به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، باشگاه کتاب فرهنگسرای انقلاب اسلامی نشست «چهار دهه کتاب شعر انقلاب، فراز و فرودها» را روز پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت ماه با حضور علیرضا قزوه، حمیدرضا شکارسری، محمدمهدی سیار و با اجرای میلاد عرفان پور در فرهنگسرای کتاب برگزار کرد.
در آغاز نشست، میلاد عرفان‌پور از میهمانان خواست که به ارائه تعریفی از شعر انقلاب بپردازند. حمیدرضا شکارسری، شاعر و کارشناس ادبی در این زمینه گفت: شعر انقلاب با شرایط و گفتمان‌های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی هر دوره خودش را به‌روز می‌کند. دیدگاه تعریف گفتمانی از شعر انقلاب را می‌پسندم؛ به این معنی که اگر شعر انقلاب را در سال‌های پیش از انقلاب و سال ۵۷ بررسی کنیم با این گفتمان یک تعریف خواهد داشت و اگر با سال‌های دفاع مقدس و سال‌های پس از آن بررسی کنیم، تعریف دیگری با توجه به گفتمان جدید دارد. هر شعری دوست دارد وارد مرحله تثبیت و تعقل شود.
وی در تعریف محتوایی شعر انقلاب گفت: عناصر مشترکی که در همه این گفتمان‌ها وجود دارد تعریف محتوا محور و محتواگرایانه است و نه فرم‌گرایانه. شعر انقلاب همیشه آرمان‌گرایانه است و به گفتمان‌های گوناگون نظر دارد. همیشه رگه‌هایی از ژورنالیسم در شعر انقلاب هست و شاعر انقلاب نسبت به اتفاقات مرتبط با گفتمان عکس‌العمل نشان می‌دهد و شعر انقلاب همیشه واجد درجاتی از صداقت و عریانی است. این ویژگی‌ها در هر گفتمانی وجود دارد. فراخوان مفاهیم و آرمان‌های انقلاب که سعی می‌کند و تلاش می‌کند بین معیارهای زیبایی‌شناسی شعر و آرمان‌ها تعادلی برقرار کند.
راستی شعر انقلاب چیست؟
در ادامه محمدمهدی سیار با اشاره به شعر نیمایی پیوسته میلاد عرفان‌پور که در مطلع آن می‌گوید «راستی شعر انقلاب چیست؟» گفت: عرفان‌پور به عنوان شاعر به شعر انقلاب به عنوان یک سوژه شعر نگاه می‌کند، یعنی این موضوع آن قدر ابهام، سیالیت معنایی و زندگی را در خود دارد که می‌شود درباره آن شعر سرود. بسیاری از مفاهیمی که به صورت روزمره با آنها مواجه هستیم همین طور هستند و نمی‌شود از آنها تعریف مشخصی ارائه داد. نگاه دیگری که می‌خواهم مطرح کنم این است که اگر بخواهیم صرفاً محتوایی به شعر انقلاب نگاه کنیم، شاید تعریف شعر انقلاب شامل شعر عربی و شعر ترکی و انگلیسی هم بشود، اما می‌خواهم پیشنهاد بدهم که شعر انقلاب را به عنوان شعر فارسی و دوره‌ای از شعر فارسی در نظر بگیریم. فضا و اتمسفری که انقلاب اسلامی در دوره‌ای از قبل و بعد خود در زبان فارسی ایجاد کرده، به گونه‌ای است که هر شعری که در این سالیان در زبان فارسی سروده شده به عنوان شعر انقلاب نام‌گذاری خواهد شد.
سعدی و مولانا و حافظ، معلمان شعر انقلاب هستند
علیرضا قزوه، شاعر و مدرس دانشگاه در ادامه این نشست در تشریح شعر انقلاب گفت: شعر انقلاب باید از قله‌ها نشأت بگیرد. معلمان شعر انقلاب سعدی و مولانا و حافظ و به نوعی شاعران هر پنج سبک ادبی هستند.
وی افزود: در حوزه محتوا، شعر انقلاب حرف تازه‌ای دارد. ما دو نظریه بزرگ در این ۴۰ سال تولید کرده‌ایم که متعلق به خودمان است؛ یکی سبک زندگی ایرانی اسلامی و دیگری حیات طیبه که بزرگوارانی مانند علامه جعفری و آیت‌الله جوادی آملی در تبیین این نظریه کار کرده‌اند. به نظر من همه هنرهای انقلاب به این دو نظریه تکیه دارند. شعر انقلاب هم شعری است که باید در محتوای آن زندگی ایرانی اسلامی و حیات طیبه را ببینیم. اگر شاعرانی مانند مولانا و سعدی و ناصر خسرو به زمان ما بیایند، معلمان شعر انقلاب هستند و ما به آنها تکیه کرده‌ایم. شعر انقلاب گزینش درستی از هزار سال شعر فارسی است. شعر انقلاب هم بر شاخه‌های درخت ادبیات فارسی، میوه‌هایی داده که در گذشته نبوده است و شاخه‌های مختلفی دارد و با دوران گذشته عنادی ندارد. شعر انقلاب، شعر عاشقانه دارد و عاشقانه آن نجیب است. شعر انقلاب در بحث اجتماعیات وارد بحث عدالت اجتماعی می‌شود و پس از چهار دهه پختگی باید به عنوان سبک تثبیت و معرفی شود.
گفتمان انقلاب صرفاً وجهه سیاسی-اجتماعی ندارد
در ادامه میلاد عرفان پور شعر «راستی شعر انقلاب چیست» را خواند و با اشاره به پایان‌نامه خود که در آن درباره شعر انقلاب نوشته، عنوان کرد: شعر انقلاب شعری است که گفتمان انقلاب اسلامی را در سطح حداقلی رعایت می‌کند و در سطح حداکثری تقویت می‌کند.
وی در پایان گفت: باور دارم که تعریف شعر انقلاب اسلامی باید بر مبنای گفتمانی باشد و گفتمان انقلاب اسلامی صرفاً وجهه سیاسی اجتماعی ندارد. نباید نگاه انقلاب در سایر عرصه‌ها را از آن منفک کرد. به نظر من شعر انقلاب اسلامی شعر زندگی است.
