به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، برنامه «دیدار با یار مهربان» روز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت ماه با معرفی و نقد و بررسی کتاب «کمدی اشتباهات» با حضور هومن اهرامی نویسنده کتاب، امیر خوراکیان معاون مرکز ملی فضای مجازی و دانشجویان و مخاطبان در فرهنگسرای معرفت برگزار شد.
این کتاب ردیه هومن اهرامی بر کتاب پروفسور داوکینز (زیست‌شناس ضد خدا) است که در این نشست نقد و بررسی شد.
اعتقاد به خدا، بزرگ‌ترین سرمایه فرهنگی بشریت است
در ابتدای این مراسم محمدصادق دهنادی رییس فرهنگسرای معرفت با بیان اینکه دین استوارترین پایه فرهنگ جهانی است، گفت: اعتقاد به هر دینی و هر فضیلتی که از دین در تاریخ و جامعه وجود دارد، ناشی از اعتقاد به خدا و توحید است. صیانت از دین، بدون حساسیت روی توحید امکان‌پذیر نیست و به همین دلیل به رغم دشواری‌هایی که در زبان فلسفه برای فهم استدلال‌های تحلیلی و تجربی و تمیز برهان از مغالطه وجود دارد، نباید از آرزوی غربی‌ها برای بازتجربه رنسانس تقلیدی‌شان و حذف و مهندسی مفهوم خدا در باور شرقی و انسانی غافل بود.
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه در اغراض افرادی چون داوکینز به جز فهم حقیقت، اغراضی سیاسی برای مبارزه با خداپرستی وجود دارد، اظهار کرد: مفهوم رنسانس در تاریخ اروپا ناشی از مبارزه طبیعی انسان‌ها با ظلم و دانشی بود که در فرهنگ قرون وسطا به عنوان خدا و دین به مردم دیکته می‌شد. این در حالی است که در سرزمین اسلامی از دیرباز دین و دانش دو همسایه همراه بوده‌اند و ماهیتاً ضرورتی به این تقابل نبوده و نیست. اما اصرار خداستیزان و مبلغان خداناباوری بر تشکیک وجود خداوند در قالب‌های شیک، این است که با از بین بردن پایه‌ای منبع کشف حقیقت، اخلاق و سیاست و اقتصاد را طوری تعریف کنند که مطابق شهوات و خوی درنده آنهاست.
داوکینز و تردستی ژورنالیستی با ترکیب علوم
مهدی گل پرور دانشیار فلسفه دانشگاه قم به معرفی کتاب کمدی اشتباهات و بیان نقاط قوت و ضعف‌های آن پرداخت و گفت: بشر آموخته که استدلال منطقی در ساحت هر علمی، روش‌شناختی خاص خود را دارد. داوکینز با روانشناسی انسان معاصر و ایجاد یک دوگانه ژورنالیستی و غیرواقعی به نام خدا و دانش، سعی کرده مخاطب خود را بین اعتقاد به پروردگار و اعتقاد به علم تضادی مجبور به انتخاب کند و این دو گانه بیش از آنکه ناشی از دانش و یا صحت استدلال وی باشد، ناشی از تسلط او به بیان و استفاده از روش جدلی است.
وی افزود: کار هومن اهرامی در کمدی اشتباهات بیش از آن که دفاع از خدا باشد، به بیانی دفاع از حیثیت خود دانش است، زیرا ترکیب روشی استدلال در الهیات و زیست‌شناسی و فلسفه و... برای رسیدن به نکته‌ای که فرد قبل از استدلال هم به آن معتقد است بازی بی‌رحمانه با علم است.
گل پرور با بر شمردن ایرادات ساختاری نظریه داوکینز که در آن تکامل داروین و قطعیت دانش بدیهی فرض شده و بی‌رحمانه بدترین الفاظ را در مورد ادیان به کار برده است، تاکید کرد: هومن اهرامی بدون ورود به حاشیه‌ها و دشمنی و لجاجت، اشتباهات بزرگ داوکینز را متذکر شده و توانسته مشکلات استدلال او را در محتوا و روش به خوبی توضیح دهد و با همه توان در مقابل نظریات مغالطه آمیز وی به اقامه برهان بپردازد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: یکی از باورهای نادرست و پیش‌فرض‌های پایه‌ای غلط نویسنده غربی یکی گرفتن مفهوم خدا در همه اجتماعات و فرهنگ‌ها و ادیان است. مطلبی که در کمدی اشتباهات نیز به اندازه کافی دیده نشده است.
به راحتی تفکرات الحادی و مادی‌گرایی ترویج می‌شود
در بخش پایانی این جلسه، نویسنده کتاب کمدی اشتباهات با تشکر از شرکت‌کنندگان در این برنامه اظهار کرد: مایه تأسف است که به روش‌های پنهان و آشکار، با چسباندن یک مقدمه یک صفحه‌ای بدون امضا، آثاری مانند ساعت‌ساز نابینا توانسته‌اند به طور رسمی مجوز انتشار را دریافت کنند و مطالب افرادی مانند هاوکینز و داوکینگ در پوشش آموزش زیست‌شناسی و یا نجوم بتوانند با بنیاد ایمان افراد یعنی مفهوم خدا معارضه کنند.
وی افزود: در نگاه اول گروهی از افراد ادعا می‌کردند ردّیه‌نویسی بر آثار متفکرانی که در صدد رد وجود خدا هستند باعث توجه به آنها خواهد شد، ولی در عمل دیدیم که علاوه بر رسانه‌های در اختیار این افراد و تبلیغاتی که برایشان در تلویزیون‌هایی مانند بی‌بی‌سی می‌شود، تلاش متمرکزی برای ترویج آثارشان در ایران به وجود آمده است. تا جایی که‌ترند جست‌وجوی این مبلغان خداناباوری در فضای محیطی ما به نحو تأمل برانگیزی رشد کرده است.
اهرامی اضافه کرد: برای رسیدن به پاسخ درست فردی مانند هاوکینز که گاه با زبان فلسفه، گاه با منطق زیست‌شناسی و در برخی موارد با قالب الهیات و ریاضی سخن می‌گوید، مجبور بودم که گذری به متدولوژی هر یک از این دانش‌ها داشته باشم تا مغالطه مباحث آشکار شود.
وی با اشاره به ویژگی‌های تبلیغ و تفکر داوکینز عنوان کرد: توانایی ژورنالیستی برای ایراد شبهه‌های جنجالی توسط او به نحوی است که ایراد استدلال او را می‌پوشاند و به همین دلیل او هیچ گاه جواب منتقدان را نداده و درباره نظراتش وارد چالش نشده است.
این نویسنده با بیان اینکه فرهنگ شیعه هراسی از مناظره حقیقی با الحاد ندارد، گفت: ما رفتار نیک و گفت‌وگوی اندیشمندانه با مادیون را از امام صادق (ع) آموخته‌ایم و علمای ما چه در حوزه علوم تجربی و چه در جنبه ماوراءالطبیعه آمادگی پاسخگویی به شبهات را دارند، ولی متاسفانه در غفلت روزمره و بی‌خبری حوزه و دانشگاه اتفاقاتی می‌افتد که به این سادگی قابل جبران نیست.
علاقه‌مندان برای اطلاع از برنامه‌های فرهنگی سرای معرفت می‌توانند به نشانی میدان شهر زیبا، بلوار شهران، بعد از زیرگذر شهید همت مراجعه کنند یا با تلفن ۴۴۳۱۹۳۰۴ تماس بگیرند.
