زندگی به سبک کانتینری در تهران

«علیرضا» هم یکی از همین کسانی است که بخشی از اسباب و اثاثیه اش را از دو ماه پیش در همین کانتینرها نگهداری می کند؛ او و همسرش با اینکه با داشتن دو فرزند قصد جدایی ندارند، اما هر کدام در خانه پدری خود به سر می‌برند.

زمانی که علیرضا از پیدا کردن خانه با پولی که در دست داشت ناامید شد، با همسرش به این نتیجه رسیدند که بهتر است مدتی جدا از هم زندگی کنند تا شاید اوضاع اقتصادی بهتر شود؛ زن و شوهر هر کدام راهی خانه پدری شدند و اسباب و اثاثیه خانه راهی کانتینر؛ وضعیت بازار مسکن هم نشان می‌دهد که با افزایش قیمت مسکن در تهران طی نزدیک به ۲ ماه گذشته، برخی اجاره‌نشین‌ها توان اجاره خانه خود را از دست داده‌اند.

همین موضوع سبب شده است تا جریانی که از سال ۱۳۹۷ به راه افتاده بود و در پی آن مستاجران با اجبار از شمال شهر به میانه و در نهایت به جنوب شهر و حاشیه نقل مکان می‌کردند، ادامه‌دار باشد تا آنجا که «حسام عقبایی» نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران معتقد است ۲۰ درصد مستاجران مشمول جابه‌جایی‌های قهری شده‌اند.

آخرین سرشماری در کشور نشان می‌دهد که به طور متوسط جمعیت اجاره‌نشین به جمعیت صاحب‌خانه در مقیاس کشوری ۳۱.۷ درصد و در مقیاس شهر تهران ۴۳.۵ درصد برآورد شده و به این ترتیب در کلانشهرها نزدیک به ۵۰ درصد جمعیت شهر را اجاره‌نشین‌ها به خود اختصاص داده‌اند.

«علیرضا» و سایر افراد مشابه وی با اجاره یک کانتینر ۲۰ فوتی پرده از وضعیت بخشی مستاجران رانده‌شده از اجاره مسکن برمی‌دارند و گفته‌هایشان هم نشان می‌دهد که «کسانی که به هر دلیلی خانه و کاشانه خود را از دست می‌دهند و دیگر توان اجاره منزل جدید ندارند، برای نگهداری باقی مانده زندگی خود باید به کجا پناه ببرند».

مدیرعامل یکی از انبارهای کانتینری نیز می‌گوید «۹۰ درصد از ۲ هزار و ۵۰۰ کانتینر ۲۰ و ۴۰ فوتی این شرکت میزبان اسباب و اثاثیه افرادی است که اغلب آنان به ناچار و از سر بی‌پولی مجبور به اجاره کانتینر شده‌اند».

میان کرایه‌کنندگان این کانکس‌ها البته کسانی هم هستند افرادی که به دلیل مهاجرت به خارج از کشور، ساخت‌وساز خانه و نگهداری از جهیزیه، اسباب زندگی را در این جعبه‌های فلزی نگهداری می‌کنند اما به گفته مدیران شرکت‌های اجاره‌دهنده، اغلب افراد بی‌پولی هستند که از سر نداری، خانه‌ای برای اسکان نیافته‌اند و راه آنجا را در پیش گرفته‌اند.

«علیرضا» نگهبان یک شرکت بخش خصوصی است و حقوقش را مطابق قانون کار دریافت می‌کند، مبلغی که به گفته خودش کفاف اجاره یک خانه کوچک و هزینه‌های دیگر زندگی یک خانواده چهار نفری را نمی‌دهد.

این اجاره‌ها گاهی چندین سال طول می‌کشد و صاحبان اسباب و اثاثیه هم از تحویل گرفتن آنها منصرف می‌شوند تا جایی که «محمدی» مدیرعامل یکی از همین انبارها عمر قدیمی‌ترین پرونده مربوط به اجاره که همچنان باز است را مربوط به سال ۱۳۹۲ اعلام می‌کند.

محمدی می‌گوید: بسیاری از سر نداری اینجا هستند، برخی راهی زندان شده‌اند و برای نگهداری اسباب‌خانه خود جایی نیافته‌اند، برخی طلاق گرفته‌اند و اسباب خانه بدون مالک مانده و راهی اینجا شده و برخی دیگر هم از ایران رفته‌اند و خارج از کشور هستند.

محمدی با آنکه تاکید دارد که نمی‌توان به آسانی تفاوت مالی میان مستاجران این انبار را تشخیص داد، می‌گوید: آنانی که به خارج از کشور رفته‌اند، اجاره را یکساله پرداخت می‌کنند، آنانی که در زندان هستند، گاهی از زندان تماس می‌گیرند و وضعیت را جویا می‌شوند.

علیرضا که اسباب زندگی خود را در یکی از همین کانتینرهای ۱۵ فوتی نگهداری می‌کند، می‌گوید: قرار نبود بعد از ۱۲ سال زندگی مشترک، همسرم دوباره راهی خانه پدرش شود.

بر اساس گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی حدود ۳۰ درصد جمعیت ایران اجاره‌نشین هستند که این نسبت در استان تهران بیش از ۵۱ درصد و در شهر تهران حدود ۴۴ درصد است.