توصیه حاج قاسم سلیمانی به مطالعه قدیمی‌ترین کتاب شیعه
سردار شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی در یکی از سخنرانی‌های خود به مطالعه کتاب «الغارات» اثر ابراهیم بن محمد ثقفی توصیه کرده بود. این کتاب از کهن‌ترین متون تاریخی شیعه است.
کانال تلگرامی دفتر حفظ و نشر آثار سپهبد قاسم سلیمانی، در یکی از
تازه‌ترین مطالب خود، توصیه این سردار رشید اسلام به مطالعه کتاب شریف «الغارات» را منتشر کرد. سردار شهید سلیمانی در توصیه به مطالعه این کتاب گفته بود: «این کتاب «الغارات» را که قدیمی‌ترین کتاب شیعه هست بخوانید. حتما بخوانید. مقتل کامل است. اگر آن را بخوانید، امروز برای این حکومتی که در استمرار حکومت علی بن ابی طالب هست، آگاهانه‌تر و بدون تعصبات فردی و حزبی نگاه می‌کنیم، نظر می‌دهیم و دفاع می‌کنیم. ۹۷/۳/۱۷»
اما «الغارات» چه کتابی است؟ این مکتوب از کهن‌ترین متون و منابع تاریخی شیعه است. مؤلف آن ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال ثقفی کوفی، از محدثان، فقها و مورخان برجسته مکتب امامیه در قرن سوم هجری (درگذشته به سال ۲۸۳ ق) است. از آن جهت که مؤلف در این اثر بسیار به شرح غارت‌های معاویه در قلمرو حکومت امیرالمومنین (ع) پرداخته این کتاب به «الغارات» شهرت پیدا کرده است. ثقفی کوفی در نگارش این کتاب از عموم راویان شیعه و سنی بهره برده است و از این جهت کتاب متقن و دقیق است و همواره مورد استناد و استفاده علما و دانشمندان برجسته در طول تاریخ بوده است. ابن ابی الحدید، متفکر برجسته معتزلی و شارح عظیم نهج البلاغه، نقش مهمی در زنده نگه داشتن این منبع مهم داشت.
محتوای کتاب سرشار است از خطبه‌ها و نامه‌ها و سفارش‌های حضرت امیر (ع) بویژه پس از جنگ نهروان. این مطالب از آن جهت اهمیت دارد که حضرت (ع) در آنها خبر از آینده امت پیامبر بویژه فتنه عظیمی به نام حکومت بنی امیه می‌دهد. شرح مراجعت حضرت پس از جنگ با خوارج به کوفه، تلاش حضرت برای بسیج عمومی مردم کوفه برای جهاد مقابل لشگر معاویه، صحبت درباره کارگزاران حضرت، شرح شهادت برخی از ایشان از جمله محمدبن ابی بکر، حملات پی در پی نیروهای معاویه به قلمرو حضرت امیر (ع)، روایت برخی نامه‌ها به معاویه و شرح برخی جلسات از جمله جلسه عقیل با او، شرح جنایت‌های بسر بن ارطاه و… از دیگر مباحث کتاب است. کتاب تاریخ مدون و دقیقی است از شرح رنج‌های امیرمومنان (ع). با مطالعه این کتاب می‌توان حتی ردپای مشکلات فعلی جهان اسلام را نیز جست. همچنین از دیگر ویژگی‌های این کتاب تبیین و شرح اصول عقاید شیعه از دیدگاه امیرالمومنین (ع) است.
چند و چون ترجمه و انتشار «الغارات» در دوران پس از انقلاب
پس از انقلاب انتشارات دارالکتب الاسلامیه متن عربی این کتاب را با تحقیق و تعلیقات سید عبدالزهرا الحسینی اواخر دهه ۶۰ منتشر کرد، اما مهم‌ترین و احتمالاً نخستین ترجمه فارسی «الغارات» را زنده‌یاد عبدالمحمد آیتی انجام داده است. این ترجمه به سال ۱۳۷۱ سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شد و سال ۱۳۷۴ با شمارگان ۵ هزار نسخه و بهای ۶۰۰ تومان به چاپ دوم رسید.
سال ۱۳۷۴ «الغارات و شرح حال اعلام آن» با ترجمه کتابشناس و نسخه پژوه برجسته شیعه مرحوم آیت‌الله عزیزالله عطاردی، توسط انتشارات عطارد با شمارگان ۳ هزار نسخه، ۶۳۵ صفحه و بهای ۸۵۰ تومان منتشر شد.
دهه ۹۰ نیز ترجمه حجت‌الاسلام والمسلمین علی یزدی از این کتاب با عنوان «رنج‌های حضرت علی (ع)» منتشر شد. نسخه تصحیح شده توسط مبدع اوغر برای این ترجمه مورد استفاده قرار گرفت. «رنج‌های حضرت علی (ع)» را نخستین بار انتشارات سفیر سلامت در قم به سال ۱۳۹۵ در ۶۲۴ صفحه و بهای ۳۰ هزار تومان منتشر کرد. پس از آن انتشارات ادیبان در ارومیه، این کتاب را با شمارگان هزار نسخه و بهای ۴۰ هزار تومان بازنشر داد. سال ۹۷ نیز انتشارات چاپکو این ترجمه را با تقریظی از آیت‌الله علی نظری منفرد در شمارگان هزار نسخه و بهای ۵۰ هزار تومان منتشر کرد.