به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، در مراسم رونمایی از کتاب «سنتور به گویش صبا» بابک ربوخه مدیر امور موسیقی و سرود سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در ابتدا از حضور استادان حوزه موسیقی تشکر کرد و گفت: کتاب «سنتور به گویش صبا» یک کتاب پژوهشی است که ردیف استاد ابوالحسن صبا را با نگارشی نو با دیگر ردیف‌های موسیقی سنتی مقایسه و بررسی کرده است.
سخنران بعدی مراسم میلاد کیایی نوازنده و مدرس موسیقی با بیان اینکه دوستی‌اش با استاد تهرانی قدمتی ۵۰ ساله دارد، افزود: تهرانی با استادان و بزرگان موسیقی همچون استاد حسین تهرانی، محمد حیدری، استاد فرامرز پایور همکاری داشته و سعی کرده از مکتب آنان درس بیاموزد، وی همچنین هنرمندی با فرهنگ است که سعی کرده سبکی نو ارائه دهد.
کیایی با اشاره به کتاب «ردیف سنتور به گویش صبا» گفت: اسماعیل تهرانی با نگارش این کتاب اندیشه جدیدی را در موسیقی آورده است. من دو بار این کتاب را مطالعه کرده‌ام و توصیه می‌کنم به همه که آن را مطالعه کنند زیرا این تنها یک کتاب تخصصی در حوزه موسیقی نیست بلکه از صفحه ۷ تا ۲۰ آن پر از حکمت، اندیشه و پیام است.
فرهنگ مقدم بر هنر است
نوازنده پیشکسوت سنتور افزود: اصولاً هرکسی که کتابی می‌نویسد آن را به پدر و مادرش و استادان خود تقدیم می‌کند اما کار بسیار زیبایی که اسماعیل تهرانی کرده، این است که کتاب خود را به دو فرزند خود تقدیم کرده است.
میلاد کیایی عکسی از ابوالحسن صبا را به حاضران در مراسم نشان داد و گفت: این عکس متعلق به سال ۱۳۳۱ است که با امضای خود استاد به برادر بزرگ‌تر من ایرج کیایی هدیه داده‌شده است. ایرج نه تنها بردار من که استاد موسیقی من بوده است.
وی در پایان گفت: یک هنرمند به تنهایی بزرگ نیست. هنرپرور هم بزرگ است. کسی که ساز می زند برای چه کسی است؟ اگر یک شنونده و منتقد خوب نباشد، هنرمند به‌جایی نمی‌رسد. پس شنونده خوب نیز به اندازه هنرمند موسیقی بزرگ است.
میلاد کیایی در پایان گفت: فرهنگ همیشه مقدم بر هنر بوده و استاد صبا ابتدا فرهنگ و بعد هنر را به هنرجویانش همچون همایون خرم، فرامرز پایور، حبیب الله بدیعی آموخت و من نیز درخواست می‌کنم که به دوستانتان توصیه کنید که فرهنگ مهمتر از هنر است.
کامبیز روشن روان آهنگساز و نواپرداز در خصوص اسماعیل تهرانی گفت: ۵۵ سال است که از دوستی من با استاد تهرانی می‌گذرد. دوستی ما از هنرستان موسیقی آغاز شد و تا الان ادامه دارد.
وی افزود: گذشته از اینکه ایشان همواره از هنرمندان خوش فکر و جدی در کار است او انسانی مهربان است و جز به نیکی و خوبی از او یاد نمی‌شود.
روشن روان افزود: کتاب ریف سنتور به گویش صبا را چندین بار مطالعه کرده‌ام. مواردی را با اسماعیل تهرانی در میان گذاشته‌ام. این کتاب قرار است در ۵ جلد منتشر شود و به مباحثی در ردیف موسیقی سنتی پرداخته است که تا کنون نداشته‌ایم.
این استاد موسیقی به تاریخچه آموزش ردیف سینه به سینه اشاره کرد و گفت: در ابتدا هیچ کتاب موسیقی وجود نداشت و استاد یک قطعه موسیقی را می‌نواخت و شاگرد در مقابل استاد و به همان شکلی که استاد نواخته است آن قطعه را می زند و آن‌قدر تکرار می‌کرد تا آن قطعه از موسیقی را حفظ شود.
وی افزود: آموزش سینه به سینه از جهتی خوب است که هنرجو تمام نکات و ریزه کاری‌ها را یاد می‌گیرد. اتفاقی که در نت نخواهد افتاد زیرا تمام آنچه که آهنگساز می‌نویسد در نهایت آن چیزی نیست که او می‌خواهد و آهنگساز نمی‌تواند حس و حال خود را با نوشتن نت بیان کند.
روشن روان به نقاط ضعف آموزش سینه به سینه نیز اشاره کرد و گفت: انسان فراموش کار است و همین موضوع باعث می‌شود در این روش با گذشت زمان اسامی، گوشه‌ها، نحوه نواختن و.. تغییر کند و یا به طور کامل شکل ابتدایی خود را از دست بدهد زیرا ممکن است هرکسی چیزی به آن اضافه و یا از آن کم کند.
وی افزود: امروزه دیگر آموزش سینه به سینه دیده نمی‌شود و همه از روی نت است ولی همیشه تاکید می‌شود برای اینکه به عمق مطلب دست پیدا کنید از این طریق آموزش ببینید تا به ظرافت‌های یک ردیف پی ببرید.
روشن روان در پایان گفت: کتاب «سنتور به گویش صبا» ردیف ابولحسن صبا را با چهار ردیف دیگر مقایسه می‌کند که در این جلد تنها به دو مورد آن اشاره شده است.
در این مراسم رامسری و میرعلی نقی نیز سخنرانی کردند و در حوزه نشر و ویراستاری کتاب اسماعیل تهرانی نکاتی را گفتند.
در مراسم آیین رونمایی کتاب ردیف سنتور به گویش صبا، قطعاتی از موسیقی توسط استادانی همچون میرجلالی و علی جهاندار، محمد اسماعیلی و سعید ثابت، بهزاد حاجی حسینی، وحید تهرانی و هادی منتظری نواخته شد.
همچنین کیانا قلمرانی دختر ۸ ساله‌ای که ردیف ابتدایی استاد پایور را تا نیمه آموزش دیده بود برای حاضران سنتور نواخت.
در پایان مراسم توسط استادان موسیقی و امیر عبدالحسینی معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران کتاب «ردیف سنتور به گویش صبا» رونمایی شد و اسماعیل تهرانی نویسنده کتاب گفت: همچنان که ما چشم به کار رفتگان دوخته‌ایم و بدون آن بی هویت و ریشه هستیم، شک نکنید که آیندگان هم چشم به کار ما دوخته‌اند و اگر عقبه تاریخ اجتماعی، سیاسی مملکت خود را ندانند محکوم به چرخش بیهوده و تکرار تاریخ هستند.
ابوالحسن صبا موتزارت ایران بود
استاد اسماعیل تهرانی مؤلف کتاب «سنتور به گویش صبا» نیز در این آیین با اشاره به چگونگی تألیف این کتاب افزود: من این کتاب را اثری ارزشمند و جاویدان نمی‌دانم، از زمان هنرستان و از زمانی که آغاز به تدریس کرده و متوجه اشکالاتی در نحوه تدریس موسیقی شدم، انگیزه تألیف این کتاب در من ایجاد شد و سعی کردم با پژوهش و مطالعاتی این اشکالات را رفع کرده و روش صحیح آموزش موسیقی را در اختیار هنرجویان قرار دهم.
وی با بیان اینکه ابوالحسن صبا موتزارت ایران بود، افزود: وی با سن کم خود، آثار برجسته‌ای را خلق کرده و در آموزش‌های خود به عنوان مثال در ردیف‌های آوازی برای هر گوشه‌ای شعر انتخاب کرده که قبل یا بعد از ایشان ترکیب شده و تغییراتی پیدا کرده که آموزش آن به هنرجو دشوار بود و من توانستم با پژوهش‌هایی اشعاری مناسب را برای آموزش هنرجویان، جایگزین اشعار گذشته کنم.
کتاب «سنتور به گویش صبا» تألیف اسماعیل تهرانی، نوازنده سنتور و رهبر «ارکستر شهر» است. این اثر به زیبایی شناسی ردیف استاد صبا می‌پردازد و شیوه استاد ابوالحسن خان صبا، موسیقی دان بزرگ موسیقی ایرانی را در نوازندگی ساز سنتور به همراه تجزیه و تحلیل نکته‌ها و تطبیق با چهار روایت مطرح، ارائه کرده است.
در دیباچه کتاب درباره ابوالحسن صبا می‌خوانیم: «این شخصیت برجسته موسیقی ایران زمین و به راستی یکی از چهار ابرمرد موسیقی نوین ایران و از پایه گذاران این وادی همچون علینقی وزیری، روح الله خالقی، ابوالحسن صبا و حسین دهلوی است».
