سنجش ارزش فرهنگ در روزگار کرونایی

از موسیقی و نوع لباس پوشیدن گرفته تا میراث معنوی ما برآمده از  آداب و سنن پیشینیان است و ریشه در فرهنگ و تمدن ما دارد، اما این تغییرات فرهنگی کند آهنگ که به مرور زمان اتفاق می‌افتد می‌تواند در زندگی روزمره ما تغییراتی بوجود آورد. به عنوان مثال ظهور ویروس همه‌گیر کرونا یک اختلال فرهنگی است که با زندگی روزمره ما آمیخته شده است.

اگرچه کرونا بر فرهنگ معنوی بشر تأثیر زیادی نگذاشته، اما اثرات آن بر فرهنگ مادی قابل مشاهده است. به عنوان مثال صرفه‌جویی در خرید ملزومات زندگی، نرفتن به رستوران‌ها، بسته‌شدن سالن‌های سینما و موسیقی، تعطیلی مدارس و مراکز آموزشی و... تنها بخشی از محدودیت‌هایی است که در زندگی هروزه خودمان درنظر گرفته و ملزم به رعتایت آن هستیم.

شیوع کرونا تأثیرات مثبت و منفی مختلفی بر روابط خانوادگی آحاد جامعه داشته است. از جمله تاثیرات مثبت آن، ارتباط بیشتر اعضای خانواده با هم است و این افزایش ارتباط باعث شده که اعضا تعامل بهتری با هم داشته باشند، بنابراین این موضوع هم عامل وفاق اجتماعی است و هم وابستگی خانوادگی را به همراه دارد. هرچند که ممکن است در برخی موارد، ناسازگاری‌هایی بین اعضای خانواده به وجود آورد. شاید در این شرایط پناه بردن به مطالعه و کتاب از دستاوردهای اثربخش این ایام باشد. کاهش مشغله بیرونی می‌تواند فرصت مغتنمی برای افزایش سطح مطالعه فراهم کند.

گفته می‌شود تأثیر این ویروس بر روابط خانوادگی عموما مثبت بوده و شیوع ویروس کرونا موجب تعامل، همدلی و نزدیک شدن افراد خانواده به یکدیگر و به وجود آمدن راحتی بیشتر در خانه شده است.

تأثیر دیگری کرونا روی اقشار مختلف جامعه گذاشته قناعت‌پیشگی است. شیوع این ویروس باعث شد قدر داشته‌هایمان را بیش از پیش بدانیم.در این چندماهه همدردی بین مردم افزایش پیدا کرده که نمونه آن توجه بیش از پیش به کادر پزشکی و سلامت کشور است.

اگرچه امسال آداب و رسوم سنتی مانند نوروز یا چهارشنبه سوری به شور و شوق هرساله برگزار نشد اما باید بدانیم که سنت‌های فرهنگ ریشه در اعماق جان افراد دارد و با یکبار انجام ندادن به دست فراموشی سپرده نمی‌شوند و در اصل آداب و رسوم معنوی و اجتماعی بشر قابل از بین رفتن توسط یک شخص یا یکبار بی‌توجهی به آن نیست و نمی‌شود بلافاصله در آن تغییر به وجود آورد. اگرچه امسال دید و بازدید نوروز انجام نشد اما تبریک‌گویی‌ها از طریق تلفن و فضای مجازی صورت گرفت، در واقع تغییراتی که به علت وجود این ویروس در زندگی و مسائل مادی مردم به وجود آمده یکی از بزرگترین این تغییرات محدود شدن ارتباطات بین فردی و فرهنگ شفاهی است و استفاده فزاینده از فضای مجازی از دیگر دستاوردهای این دوران است.

طبق آمار حدود ۹۵ درصد مردم در تعطیلات نوروزی در خانه‌ها مانده و به سفر نرفتند اما به پشت‌بام‌ها کوچ کردند و سنت‌های خود را با رعایت مسائل بهداشتی پیش بردند. دیگرانی که توصیه ماندن در خانه یا موارد بهداشتی دیگر را رعایت نکردند، می‌توانند با پیگیری آموزش‌های لازم توسط رسانه‌ها و مسوولان توجیه شوند.

خوشبختانه مردم ما بهره‌گیری از اطلاعات موثق رسانه‌ها زنجیره انتقال بیماری را قطع کردند و آمار مبتلایان به کرونا در دیگر کشورها، نشان می‌دهد که جامعه ما در مبارزه با ویروس خیلی بهتر عمل کرده است؛ حتی از مردم کشورهای پیشرفته اروپا و آمریکا.

اما به نظر من مهمترین بازخورد ویروس کرونا این است که طبیعت از دست آدم‌ها نفس کشید و همزمان با تولد بهار زمین حال خوبی را تجربه کرد. زمین کهنسال پس از چندین و چند قرن که به دست بشر روبه نابودی رفته بود حال بهتری پیدا کرد. قرنطینه افراد آسودگی کره زمین را همراه خود داشت.

معمولا در کشور ما در تعطیلات سال نو، سینماها، کنسرت‌ها، تئاترها و فروشگاه‌های کتاب رونق زیادی دارند که امسال تعطیل شدند. حتی حضور در اماکن مذهبی که از علائق اصلی مردم ایران در ماه‌های عبادی رجب، شعبان و رمضان است، ممنوع اعلام شد اما مردم ما در زیست هر روزه خود با این ویروس کنار آمدند و فرهنگ غنی و تاریخی خود را نباختند.