اولین اثر مستقل درباره مادر امام رضا(ع) منتشر شد

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری فرهنگ و هنر ، کتاب «بانوی اندلس؛ پژوهشی مستند و بدیع پیرامون شخصیت و زادگاه مادر گرامی امام علی‌بن‌موسی‌الرضا و فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیهما» تألیف حجت الاسلام والمسلمین حاج سیدمحمد‌صادق مصباح موسوی، اثری است که مؤلف  در طول  هفت سال تحقیق و بررسی اکثر کتب مربوط به تاریخ و سیره امام رضا علیه‌السّلام‌ درباره مادر بزرگوار آن حضرت به رشته قلم درآورده است.

آنچه بین همه ما مشهور است، این است که حَمیده خاتون، مادر حضرت امام کاظم علیه‌السّلام، در بازار برده‌فروشان مدینه با بانویی سراسر نور و فضیلت مواجه می‌شود. آن بانو با پرداخت مبلغ قابل توجهی او را آزاد کرده و به خانه می‌آورد.

مادر حضرت امام کاظم علیه‌السّلام چنان شیفته ادب، اخلاق، تواضع، فروتنی، عقل، درایت، تقوا و عبادت‌های بی‌وقفه او می‌شود که از فرزندش می‌خواهد او را به‌ همسری خویش برگزیند و به مراقبت و نگهداری حرمتش توصیه‌ها نموده و متذکر می‌شود که «من یقین دارم او می‌تواند در مقام همسری تو، سعادت حمل و ولادت فرزند پاک و طاهری را داشته باشد که حجّت خداوند پس از تو در روی زمین باشد.»

ازدواج امام موسی‌بن‌جعفر(ع) با آن بانوی شریفه، دو ثمره پرارزش و دو گوهر گرانبها داشت: یکی وجود نازنین امام هشتم علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) و دیگری خواهر گرامی ‌ایشان حضرت فاطمه معصومه(س) که مایه هدایت و دلالت امت اسلام بوده‌اند و در قلب و جان انسان‌های عاشق و شیفتۀ امامت و ولایت جای گرفته‌اند.

اما از اینجای داستان، با سؤالاتی چند روبه‌رو هستیم:

نام دقیق این بانو چه بوده است؟ از کجا و چگونه به مدینه آمده است؟ چه ویژگی‌های اخلاقی سبب شده تا این افتخار نصیبش شود؟

در این اثر خواهیم دید که نام مادر امام رضا علیه‌السّلام  قبل از ورود به خانه امام کاظم علیه‌السّلام، «تکتم» و پس از آن «طاهره» بوده است. همچنین از این بانوی سراسر نور و فضیلت با لقب‌هایی چون خیزران مُرسیّه، نجمه، أروی، سکن و ... یاد شده است.

این اثر در خصوص زندگانی مادر گرامی‌امام رضا علیه‌السّلام، بانو«خَیْزُرَانُ‌ المُرْسِیَّه» نگاشته شده است؛ اما به فراخور حال،‌ احساس ضرورت نموده تا به مختصری از فتوحات و تاریخ سیاسی اسلام در جنوب غربی اروپا اشاره‌ای کند تا پیش‌زمینه‌ای را که موجب انتقال این بانوی ارجمند از اسپانیا و از غرب دریای مدیترانه به سواحلِ آفریقا و از آنجا به دریای سرخ و در پایان به مدینه منورّه انجامید، فراهم آورد.

در ادامه، با پاسخ به بسیاری از اتهامات از جمله «کنیز، برده، غیرمسلمان و اُم ولد بودن نجمه خاتون»، اثبات می‌شود که والده ماجده امام هشتم «دوشیزه‌ای حُرّ و مسلمان» از خانواده‌ای نجیب بوده‌اند که توسط مهاجمین و غارت‌گران از منطقه «مُرسیه» در جنوب شرقی اسپانیای امروزی ربوده و توسط برده‌فروش اهل بربر به مدینه آورده شدند. سپس امام کاظم بر اساس یک رؤیای صادقه و به دستور خداوند متعال، ایشان را از چنگال برده‌فروش آزاد نکردند تا پس از ازدواج با حضرت، افتخار مادری امام معصومی چون حضرت امام علی‌بن‌موسی الرضا علیه‌السّلام و خواهر مکرمه ایشان حضرت فاطمه معصومه نصیب ایشان شود.

همچنین در این اثر سعی شده تا همزمان با طرح مسائل روایی و تاریخی، به بسیاری از شبهات اعتقادی از جمله «فلسفه جهاد اسلامی،‌ علت تعدد زوجات امامان، چگونگی تکلّم فرزند در رحم مادر، قداست و طهارت محض مادران ائمه» و دیگر موارد، پاسخ اجمالی داده شود.

به طور خلاصه، آنچه در این کتاب می‌خوانیم، چنین است:
۱. زندگانی بانو از ولادت تا نحوه ورود به بیت امام کاظم علیه‌السّلام و سپس افتخار مادری امام رضا علیه‌السّلام و حضرت معصومه سلام الله علیها؛
۲. نگاهی دقیق به سیرۀ رفتاری و اعتقادی بانو به عنوان همسر و مادر امام؛
۳. تبیین جایگاه مادری امام معصوم و بیان فضائل و مناقب خاص ایشان؛
۴. ذکر اسامی و القاب بانو و شرح اجمالی معانی آنها؛
۵. اثبات اینکه زادگاه اصلی نجمه خاتون، مرسیّه اسپانیاست، نه مارسی فرانسه و نوبه افریقا؛
۶. اثبات مسلمان و مسلمان زاده بودن بانو در فضای عربی ـ اسلامی اندلس؛
۷. اثبات اینکه بانو کنیز نبوده‌اند؛ زیرا کنیز، اسیرِ جنگ شرعی است، نه شخص ربوده شده توسط بربرها؛
۸. نقد و بررسی هشتاد اثر مرتبط با مادر امام رضا علیه‌السّلام‌ و اشاره به خطاهای نویسندگان دربارۀ هویّت و زادگاه بانو.

«بانوی اندلس» را شرکت چاپ و نشر بین‌الملل با قیمت ۶۳۰۰۰ تومان روانه بازار کرده است.