به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، بسیاری از هنرمندان و به طور خاص خوانندگان مطرح حوزه موسیقی، در وصف امام رضا(ع)، قطعات موسیقایی را خوانده و اجرا کرده‌اند. برخی از این قطعات در زمان انتشار خود با استقبال کم‌نظیری از سوی مردم مواجه شده و همچنان در یاد و خاطر آنها باقی مانده است. محمد اصفهانی، محسن چاووشی، علیرضا افتخاری تنها برخی از خوانندگانی هستند که برای امام هشتم شیعیان قطعاتی خوانده‌اند. به مناسبت ولادت امام رضا(ع) در ادامه به مرور این آثار می‌پردازیم.
محمد اصفهانی، از «ولایت عشق» تا «خیال کن که غزالم»
اگر قطعه «ولایت عشق» را به عنوان محبوب‌ترین قطعه‌ای که در وصف امام رضا (ع) خوانده شده، معرفی کنیم، سخن به گزافه نگفته‌ایم. «ولایت عشق» یکی از ماندگارترین آثار خوانده شده درباره امام هشتم شیعیان است که براساس همکاری مشترک محمد اصفهانی (خواننده) و بابک بیات (آهنگساز)، برای سریالی به همین نام تولید شد. موفقیت این قطعه به اندازه‌ای بوده که بسیاری آن را یکی از دلایل اصلی موفقیت سریال «ولایت عشق» به کارگردانی مهدی فخیم‌زاده معرفی می‌کردند که در سال ۱۳۷۹ از شبکه یک سیما پخش شد. این اثر یکی از بهترین قطعاتی است که محمد اصفهانی در طول دوران خوانندگی خود خوانده و بابک بیات برای آن آهنگسازی کرده است.
البته محمد اصفهانی قطعات دیگری نیز در رثای امام هشتم شیعیان خوانده است. «خیال کن که غزالم» با ترانه‌سرایی محسن رضوانی و آهنگسازی آریا عظیم نژاد و «سبزه نوروز» با ترانه‌سرایی و آهنگسازی سیاوش انور از دیگر قطعاتی است که توسط محمد اصفهانی خوانده و به امام رضا(ع) تقدیم شده است.
«آمدم ای شاه پناهم بده» از محمدعلی کریمخانی
یکی از معروف‌ترین قطعاتی که شیعیان ایران با شنیدنش نام امام هشتم‌شان را به یاد می‌آورند، قطعه «آمدم ای شاه پناهم بده» است. این آهنگ گاه در خنکای سحر حرم امام رضا(ع) و پیش از اذان، از گلدسته‌ها پخش شده و اشک شوق به دیده زائران می‌نشاند. شعر این اثر توسط شاعر سرشناس اهل‌بیت (ع)، حبیب‌الله چایچیان، متخلص به «حسان» سروده و با صدای گرم محمدعلی کریمخانی خوانده شده است. آریا عظیم‌نژاد نیز آهنگسازی آن را برعهده داشته است.
این اثر اولین بار، در "مستند ایران" که مجموعۀ تلویزیونی مستندی درمورد زیبایی‌های ایران به کارگردانی کریم مجتهدی است، پخش شد.
محسن چاووشی، از «کلاغ روسیاه» تا «کاشکی»
محسن چاووشی از محبوب‌ترین خوانندگان موسیقی پاپ ایران است که ارادت ویژه‌ای به امام رضا (ع) دارد. قطعه «کلاغ رو سیاه» او از محبوب‌ترین قطعات موسیقی است که در رثای امام رضا (ع) خوانده شده است. این قطعه در سال ۱۳۸۴ در دومین آلبوم غیررسمی محسن چاوشی منتشر شد اما محبوبیت آن به اندازه‌ای بود که صداوسیما منتظر مجاز شدن چاووشی نماند و آن را از شبکه‌های مختلف خود پخش کرد. این قطعه در اولین دوره جشنواره ققنوس نیز، جایزه بهترین نماهنگ مذهبی را از آن خود کرد.
چاوشی در سال ۸۹ هم، قطعه دیگری با نام «کاشکی» در آلبوم گروهی «هشت» منتشر کرد و در توضیح آن گفت که این اثر را در ادامه ماجرای «کلاغ رو سیاه» خوانده و منتشر کرده است. این قطعه ماجرای بی‌قراری‌های همان زائر روسیاهی را روایت می‌کند که به زیارت امام هشتم شیعیان رفته و در آنجا با امام خود درد و دل می‌کند. آهنگساز هر دو این قطعات توسط چاووشی انجام شده و امیر ارجینی ترانه آنها را سروده است.
۸ خواننده و ۸ اثر در رثای امام رضا(ع)
اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۸۹، ۸ خواننده موسیقی پاپ کشور دور هم جمع شده و آلبومی با عنوان «هشت» را در رثای امام رضا (ع) خواندند و در بازار عرضه کردند.
تمامی قطعات این آلبوم، آثار قابل قبولی بودند، اما چند قطعه بیشتر مورد توجه مردم قرار گرفت. قطعه «کاشکی» با صدای محسن چاوشی، «پرسه زنون» با صدای علی اصحابی و «دلم گرفته» با صدای امین رستمی از جمله قطعات محبوب این آلبوم بودند. البته قطعات دیگر که با صدای رضا صادقی، رضا یزدانی، حمید حامی، بابک جهانبخش و علیرضا شهاب بود نیز مخاطبان بسیاری را به خود جلب کرد.
«کاسه گندم» از بابک جهانبخش
بابک جهانبخش از خوانندگان موسیقی پاپ ایران است که طرفداران بسیاری دارد. او که قطعات عاشقانه‌اش با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه می‌شود، قطعه «کاسه گندم» را برای امام رضا(ع) خوانده است. ترانه این اثر توسط حامد عسگری و آهنگسازی آن توسط مهران خالصی انجام شده است.
«میشه ضامنم بشی» از غلامرضا صنعتگر
غلامرضا صنعتگر از جمله خوانندگانی بوده که با قطعه‌ای که برای امام رضا(ع) خوانده در بین مردم شهرت پیدا کرده است. قطعه «میشه ضامنم بشی» با صدای او، در سال‌های گذشته بارها از تلویزیون پخش شده و مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است.
از طرفی اظهارات صنعتگر مبنی بر شفا گرفتن حین زیارت از حرم امام رضا(ع)، موجب توجه بخش بیشتری از مردم به قطعه «میشه ضامنم بشی» شده است. او در این باره اینطور توضیح داده است: ۶۵ روز هیچ صدایی از حنجره‌ام درنمی‌آمد و نمی‌توانستم حرف بزنم و بخوانم، اما به بزرگواری و نگاه حضرت امام رضا (ع) دوباره این صدا به حنجره من بازگشت و بعد از این‌همه مدت سکوت و بی‌صدایی، توانستم بدون هیچ مشکلی صحبت کنم. درواقع ضامن آهو، ضامن من شد. حالا بیشتر از همیشه معنی آهنگ «میشه ضامنم بشی» را با تار و پودم حس می‌کنم.
علیرضا افتخاری، از «زیارت» تا «حضرت نور»
علیرضا افتخاری از خوانندگان مطرح موسیقی سنتی ایرانی است که با صدای بی‌نظیرش تاکنون قطعه‌های خاطره‌انگیز بسیاری را خوانده است. او با خواندن قطعاتی برای اهل بیت(ع)، نشان داده که به مقام این خانواده ارادت خاصی دارد. به عنوان مثال «خروش بحر»، یک آلبوم کاملاً اختصاصی با صدای اوست که متناسب با ایام محرم و صفر تولید شده است. وی در آلبوم «شمسه رضوان» خود، دو تصنیف «حضرت نور» و «زیارت» را برای امام رضا (ع) خوانده و به ساحت قدسی امام هشتم (ع) تقدیم کرده است
«حج تهیدستان» از حجت اشرف‌زاده
حجت اشرف‌زاده از خوانندگان خوش صدای موسیقی ایران است که مخاطبان او را بیشتر با قطعۀ معروف «ماه و ماهی» به خاطر می‌آورند. او کارنامه کاری پرباری دارد و قطعه‌ای در رثای امام رضا (ع) نیز خوانده که عنوان آن «حج تهیدستان» است. ترانۀ‌سرا این اثر «سعید بیابانکی» بوده و آهنگسازی آن توسط «حمید اکبرزاده» انجام شده است.
«نامه عشق» از زنده‌یاد بهنام صفوی
بهنام صفوی خواننده جوان موسیقی پاپ ایران بود که با ابتلا به بیماری سرطان در سال ۹۸ و در حالی که تنها ۳۶ سال سن داشت، دار فانی را وداع گفت. او قطعات بسیاری خوانده بود که با استقبال خوبی از سوی مردم مواجه می‌شد. «نامه عشق» از آخرین آثار با صدای اوست که در حال و هوای حرم ثامن‌الحجج علی بن موسی‌الرضا(ع) ضبط شده است. صفوی در این قطعه برای بهانه‌جویی‌هایش در مورد نرفتن به زیارت امام رضا (ع)، خود را سرزنش می‌کند. این خواننده جوان با حضور در حرم امام هشتم شیعیان، از حال و روز معنوی خود و عشق بی‌نهایتش به حرم این امام معصوم خبر می‌داد. ترانه این اثر توسط سیدمحمد کاظمی نوشته شده است.
«پنجره فولاد» با صدای سه خواننده
قطعه «پنجره فولاد» با صدای حامد محضرنیا و دکلمه صابر خراسانی و سید جواد هاشمی دیگر اثری است که برای امام رضا(ع) تولید شده است. این قطعه سبب شد تا برای اولین‌بار حامد محضرنیا در پروژه مشترکی با صابر خراسانی و سید جواد هاشمی همکاری کند.
برای قطعه «پنجره فولاد» با ملودی حامد محضرنیا، ترانه سعید پاشازاده و تنظیم فرزاد سرور آماده، با مجوز صداوسیما موزیک ویدیویی نیز تولید شد که در ایام دهه کرامت سال ۹۷ از شبکه‌های مختلف سیما پخش می‌شد. محل ضبط بخش‌هایی از موزیک‌ویدئوی این کار نیز در حرم مطهر امام رضا (ع) بوده است.
خواندن قطعاتی با زبان‌های دیگر| از سامی یوسف تا دولتمند خلف
در این سال‌ها خوانندگانی با زبان‌های مختلفی برای امام رضا(ع) خوانده‌اند که در ادامه به دو مورد آن اشاره می‌کنیم.
«زیارت» از سامی یوسف
سامی یوسف خواننده ایرانی-بریتانیایی بوده که اصلیتی ایرانی دارد. او که فرزند بابک رادمنش(آهنگساز ایرانی) است، طی سالیان اخیر آهنگ‌های مختلفی را به زبان‌هایی متفاوت نظیر انگلیسی، عربی و آذربایجانی و ... منتشر کرده است. او چند سال پیش در پاسخ به هتک حرمت پیامبر (ص)، قطعه‌ای با عنوان «زیارت» را به سه زبان ترکی، انگلیسی و اردو خواند و سروصداهای فراوانی به پا کرد. آهنگسازی قطعه «زیارت» که به ساحت مقدس امام رضا (ع) تقدیم شده توسط بابک رادمنش انجام شده است.
«شاه خراسانیم» از دولتمند خلف
بدون تردید دولتمند خلف تاجیکستانی یکی از بزرگترین خوانندگان جهان اسلام بوده که علاقه بسیاری به امام رضا(ع) دارد. او که بیشتر به خواندن اشعار مولانا شهره است، برای امام رضا(ع)، شعری از محمود حبیبی کسبی، شاعر جوان ایرانی خوانده که در این سال‌ها مورد توجه قرار گرفته است و با عنوان «شاه خراسانیم» شناخته می‌شود. آهنگسازی این اثر نیز توسط طویجان نیازی هنرمند تاجیکستانی انجام شده است.
