خواسته حاج قاسم از کارگردانان مطرح کشور چه بود؟

جلسه مهمی بود، ابراهیم حاتمی‌کیا درخواست برگزاری جلسه را داده بود و حاج قاسم شرایط برگزاری آن را فراهم کرده بود. حاج قاسم چند وقتی بود که در ایران حضور نداشت، به محض برگشت قرار گذاشته بود تا درمورد دغدغه‌های هنری و سینمایی‏اش با آنها صحبت کند. کارگردانان شاخص سینمای ایران هم سوالاتی را در مورد منطقه و تحولات آن داشتند. «ابراهیم حاتمی کیا»، «مجید مجیدی»، «احمدرضا درویش»، «کمال تبریزی»، «رضا میرکریمی»، «عبدالحسن برزیده»، «منوچهر محمدی» و «محمد حیدریان» در جلسه حضور داشتند؛ اول خوش و بش کردند و بعد از آن، هر کدام دغدغه‌هایشان را مطرح کردند. پس از صحبت جمع حاج قاسم شروع می کند به صحبت کردن و بیان دغدغه‌هایش؛ او دغدغه فیلم های دفاع مقدس و انقلاب را دارد و همچنین به آنها می گوید که «دوست دارد در مورد سوریه و حوادث چند سال اخیر فیلم ساخته شود» اما شاید مهمترین دغدغه حاج قاسم برای شکل دادن این جلسه تشویق کارگردانان شاخص سینمای ایران برای شکل دهی مجمع بین المللی سینماگران جهان اسلام بود. «محمدمهدی حیدریان» رییس سابق سازمان سینمایی داستان آن جلسه را برای مخاطبان ویژه نامه «مکتب حاج قاسم» روایت می کند:

 

من از حدود 10 سال قبل توفیق داشتم در مناسبت‏های مختلف فرهنگی و با دوستان متفاوت حوزه فرهنگ خدمت حاج قاسم سلیمانی برسم. با گروه‏های مختلف در امور برنامه‏سازی تلویزیون، سینما و بعضی وقت‏ها با بچه ‏های ادبیات پیش ایشان می‏رفتیم. نکته مشترک در همه این‏ها روح لطیف، فرهنگی و بسیار مشفق و مشوق ایشان بود که با تمام دوستان نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده با همین روحیه برخورد می‏کرد. در فراز و نشیب‏های اجتماعی بی‌اغراق می‏توانم بگویم که همیشه یک پناهگاه برای همه‏ سلیقه‌های مختلف از بچه‌های متدین و مومنی بود که می‏خواستند با سلایق مختلف‏شان در خدمت ارزش‏ها باشند و حتی اختلاف نظرهایشان هم برای حاج قاسم آنقدر مهم نبود که خط کشی بکند.

حیدریان درباره این جلسات فرهنگی می افزاید: جلسات فرهنگی ای که برگزار می کردند بعضا تا سه ساعت به طول می انجامید، معمولا هم اینگونه بود که از صبحانه شروع می شد تا دو سه ساعت بعد ادامه می داشت تا یک بحث فرهنگی را با دوستان پیش ببرد.

وی درباره علاقه اهل فرهنگ به حاج قاسم می گوید: شاهد بودم که برخی از این دوستان متعهد نویسنده‏مان حتی قبل از چاپ کتاب‏شان؛ دستنوشته ‏هایشان را پیش حاج قاسم می آوردند تا ایشان بخوانند و نظر بدهند، بچه‌های فرهنگ ایشان را به عنوان یک متخصص قبول داشتند و می خواستند از نظرات ایشان پیش از چاپ استفاده کنند. 

رئیس سابق سازمان سینمایی درباره جلسه خاصی که چند تن از کارگردانان با حاج قاسم سلیمانی داشتند؛ می گوید: یکی از جلساتی که با اهل سینما خدمت ایشان رسیدیم و دوستانی مثل آقایان مجیدی، حاتمی کیا، درویش، برزیده، تبریزی، میرکریمی و آقای منوچهر محمدی از تهیه کننده‌ها، بودند. پیش از آن جلسه ایشان مدتی بود که ایران نبودند و بچه‌ها هم علاقه مند بودند که بدانند در بیرون مرزهای ما در مناطق جنگی چه خبر است. ترتیب برگزاری جلسه را خود حاج قاسم داد و ما چند نفری خدمت شان رسیدیم.

وی درباره آن جلسه گفت: جلسه طولانی بود، چند ساعتی طول کشید؛ شاید بیش از یک ساعت حاج قاسم شرایط منطقه و جنگ میدانی را توضیح می داد؛ هم ابعاد استراتژیک مسئله را توضیح می داد و هم آنچه در وسط میدان بصورت عینی وجود داشت را به قول اهل سینما دراماتیزه شده برای بچه‌ها گفت.

وی در ادامه افزود: خب سوالات بچه‌ها هم زیاد بود، هر کدام از کارگردانان نکته ای را می پرسید و می نوشت. حس خود من این بود که انگار از لابلای صحبت‌های حاج قاسم دنبال قصه‌هایی می گردند که شروع کنند به نوشتن و ساختن؛ شاید استارت «به وقت شام» آقای حاتمی کیا همان جا خورد.

حیدریان درباره دغدغه حاج قاسم در مورد سینمایی شدن وقایع سوریه و داعش افزود: در آن جلسه حاج قاسم سعی می کرد شرح کامل و با جزئیاتی از وقایع بدهد تا کارگردانان ما را تشویق کند که هم اهمیت موضوع را درک کنند و هم راغب شوند تا در مورد سوریه و داعش فیلم بسازند.

وی در ادامه گفت: البته این تشویق‌ها و تلاش‌ها محدود به این اتفاقات نبود، من شاهد بودم که ایشان برای دوران انقلاب و دفاع مقدس هم همین حرص خوردن را داشت. مثلا برای اینکه از فرماندهان دفاع مقدس فیلم ساخته شود خیلی تلاش می کرد. از فیلم‌هایی که برای شهید «حسن باقری» و «حاج احمد متوسلیان» ساخته شده بود خیلی خوشحال بود و همچنین فیلمی که برای آن بیست و سه نفر رزمنده نوجوان ساخته شده بود و یکی از علایقش که چند باری گفته بود این بود که ای کاش یک فیلم برای شهید مهدی زین الدین ساخته می شد.

وی درباره تلاش حاج قاسم برای ساختن کار درباره داعش و سوریه افزود: بعد از آن جلسه ایشان تلاشش را متوقف نکرد. سعی می کرد کارگردانان را به سوریه ببرد تا از نزدیک با شرایط آشنا بشوند و از نزدیک ببینند و کار بسازند. شرایط را برای هر کس را که ابراز علاقه اندکی می کرد فراهم می کرد که به سوریه برود و از نزدیک ببیند شاید جرقه ای در ذهن آن فرد ایجاد شود.

 محمد حیدریان از دغدغه حاج قاسم در خصوص شکل دهی یک مجمع بین المللی برای کارگردانان سینمایی جهان اسلام سخن گفت و افزود: مسئله اتحاد کارگردانان سینمای جهان اسلام برای حاج قاسم خیلی مهم بود و از مهمترین دلایل شکل دهی آن جلسه طرح این پیشنهاد حاج قاسم بود که مجمع بین المللی کارگردانان جهان اسلام را شکل بدهیم. او از کارگردانان شاخص سینمای ایران دعوت کرده بود که آنها شروع کننده این حرکت بشوند.

حیدریان در مورد روحیات فرهنگی حاج قاسم می‌گوید: من در بین اهل فرهنگ ندیده ام که یک شخصیت نظامی تا این حد مورد رجوع باشد و دیدگاه‌های فرهنگی شان مقبول و مورد توجه باشد. توقعی که از نظامی‌ها می رود، خاصه کسی مثل حاج قاسم که همیشه در میدان جنگ و عملیات بوده این است که شخصیتی سفت و منظم به معنای نظام نظامی اش داشته باشد اما آنقدر روحیه فرهنگی و لطیفی داشتند که اگر در لباس نظامی نمی بود و اشتغالات نظامی ایشان را نمی دانستید، نمی توانستید حدس بزنید که ایشان یک نظامی است. اما ایشان واقعا با طیف گسترده ای از اهل فرهنگ و هنر در حوزه‌های مختلف فرهنگی و هنری مرتبط بود و آنها را تشویق می‌کرد برای اینکه کار بکنند.