به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران؛ مهمانان سومین نشست آموزشی پژوهشی موسیقی دستگاهی ایران كه به بررسی ساز سنتور اختصاص داشت، در دومین بخش این نشست به بررسی ابعاد تخصصی ساز سنتور و آموزش آن پرداختند.
این بخش با پرسش بابک ربوخه از مجید كیانی آغاز شد كه چرا برخی معتقدند شما فردی متعصب درباره ساز سنتور هستید و نظرهای خاص متفاوتی درباره این ساز و نحوه آموزش و یادگیری آن دارید؟ كیانی در پاسخ این پرسش گفت: والدین در گذشته‌ها علاقه‌ای نداشتند كه فرزندانشان موسیقی بیاموزند. زیرا شنوندگان ما از موسیقی فقط برای یک حس زیبایی استفاده می‌كنند. اما انسان باید بتواند موسیقی را از جایگاه سطحی و حسی به جایگاه معنوی و ادراكی ارتقا دهد. و این مسیر نیازمند به كارگیری عقل و عشق در كنار یكدیگر است. ما باید از خود بپرسیم كه چرا برخلاف قرن 4، همه امور در این حوزه اشراقی شده و كمتر كسی به دنبال درک موسیقی غیرسطحی است؟ موسیقی باید علمی باشد و از موسیقی مردم‌پسند دوری گزیند.
وی با اشاره انواع و گرایش‌های مختلف موسیقی افزود: من موسیقی دستگاهی را شبیه خط نستعلیق می‌بینم و تحقیقی در این باره نیز داشته‌ام. موسیقی دستگاهی ما همچنان كه در ردیف‌ها حفظ شده، شاهنامه موسیقی ما ایرانی‌هاست كه هرچه اصالت كاملا ایرانی داشته را نگه داشته و هر چه را كه نخواسته، بخشیده است. آنچه عربی است در موسیقی دستگاه موسیقی ما حذف می‌شود.
كیانی با توجه به این كه اساس موسیقی گل‌ها مردم‌پسند است، زیرا خاصیت رادیو مردم‌پسند است، گفت: تعصب آفت بزرگی است كه ذهن هنرمند را بسته نگه می‌دارد. ما امروز فكر كردن را از دست داده‌ایم. باید كمی مطالعه و فكر كنیم. من حرفهای خود را در كتاب «هفت دستگاه موسیقی ایران» زده‌ام و بسیاری از موسیقی‌دان‌ها من را متعصب به حساب آورده‌اند. من معتقدم موسیقی باید با روش سینه به سینه منتقل شود. ایرانی‌ها موسیقی كلاسیک را بهتر از غربی‌ها یاد می‌گیرند.
سنتور استاندارد فقط ۸ خرک نیاز دارد
میلاد كیایی درباره سبک‌های مختلف سنتور از نگاه دیگر گفت: همیشه تاریخ درباره كارها و اندیشه‌ها و آثار قضاوت می‌كند. عباس زندی، مهندس بیژن حكیمی، منوچهر لشگری، مسعود میثاقیان (كه سنتور را با موسیقی لایت بین المللی آمیخت)، محمد حیدری، مهدی تهرانی، منوچهر جهانبگلو، اسماعیل واسعی و افراد زیاد دیگری از صاحبان سبک در حوزه این ساز هستند.
وی درباره تعداد خرك‌های مورد نیاز در سنتور گفت: من بر اساس 60 سال تجربه در نوازندگی به این نتیجه رسیده‌ام (البته نمی‌گویم كه درست فكر می‌كنم، بلكه فقط تجربه‌ام را بیان می‌كنم) كه سنتور به طور استاندارد 8 خرك بیشتر نیاز ندارد. حال اگر قرار باشد از استاندارد خارج شویم چه 9 خرك و چه 12 خرك یا حتی بیشتر می‌توان برای آن در نظر گرفت.
كیایی در ادامه افزود: سنتور تنها سازی است كه نوازندگی آن 2 هنر می‌خواهد: اول، نواختن و دوم، كوك كردن. گرچه كتاب‌های سنتور فراوان منتشر می‌شوند ولی چرا سنتورنواز حرفهای از آن پرورده نمی‌شود؟ زیرا هنرجو باید كوك 72 سیم را بیاموزد. من حدود 14 سال است كه آموزش كوك سنتور را برای هنرجویان در نظر گرفته‌ام.
اسماعیل تهرانی ضمن بیان خاطره‌ای، درباره استاد فرامرز پایور گفت: این مرد پدر سنتور ایران است. ایشان آنقدر پركار بود كه آنچه از ردیف مكتوب در اختیار ما قرار دارد، حاصل زحمات اوست.
داریوش سالاری نیز در پایان گفت: موسیقی زبان بین‌المللی دارد. من متوجه شده‌ام كه معمولا در كلاس‌های كشور دستگاه شور می‌نوازند. پس تلاش كردم كه سنتور را از نظر امكانات صوتی به حد سازهای تار و سه تار برسانم. 30 سال تجربه من در كار ساخت سنتور منجر به نوشتن كتاب «هزار و یک پرسش درباره سنتور» شد.
مجید كیانی در پاسخ به پرسش یكی از حاضران در سالن مبنی بر اختلاف نظرها در ردیف گفت: در موسیقی ما زمان و مكان و مخاطب اهمیت زیادی دارد. اساس موسیقی ما تك‌نوازی و بداهه‌نوازی است. با مطالعه و تفكر به این نتیجه نیز خواهید رسید كه چقدر خوب است كه هر كس ردیف را یک جور بزند.
سومین نشست آموزشی پژوهشی موسیقی دستگاهی ایران كه به بررسی ساز سنتور اختصاص داشت، روز پنج شنبه 8 مرداد در فرهنگسرای ارسباران با حضور استادان موسیقی از جمله مجید كیانی، میلاد كیایی، بهناز ذاكری، اسماعیل تهرانی، داریوش سالاری، محسن راسخ، رضا مهدوی، رضا صنعتگر و جمعیت فراوانی از مخاطبان برگزار شد.
در پایان این برنامه مجید کیانی، میلاد کیایی، اسماعیل تهرانی، داریوش سالاری، بهناز ذاکری اساتید ساز سنتور از سوی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران تقدیر شدند.
