ضرغامی: ضیاءالدین دری پیروز مبارزه با انگلیس بود/ لطیفی: کارهای دری با رفتنش یتیم شد

ضرغامی با بیان اینکه دری روحیه درویش‌مسلکی داشت و دنبال مقام و جایگاه برای شخصیت خودش نبود، بیان کرد: بسیاری از هنرمندان یک کار کوچک انجام می‌دهند و آن را بارها می‌گویند و ده‌ها عکس از آن منتشر می‌کنند. اما وقتی این کارگردان از دنیا رفت، بسیاری از مردم او را نمی‌شناختند چرا که او اهل خودنمایی نبود.

رییس اسبق سازمان صدا و سیما در خصوص گرایش درست در کارهای دری گفت: منظور از گرایش درست و انقلابی بیان حقیقت در آثار این هنرمند است. سریال‌های ماهواره‌ای با اینکه تم تاریخی داشتند، اما حقایق تاریخی را بیان نمی‌کنند. زمانی که رییس رادیو و تلویزیون ترکیه در دوران ریاستم از سازمان صدا و سیما بازدید کرد این موضوع را با او مطرح کردم و در کمال تعجب او هم نسبت به سریال‌های تاریخی ترکیه‌ای همچون «حریم سلطان» انتقاد کرد. این سریال از تاریخ و حقایق آن نمی‌گوید و صرفاً به موضوعات بی‌اخلاقی می‌پردازد.

ضرغامی گفت: دری وقتی فیلم می‌ساخت، فقط به دنبال جذابیت نبود و در عمق وجودش به محتوا و خیانت‌های انگلستان توجه می‌کرد چرا که وقتی سریال تاریخی ساخته می‌شود، باید قرائت جامع و درست در اثر انجام شود. زمانی که یک اتفاق امروز رخ می‌دهد، فردای آن هر روزنامه و رسانه‌ای قرائت خودش را دارد، از این رو خیلی دشوار است که یک هنرمند و کارگردان بتواند از ابعاد مختلف یک حقیقت تاریخی را بیان کند.

وی بیان کرد: مقام معظم رهبری هم در جلسه‌ای با بنده در زمان ریاستم در صدا و سیما توصیه کردند که یک فیلم باید هم قالبی خوب و هم محتوای درستی داشته باشد. آثار دری همین گونه بود و اگر سریالی یکی از این دو ویژگی را نداشته باشد، بهتر است که ساخته نشود. می‌توان جلساتی مانند این جلسه را برای دری و دیگر هنرمندان دغدغه‌مند گذاشت تا سبب آگاهی مردم شود.

پس از صحبت‌های ضرغامی، تابلویی از مرحوم دری به علی و نوید دو فرزند این کارگردان، و یک تابلو هم از تصویر این کارگردان فقید کشورمان به ضرغامی اهدا شد.

محمدحسین لطیفی در ادامه با بیان اینکه آگاهی دادن به مردم دغدغه دری بود، بیان کرد: او به تک‌تک پلان‌ها توجه می‌کرد و به همین دلیل کارهای او دیده شد. امیدوارم روحیه‌ای که در او بود، ادامه داشته باشد. حیف شد که سید ضیاء از دنیا رفت و وقتی به ملاقاتش رفتم، باورم نمی‌شد که یک روز وی را از دست می‌دهیم. کارهای وی به نوعی با رفتنش یتیم شد.

مهدی فرجی در خصوص زحمات دری برای ساخت سریال‌هایش گفت: زمانی که «کیف انگلیسی» ساخته شد، من مدیر تولید شبکه سیما شدم و زمانی که سریال کلاه پهلوی به پخش رسید، من رییس شبکه یک بودم از این رو در جریان زحماتشان بودم که با دقت در تاریخ جست‌وجو می‌کرد. قرار بود که سریال «پهلوان خشمگین» را بسازد که مضمون آن هم یک قهرمان ملی بود. در کنار آن سریال «سنجرخان» درباره یک قهرمان، ناتمام ماند.

جهانگیر الماسی درباره دری گفت: همه تلاش ما این است که از خود انسانیت به جا بگذاریم. تاثیراتی که انسان می‌گذارد در آینده مشخص می‌شود. در دهه ۷۰ بیشتر با دری آشنا شدیم. ما اختلاف نظرهایی داشتیم اما در کنارش خیلی چیزها یاد گرفتم. وظیفه و رسالت هنرمند تولید و توزیع آگاهی است. شخصیتی مانند سید ضیاءالدین در حد خود و توانمندی‌اش به این ملت و سرزمین کمک کرد و به خوبی کارش را انجام داد. کلاه پهلوی فقط یک کلاهی نبود که به اسم مدرنیته به این مملکت آمد. یک فرهنگ بود. این مرد نان حلال خورد و به کارش ایمان داشت.

امیرعلی دانایی در ادامه گفت: او مهم‌ترین نقش سریال «کلاه پهلوی» را به من داد. ما خیلی با هم صحبت می‌کردیم. ایشان گفتند کارهایم بعد از مرگم دیده می‌شود. به نظرم در دوره‌ای هستیم که انسان‌های متفکر و تاثیرگذار دیده نمی‌شوند. چرا سید ضیاءالدین دری بعد از دو سریال بزرگی که ساخت، پنج سال خانه‌نشین شد؟ دری با انصاف تاریخ را بیان می‌کرد. جایزه‌ای هم که به تازگی به دست آوردم، بسیار معتبر است و آن را به مرحوم دری هدیه می‌کنم.

نوید دری فرزند سید ضیاءالدین دری نیز گفت: مدت زیادی با پدر همکار بودم و ناراحتی من از این است که ۱۳ سال پدرم نبود و با هم فقط همکار بودیم.

وی با بیان اینکه باری را بر دوشم گذاشتند که باید آن را انجام دهم، ادامه داد: پروژه «سنجر خان» درباره روس‌هاست، البته تفاوتی میان کشورها نیست و فقط برای پدر استقلال کشور مهم بود.

فرزند کارگردان «کلاه پهلوی» گفت: تاریخ‌نگاری عجیب و طولانی باید انجام بدهم. من نه به عنوان فرزند بلکه به عنوان یک شاگرد صحبت می‌کنم. افسوس می‌خورم که جلسه‌ای با تاریخ‌نگاران نداشتند. او مدت زیادی با رسانه‌ها صحبت می‌کرد و اطلاعاتش را در اختیار همه قرار می‌داد.

در پایان مهدی فرجی مدیر اسبق شبکه یک سیما، محمدحسین لطیفی کارگردان، عزت‌الله ضرغامی، جهانگیر الماسی و امیرعلی دانایی بازیگر، تابلویی از کارگردان «کلاه پهلوی» را امضا کردند و جمله‌ای یادگاری درباره این هنرمند فقید روی آن نوشتند.