تحلیل «آنیما» در غزلیات حافظ

به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، فرهنگ‌سرای فردوس محفل ادبی «حافظ خوانی» با حضور قدمعلی سرامی را شنبه ۲۴ تیر ماه ساعت ۱۷ برگزار می‌کند که در این نشست کارشناس برنامه به تحلیل «آنیما» در غزلیات حافظ می‌پردازد. 

در نظریه کارل گوستاو یونگ، آنیما عبارت از عنصر مکمل زنانه در ناخودآگاه مرد است. در آنیما تصویر زن به‌عنوان پدیده‌ای کلی مطرح بوده و به‌هیچ‌وجه‌ نشان‌دهنده‌ی شخصیت‌ واقعی زن نیست. آنیما در آثار هنری و ادبی و به‌ویژه خواب و رؤیا ظاهر می‌شود. حافظ‌شیرازی در غزل‌هایش تصویر روشنی از معشوق ارائه‌ نمی‌کند.

«آنیما» از دلایل ماندگاری و دیرمانی شعر حافظ است. شعر حافظ در آزال و آباد سیر می‌کند و از مهم‌ترین پرسش‌های بشر سخن می‌گوید. داستان آفرینش و چگونگی آن و معراج و رستاخیز در زبانی نمادین و سمبولیک شکل می‌گیرد. ستیز ازلی و ابدی آدم و فرشته و رند و زاهد بر مبنای دوگانه‌انگاری اساطیری بینش ایرانی مطرح می‌شود و پیامبرانی چون آدم و نوح و هود و صالح و خلیل و یوسف و موسی و عیسی و سلیمان نقش‌آفرین نمایش‌های وی هستند. پادشاهان کهن ایران از جمشید و فریدون تا اسکندر و دارا و بهرام گور بازیگر صحنه هستند. سهمی نیز برای عارفانی اسطوره‌ای چون اویس و بایزید و حلاج و عاشقانی چون لیلی و مجنون در نظر گرفته است. این بعد شعری وی با به استعارت گرفتن استعاره‌ها و انواع نمادهای استعلایی چون جام و آینه و گیسو و خال و نمادهای متقابل مسجد و خرابات و فرشته و رند و تسبیح و زنّار به ظهور می‌رسد.

 

قدمعلی سرامی یکی از پنج استاد برتر شاهنامه‌پژوهی ایران به انتخاب نخستین دوره جایزه پژوهش پروفسور آقا بزرگ در سال ۱۳۹۰ است که از استادان وی می‌توان به عبدالحسین زرین‌کوب، ذبیح‌الله صفا، حسن مینوچهر، پرویز ناتل خانلری، بدیع‌الزمان فروزانفر، جلال‌الدین همایی و بهرام فره‌وشی اشاره کرد.

 

علاقه‌مندان برای شرکت در این برنامه می‌توانند به فرهنگ‌سرای فردوس واقع در فلکه دوم صادقیه، بلوار فردوس، بعد از چهارراه شهید سلیمی جهرمی مراجعه کنند و برای دریافت اطلاعات بیشتر با شماره ۴۴۰۵۸۹۰۰ تماس بگیرند.