد که خانواده‌ها راحت بپذیرند و بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. دوست داشتم تماشاگرانم طیف خانواده‌ها باشند مثل همین حالا که خانواده‌ها را در سالن می‌بینم. موضوعی که سال هاست کمرنگ شده و خانوادده‌ها به راحتی برای دیدن فیلم‌های خانوادگی به سینما نمی‌آیند. به همین خاطر دلم می‌خواست اسم فیلم یک اطمینان به مخاطبان بدهد که می‌شود با همه اعضای یک خانواده به دیدن این فیلم آمد. تلاشم این بوده فیلم طنز نامتعارف و غیر مودبانه نداشته باشد. 

وی ادامه داد: از نظر حسی فکرم این بود که قندون شیرینی زندگی زن و شوهر جوان است و کلمه جهیزیه هم برای یک خانم واژه‌ای پر از امید است. می‌خواستم نماد شیرینی و امید در نام فیلمم هویدا باشد. وقتی هم پرسیدم از دیگران دیدم عموما خانم‌های امیدوار به زندگی از این اسم خیلی خوششان آمده است. یکی از دو قهرمان اصلی فیلم من هم زنی است که به چیزهایی اهمیت می‌دهد که معمولا مرد‌ها اهمیت نمی‌دهند. اما بخش‌های مهمی از زندگیست. 

هاشم‌زاده در انتقاد از نام فیلم گفت: تاکید بر قندون را در انتهای فیلم می‌بینیم شاید اگر در فیلمنامه از‌‌ همان اول به این موضوع اشاره‌هایی می‌شد بیشتر و بهتر می‌بود کما اینکه خود کلمه جهیزیه چندین بار نمادهایی را به ما نشان داد. به عنوان مثال در صحنه روتختی و عدم تمایل معصومه برای اینکه نمی‌خواهد یا نمی‌تواند آن را به راحتی از دست بدهد، این حس کامل‌تر بیان شده و من مخاطب هم با آن همراه شده‌ام ولی بعد‌‌ رها می‌شود و تاکید و خبری از آن نیست. 

در ادامه هاشم‌زاده در خصوص نقش صاحبخانه که از ابتدای فیلم تداعی کننده فردی خشن است اما در پایان با فردی مهربان و دوست داشتنی به صورت افراطی روبرو می‌شویم، سوال کرد. 

ملاقلی‌پور در پاسخ گفت: در بیشتر فیلم‌ها از‌‌ همان شروع فیلم یه خط و مرزهایی کشیده می‌شود که مثلا افراد پولدار بد هستند و طوری از شخصیت سازی می‌شوند که انگار در تاریخ هیچ آدم پولدار خوبی وجود نداشته. از نظر من این یک جریان غلط در سینمای ماست. نقدی داشتم به این نگاه که مگر می‌شود صاحبخانه خوب نباشد؛ مگر می‌شود کارخانه دار خوب نداشته باشیم، در سایر طیف‌ها هم همه جور آدمی وجود دارد و نباید همه را یکجور و بر اساس تفکر رایج غلط دید و اصلا نباید سریع و از روی ظاهر و موقعیت افراد قضاوت کرد. 

وی افزود: من هم با‌‌ همان دیدگاه رایج قهرمانم را و تفکراتش را پیش بردم و از ذهن آن‌ها در ابتدا صاحبخانه را دیدیم تا زمانی که در کنار هم قرار گرفتند. 

کارگردان در پایان درباره حرف و پیام اثرش با اشاره به نیاز حال حاضر جامعه در خصوص مقوله صلح و دوستی عنوان کرد: کشور برای رشد و موفقیت به گفت‌و‌گو و قضاوت نکردن نیاز دارد. با این نگاه که همه با هم دشمن هستند و در ارتباطات دچار خط کشی هستیم سبب زوال و نابودی است. در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که تفاوت‌ها و اختلاف طبقاتی بسیار فاحش است. بیایید بیش از پیش به همدیگر نزدیک شویم و بسیاری از این تفاوت‌ها را در کنار هم قرار بدهیم. 

ملاقلی‌پور اضافه کرد: ما در دین خود داریم که حضرت خدیجه با ثروت بسیار زیاد با پیامبری ازدواج می‌کند که به لحاظ مالی هیچ نداشته و در ‌‌نهایت هم همه ثروت و دارایی خود را وقف هدف و مسیر پیامبر می‌کند. می‌شود بدون قضاوت و با صلح در کنار هم زندگی بهتری داشته باشیم و کشور هم برای رشد و موفقیت به همه طبقات اجتماعی نیازمند است. 

در پایان از سوی باشگاه فیلم فرهنگسرای رازی از کارگردان و منتقد این نشست تقدیر به عمل آمد.