لاغري نياز واقعي يا روياي كاذب / قرص‌هاي لاغري و بازار گرم عطاري‌ها

به گزارش خبرنگار شهر، چاقي و لاغري در كمتراز يك ماه ، لاغري با معجون معجزه گر، قرص ها و پودرهاي لاغري صد در صد گياهي، كاهش اشتها، سوزاندن چربي، لاغري موضعي توسط داروهاي گياهي و ... هنگام گذر از مقابل عطاري ها اين وعده هاي فريبنده چشمان هر بيننده اي را به خود مشغول مي كند و گاهي اين فكر قوت مي گيرد كه اگر چاقي و لاغري به همين آساني قابل درمان است پس انجام حركات ورزشي و بكار بستن توصيه هاي پزشكي درخصوص رعايت رژيم غذايي كاري بيهوده است.

با توجه به پيشينه تاريخي عطاري ها و در شرايطي كه عرضه گياهان دارويي، مي تواند حرفه اي با پيشينه تاريخي تلقي و به فرهنگ سازي براي مصرف گياهان دارويي منجر شود، متاسفانه اين روزها برخي افراد سودجو كه در اين زمينه از اطلاعات بسيار كمي برخوردارند با سوءاستفاده از استقبال مردم از داروهاي گياهي با تركيب نامناسب اين داروها در قالب قرص و مكمل به سودهاي كلاني دست پيدا كرده اند، اين در حالي است كه داروهاي عرضه شده در برخي از اين عطاري ها عمدتا محصولات خارجي است كه تحت عنوان داروهاي لاغري گياهي است و در مواردي هم مشاهده شده كه با تركيب قرص هاي شيميايي و برخي گونه هاي گياهي كپسول هايي ساخته مي شود كه يك رشته تاثيرات جانبي بر مصرف كنندگان عارض مي كند كه از جمله آن اسهال شديد، كرامپ شكمي، خشكي دهان، سردردهاي شديد، تپش قلب، بي خوابي و در موارد نادري استفاده كنندگان از اين قرص ها از فراموشي موقت شكايت داشتند. كارشناسان تغذيه دراين باره معتقدند، هيچ گياهي به عنوان لاغركننده كامل وجود ندارد و قرص هاي لاغري عرضه شده در بازار اگرچه قادرند 20 تا 30 درصد وزن را كاهش دهند، اما وجود آمفتامين در آنها، عوارض منفي مانند تاثير نامطلوب بر مغز ، اعصاب ، سيستم گردش خون و جمع شدن آب در بدن را درپي دارند.

مقابله با چاقي تب فراگير جامعه

چاقي شكل جديد بيولوژيك است كه در دنيا با گسترش زندگي ماشيني ازروند رو به رشدي برخوردار است. براساس آمار اعلام شده در اولين کنگره پيشگيري و درمان چاقي ، 24 ميليون و پانصد هزار نفر ايراني دچار اضافه وزن و چاقي هستند. يعني با توجه به آمار پيش گفته 50 تا 70 درصد جمعيت بالاي 20 سال و 11 درصد افراد زير 20 سال از عوارض چاقي رنج مي برند.

بررسي هاي وضعيت جهاني ايران از نظر چاقي نشان مي دهد كه ميزان چاقي به نسبت جمعيت در اروپا 17درصد و در خاورميانه 15 درصد است، در حالي كه كشور ما با 30 درصد جمعيت داراي اضافه وزن و چاقي، وضعيت نامناسبي از اين لحاظ دارد.

بر همين اساس مشكل چاقي فکر اغلب شهروندان را به خود مشغول كرده است و همچون تبي فراگير همه را به جستجو براي راههاي درمان و رهايي سوق داده است. در اين ميان استفاده از داروهاي گياهي و نسخه هاي چاقي و لاغري که در عطاري ها پيچيده مي شوند تنها با اين دلخوشي که اين مکمل ها و داروها گياهي است و اگراثر نداشته باشد بي ضرر است، اين فرصت را در اختيار برخي افرد سودجو قرار داده تا بازار پررونقي از تبليغات فريبنده و فاقد جنبه و اعتبار علمي را فراهم كنند.

بازار داغ داروهاي لاغري گياهي بدون نسخه و تجويز پزشك

از آنجايي که زنان بيش از مردان به زيبايي و تناسب اندام خود توجه دارند، بيشترين تعداد مصرف کنندگان و مراجعه کنندگان به عطاري ها را دختران جوان تشکيل مي دهند. اکثر آنها سرخورده از استفاده قرص هاي لاغرکننده و محصولاتي مانند چسب ها وکمربندهاي لاغري، ژل و کرم هايي که در اين زمينه وجود دارند جذب بازار داغ مکمل هاي گياهي عطاري ها مي شوند تا به قول خودشان آخرين تير را به اميد خوردن به هدف رها کنند!

اين روزها استفاده از قرص هاي لاغرکننده چنان رواج پيدا کرده است که انواع مختلف آن در عطاري ها بدون نسخه و تجويز پزشک در اختيار مصرف کنندگان قرار مي گيرد. اين در حالي است که بسياري از داروهايي كه براي لاغري مصرف مي شود، در فهرست دارويي كشور جايگاهي ندارد، بنابراين درباره عوارض آن هم هيچ تحقيقي صورت نگرفته است. كارشناسان معتقدند اکثر اين داروها جنبه تجاري داشته و در بسياري از کشورها به ويژه کشورهاي اروپايي و آمريکايي مجوز توزيع و مصرف ندارند.

در همين زمينه صاحب يكي از عطاري هاي قديمي در منطقه تجريش ضمن گلايه از فروش قرص هاي لاغري توسط هم صنفان خود گفت : اكثر قرص هاي ساخته شده توسط عطاران بي تجربه تنها مسهل‌ يا ادرارآورهاي قوي‌اي هستند که با اتلاف حجم زيادي از آب بدن، باعث لاغري كاذب و موقت مي‌شوند.

يکي از مشتريان قرص هاي لاغري در يک عطاري معتقد است: ديدن تبليغات رنگي پشت شيشه اين عطاري و ارايه توضيحات فروشنده درخصوص تاثير گذاري بسيار بالاي اين قرص ها مرا وسوسه واميدوار کرده است که با کمک اين دارو بتوانم بر مشگل چاقي خود غلبه کنم .

وي که 24 سال دارد کم کردن وزن از طريق ورزش را سخت و خارج از حوصله توصيف کرد و گفت: کار کردن با دستگاههاي ورزشي برايم دشوار است، از چند مورد قرص هاي لاغري که در ماهواره و مجلات تبليغ مي شد هم استفاده کرده ام که هيچ کدام تاثيري نداشته است. ژل هاي لاغري موضعي هم برايم ارمغاني جز حساسيت هاي پوستي نداشته وحالا تنها اميدم به اين قرص هاي لاغري با منشاء گياهي است!

عطاري ها مجوز تجويز دارو ندارند

بنا بر اعلام اتحاديه عطاران و سقط فروشان، 2هزار واحد عطاري و سقط فروش در تهران فعاليت مي كنندكه از اين تعداد 500 واحد صنفي عطاري با مجوز رسمي مشغول به فعاليت هستند.

براساس قانون مصوب اين صنف، اتحاديه هنگام صدور جواز عطاري و پروانه كسب از عطاران تعهد مي گيرد كه در امور پزشكي دخالت نكنند و از تابلوهايي كه جنبه تبليغاتي براي درمان بيماري ها دارد، استفاده نكنند، درغير اين صورت بعد از اخطار مغازه شان را پلمب مي كنند.

بر همين اساس ويژگي يک عطاري مورد تاييد وزارت بهداشت بر اين اصل است كه : «عطاري‌ها بايد ضمن داشتن فضايي بهداشتي تنها به عرضه گياهان دارويي به شکل طبيعي آنها با تجويز پزشک معالج مبادرت کنند و اجازه توزيع داروهاي گياهي يا گياهان دارويي به شکل پودر شده يا ترکيبي را ندارند.»

مجيد توتون چيان رييس اتحاديه عطاران و سقط فروشان در پاسخ به سوال خبرنگار شهر مبني بر اينكه آيا فروش قرص هاي لاغري توسط عطاري ها داراي مجوز از سوي اتحاديه است؟ تنها به ارايه اين جواب اكتفا كرد كه " تنها گياهان دارويي ( و نه قرصهاي لاغري ) مجوز فروش دارند كه از پروانه بهره برداري بهداشتي برخوردار باشند" و از توضيحات بيشتر در اين زمينه خودداري كرد.

تجويز  فراورده براي بيماران در حوزه فعاليت عطاري ها نيست

 حوزه فعاليت عطاري ها اين است كه يك سري اندام هاي گياهي مثل ريشه ، ساقه ، برگ و ميوه را بفروشند اما حق طبابت و تجويز براي بيماران را ندارند.

دكتر شانه ساز، مديركل نظارت بر اموردارو و مواد مخدر معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت ضمن اعلام مطلب فوق در خصوص فعاليت عطاري ها در حوزه فروش قرص هاي لاغري اظهار داشت: با هماهنگي هاي به عمل آمده از سوي دانشگاههاي علوم پزشكي ايران، معاونت غذا و داروي دانشگاه علوم پزشكي ايران و صنف مورد نظر، طرح ساماندهي فعاليت عطاري ها در دست اجرا است كه براساس آن با عطاري هاي متخلف كه در اكثر موارد فاقد مجوز فعاليت هستند اقدام قانوني مي شود.

وي با اشاره به اين نكته كه حتي داروخانه ها كه يك دكتر داروساز مسوول فني آن است و از تحصيلات لازم در اين زمينه برخوردار است اجازه طبابت را ندارند و فقط مي توانند كار اطلاع رساني، كنترل عدم تداخل داروها و انتقال اطلاعات به پزشك تجويز كننده دارو را انجام دهند افزود: عطاري ها حق فروش قرص ، قطره ، دارو و ديگر مواردي كه مربوط به حوزه پزشكي است راندارند و هرگونه اقدام در اين زمينه مورد تاييد صنف عطاري ها و وزارت بهداشت نيست.

شانه ساز تصريح كرد: از آنجا كه فروش قرص هاي لاغري سلامت شهروندان را به خطر مي اندازد و عوارض دارويي بسياري دارد در صورت مشاهده تخلف و وجود شاكي با نظارت بازرس دانشگاهها و صنف عطاري از طريق مراجع قضايي احكام مورد نظر صادر و مطابق با آنها برخورد قانوني صورت مي گيرد.

عطاري ها در حوزه درمان و دارو دخالت نكنند

دكتر مهران ولايي مدير نظارت بر دارو و مواد مخدردانشگاه علوم پزشكي ايران ضمن اعلام غير مجاز بودن فروش داروهاي لاغري توسط عطاري ها افزود: برخي از عطاري ها با فروش خودسرانه قرص هاي لاغري سوپراسليم كه اصلا چيني و هنگ كنگي است و عوارض بسيار زيادي از جمله ناراحتي هاي كبدي و اعصاب دارد و يا برخي قرص هاي دست ساز كه با مواد شيميايي و كافئين دار تهيه مي شود و در اكثر موارد علاوه بر زيان هاي جسمي، اعتياد آور نيز هستند بازار سودآوري را براي خود فراهم كرده اند.

وي با اشاره به عدم تاييد وزارت بهداشت درخصوص فروش كليه قرص هاي لاغري، تبليغات موجود در ماهواره ها و مجلات را مبني بر اخذ مجوز از وزارت بهداشت مردود دانست و اين اقدام را نوعي عوام فريبي خواند.

ولايي ضمن گلايه از امور صنفي عطاري ها به عنوان متولي امردرخصوص عدم نظارت و بازرسي به موقع و جدي تصريح كرد: در بازديد هاي به عمل آمده از سوي دانشگاه علوم پزشكي بسياري از واحدهاي عطاري متخلف به دليل ورود به حوزه درمان و فروش داروهاي تقلبي و قاچاق پلمپ شده است. اما به دليل گستردگي كار و عدم نظارت صنف مورد نظر كار با وقفه پيش مي رود.

وي اظهار داشت: مصوبات جامعي در خصوص نظارت بر عملكرد عطاري ها در كميسيون برنامه سالانه كارگروهها استانداري با نظارت وزارت بهداشت دردست بررسي است كه بر اساس آن پس از اين در زمان دادن مجوز براي عطاري ها نظارت كامل وزارت بهداشت هم الزامي است.

ولايي از رسانه ها و مسوولان درخواست كردتا با اطلاع رساني صحيح و شفاف در ارتقا فرهنگ سلامت و بهداشت رواني جامعه تلاش كنند تا با عدم استقبال شهروندان فرصت هاي سودجويي ازقاچاقچيان مواد مخدر و داروهاي تقلبي گرفته شود.

چاقي يك بيماري رفتاري است

به گفته اکثر کارشناسان تغذيه، چاقي را بايد يک بيماري، آن هم از نوع بيماري رفتاري به شمار آورد که با روش‌هايي از قبيل مصرف قرص، استفاده از دستگاههاي حرارتي و ويبره، برچسب ها و گن هاي لاغري ، جراحي و ... نمي‌توان با آن مقابله کرد. به همين منظور مناسب است افرادي كه از اين بيماري رنج مي برند ضمن پيروي از رژيم مناسب غذايي تحت نظر پزشك و فعاليت هاي ورزشي و فيزيكي سالم، از توصيه هاي كارشناسان رفتار درماني و گروه درماني نيز در اين زمينه بهره مند شوند.

(به نوشته: مهناز اعتدالي )