به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، هجدهمین ویژه‌برنامه تولد ماه به مناسبت زادروز ۸۲ سالگی استاد «جمشید مشایخی»، کمال‌الملک سینمای ایران عصر روز گذشته ۱۶ آذرماه به همت معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با حضور محمود صلاحی، امیر عبدالحسینی، بهزاد فراهانی، یداله صمدی، کامران قدکچیان، محمد شیری، غلامحسین لطفی، مسعود فروتن، حسین محجوبی و جمعی از هنرمندان و علاقه‌مندان به هنر هفتم در موزه هنرهای دینی امام علی(ع) برگزار شد.
فروتن: ما نسل خوشبختی هستیم که با مشایخی در یک دوره زندگی می‌کنیم
مسعود فروتن نویسنده و کارگردان پیشکسوت تلویزیون نخستین کسی بود که برای تبریک تولد پشت تریبون رفت. او در سخنانی کوتاه درباره استاد مشایخی گفت: امروز به خودمان می‌بالیم که الگوی بازیگری، خلاقیت و انسانیت را به چشم خودمان می‌بینیم. ما چه نسل خوشبختی هستیم که با استاد مشایخی در یک دوره زمانی زندگی می‌کنیم. برای من هر روزی که خود استاد مشایخی را ببینم یا اثری از ایشان را مشاهده کنم، روز تولدشان است. چرا که حضور او در هر اثری نوید تولد یک اثر هنری فاخر را می‌دهد.
فروتن با اشاره به فیلم «قیصر» گفت: باید از مسعود کیمیایی تشکر کنیم که فیلم قیصر را ساخت تا نسل ما بتواند فیلم فارسی را باز بشناسد. هیچ وقت دایی فیلم «قیصر» را فراموش نمی‌کنیم.
لطفی: اول هر ماه به یاد استاد مشایخی می‌افتم
غلامحسین لطفی نیز دیگر هنرمندی بود که برای تبریک روی سن رفت. او نیز ضمن تبریک تولد گفت: استاد مشایخی نیازی به این تعاریف ندارند. آقای مشایخی مرا از دور می‌شناسند، ولی من هر ماهی که حقوق می‌گیرم یاد ایشان می‌افتم.
این کارگردان و نویسنده نام‌آشنا ادامه داد: اوایل انقلاب در تئاتری به نام «سربازها» ایفای نقش می‌کردم و چندان شناخته شده نبودم. یک شب استاد مشایخی برای تماشای تئاتر تشریف آورده بودند و همه سعی می‌کردیم بهترین بازی‌مان را انجام دهیم و با وجود مشکلاتی که از بدشانسی برایم در آن شب اتفاق افتاد و به سختی خودم را به صحنه رساندم، پس از پایان اجرا استاد مشایخی گفتند که فردا به اداره تئاتر بروم و من بعد از یک ماه کارمند رسمی اداره تئاتر شدم و الان هم چند سالی است که بازنشسته شدم، حقوق ماهانه امروزم را از ایشان دارم.
لطفی ضمن تقدیر از سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برای برگزاری چنین مراسمی گفت: تولد استاد مشایخی تولد من در بازیگری است و از این بابت بسیار خوشحالم ولی چیزی که مرا بیش از این خوشحال می‌کند حضور مدیران فرهنگی است که پیش از دست دادن بزرگان، از آنها یاد می‌کنند.
قدکچیان: همیشه ژست کارکردن با مشایخی را می‌گیرم
کامران قدکچیان کارگردان و فیلمنامه‌نویس از دیگر سخنرانان مراسم جشن تولد استاد جمشید مشایخی بود، وی در سخنانی اظهار کرد: امروز در سینما اینکه کسی با جمشید مشایخی کار کند، یک ژست شده است که به نظر من هم ژست خوبی است و من هم افتخار دارم که با ایشان همکار بوده‌ام.
او ادامه داد: در برخی از آثار آقای علی حاتمی من دستیار ایشان بودم و از آنجا افتخار همکاری با آقای مشایخی را داشتم و از ایشان یاد می‌گرفتم و پس از انقلاب هم در چند اثر مدتی در ایشان انجام وظیفه کردم و از ایشان واقعا آموختم. من به این ژست کار کردن با مشایخی افتخار می‌کنم.
فراهانی: مشایخی در مقابل هیج دولتمردی خم نمی‌شود
بهزاد فرهانی نیز که از دیگر سخنران این مراسم بود، یادآور شد: صحبت کردن در این مراسم شجاعت شرقی خاصی را می‌طلبد؛ چراکه در این مراسم سلطان اخلاق، منش، شرافت، تدبیر و فضیلت حضور دارند؛ ما در جوانی آرزو داشتیم جمشید مشایخی روی صحنه بیاید تا او را ببینیم.
این هنرمند اظهار کرد: در این دوران پنجاه و چند ساله من داوطلب شاگردی بعضی از پیشکسوتان مثل جمشید مشایخی بودم، از این جهت می‌گویم چون صفت پیشکسوتی را برای همه قبول ندارم؛ چراکه فضیلت پیشکسوتی پدیده‌ای نیست که به‌راحتی به دست بیاید و خیلی چیزها می‌طلبد که در جمشید مشایخی هست.
این بازیگر پیشکسوت با اشاره به ویژگی فردیت خلاق هنرمندان، گفت: این ویژگی شاید برای نسل جوان به‌خوبی معنا نشده است. هنرمندان فراوانی هستند که قد و قواره استاد مشایخی را دارند و شاید بیان او را داشته باشند، اما به این مسأله که چرا جمشید مشایخی به چنان توانی روی صحنه می‌رسد که هر آکتوری نمی‌تواند جلوی او خوب بازی کند چون محو نگاه او می‌شود، فردیت خلاق هنرمند نام می‌دهم.
فراهانی یادآور شد: در تمام این مدت نه دیدم و نه شنیدم که جمشید مشایخی در مقابل دولتمردی خم شود. پیش از انقلاب وزیر فرهنگ از نزدیکان دربار بود و ما می دیدیم که هنرمندان پیش از ما جلوی این دولتمردان سر خم می کردند یا نه؛ که آیا لبیک می گفتند یا غرور شریف هنرمندیشان را حفظ می کردند و جمشید مشایخی از این دست هنرمندان بود.
او با بیان اینکه بخشی از هنر تئاتر که بیشتر درام نویسان کشور ما در گدشته بیشترین گرایش را به آن داشتند، عرفان است، گفت: ولی متاسفانه این بخش برای نسل جوان کمتر تحلیل عمیق می‌شود. عرفان اشراقی در جمشید مشایخی نه تنها بعد علی دارد، بلکه به آن واقعیت بخشیده و در زندگی از آن استفاده می‌کند. جمشید مشایخی شعر می‌گوید و می‌خواند، او شعر را خوش می‌نویسد و مهمتر از همه برای مردم می‌گرید و نمایندگی مردم را در برابر دشمنان مردم عهده‌داری می‌کند. هرگز ندیدم که او در سخنانش این جمله که «همیشه در خدمت مردم هستم»، یادی نکند و این را در عمل هم نشان داده است.
او در ادامه سخنانش به بیان خاطره‌ای از جمشید مشایخی زمانی که مدیریت اداره تئاتر را برعهده داشت، پرداخت و گفت: در آن زمان او به تئاتر ما که هیچ‌کس به آن اجازه نمی‌داد تا روی صحنه برود، اجازه داد؛ تئاتری که امروز اگر پوستر آن را ببینند، برخی شاید اصلا میزشان را ترک کنند و به گوشه‌ای بخزند. من این شجاعت را ستایش می‌کنم؛ ولی در همان اداره تئاتر کسانی هم بودند که ما را به خاطر دلیل داشتن اندیشه عدالت اجتماعی از اداره تئاتر اخراجمان کردند که به همراه بنده، محمود دولت آبادی و پرویز فنی زاده هم بودند و به همین دلیل است که هر کسی را پیشکسوت نمی‌دانم.
این بازیگر با سابقه یادآور شد که «از جمشید مشایخی آموختم که آدم نباید در مقابل هیچ دولتمردی خم شود و ارج مردم را کم کند.»
صمدی: مشایخی سراسر عشق است
یدالله صمدی در سخنان کوتاهی به تمجید از استاد مشایخی پرداخت و گفت: مشایخی خط فوق‌العاده‌ای دارد و یکی از بهترین هدیه‌هایی که تاکنون به مناسبت روز تولدم دریافت کرده‌ام، خط خوش اوست که این غزل حافظ را برایم نوشته «از ازل پرتو حسنت ز تجلی دم زد» من هم می‌خواهم امروز مصرع دوم این بیت را تقدیمش کنم «عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد» چرا که مشایخی سراسر عشق است و شور و شعور.
صلاحی: مشایخی یکی از بزرگترین سرمایه‌های کشور ماست
محمود صلاحی رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در سخنان کوتاهی درباره استاد جمشید مشایخی گفت: همه تعاریفی که امروز از این استاد بزرگ شد، حتی گوشه‌ای از شخصیت والای این هنرمند را بروز نداد و خوشحالم که ما این افتخار را داشتیم که در جمع کوچکمان جشن تولد بزرگ مردی چون مشایخی را برپا کنیم تا او را به جوان‌ترها بیش از پیش معرفی کنیم.
وی افزود: بزرگترین سرمایه‌های ملی یک کشور نه منابع صنعتی و معدنی که شخصیت‌های بزرگ انسانی آن کشور هستند و به همین دلیل استاد جمشید مشایخی را می‌توان یکی از بزرگترین سرمایه‌های کشور دانست. سرمایه‌ای که ما باید قدر آن را بدانیم، از او بیش از پیش بگوییم و بازتابی از اخلاقیات، منش، زندگی شخصی و دیگر صفات بارز او را به همه به ویژه به جوانان علاقه‌مند به عرصه هنر بیاموزیم. چرا که شخصیت انسانی استاد مشایخی چه بسا بالاتر و والاتر از شخصیت هنری اوست.
مشایخی: زندگی خصوصی هنرمندان به مردم ربط دارد
جمشید مشایخی با همان جمله همیشگی «من خاک پای ملت ایران هستم» سخنانش را آغاز کرد و با بیان خاطره‌ای، گفت: در جایی شنیدم که برخی گفته‌اند زندگی خصوصی هنرمند به مردم ارتباطی ندارد، اصلاً اینچنین نیست و زندگی خصوصی هنرمند به مردم ربط دارد. هنرمند باید بتواند برای جامعه معلم اخلاق باشد و نباید فکر کند که از همه مهمتر است. الان اگر بنده کوچک با استاد شفیعی کدکنی در خیابان راه برویم من را بیشتر می‌شناسند، درحالی که آرزوی من این است که پنج دقیقه در خدمت ایشان و امثال ایشان کسب فیض کنم.
در بخش پایانی این مراسم استاد مشایخی کیک تولد ۸۲ سالگی خود را برید و هدایای از سوی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، خانه سینما و هنرمندان و علاقه‌مندان خود دریافت کرد.
