به گزارش پایگاه تحلیلی خبری فرهنگ و هنر، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بعد از گذر از بهارستان، این هفته به خیابان کمال‌الملک می‌رود که با تودیع سیدعباس صالحی، به عنوان چهاردهمین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سکان یکی از مهم‌ترین وزارتخانه‌های کشور را به دست بگیرد. محمدمهدی اسماعیلی، چهارشنبه گذشته با ۱۸۱رأی موافق، ۷۷رأی مخالف و ۲۸رأی ممتنع نمایندگان مجلس، سکان وزارت ارشاد را به دست گرفت. اسماعیلی، متولد ۱۳۵۴ در شهرستان کبودرآهنگ همدان است. ضمن تحصیلات حوزوی در رشته علوم سیاسی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دکترا گرفته و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران است. او پیش از این معاون فرهنگی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در دولت نهم، معاون پژوهشی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، معاون استاندار اصفهان، عضو کارگروه تحول فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت نهم، مشاور فرهنگی تولیت آستان قدس رضوی، مشاور فرهنگی و اجتماعی رئیس قوه‌قضاییه، مدیرکل نظارت سیمای صداوسیما و مدیرکل برنامه‌ریزی مرکز تحقیقات صداوسیما بوده است. در ادامه، عناوین موضوعات و قول‌ها و برنامه‌هایی که محمدمهدی اسماعیلی در محضر نمایندگان ملت برای گرفتن رای اعتماد، مطرح کرده و نیز فهرست مختصری از مسائل کلان شاخه‌های مختلف فرهنگ و هنر را می‌خوانید.
احیای نقش سیاستگذاری فرهنگی
برنامه‌های محمدمهدی اسماعیلی برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پیش از آن‌که برای گرفتن رای اعتماد به مجلس برود، موج بزرگی ایجاد کرد؛ واکنش‌های متعددی از سوی هنرمندان را شاهد بودیم، اصناف هنری بیانیه‌هایی صادر کردند و در مجموع ادبیات و نگاه اسماعیلی در این برنامه به مقوله فرهنگ و هنر نقدهای زیادی ایجاد کرد. غائله بعد از مدت کوتاهی خوابید. اسماعیلی توضیح داد این برنامه را برخی نهادها و سازمان‌های فرهنگی نوشته‌اند و این برنامه انعکاس‌دهنده نگاه او نیست.
نگاه اسماعیلی وقتی تبیین شد که او چهارشنبه گذشته، برنامه‌ها و دیدگاه‌هایش را برای نمایندگان مردم در خانه ملت تشریح کرد. گویا برای وزیر ارشاد احیای نقش سیاستگذاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بازگشت وزارتخانه به جایگاه حقیقی خود در عرصه فرهنگ اهمیت بیشتری دارد. نگاهی کنیم به چکیده اظهارات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به وقت گرفتن رای اعتماد از مجلس.
تعریف فرهنگ: فرهنگ مجموعه‌ای از گرایش‌ها، سنت‌ها و روش‌ها در جوامع و در یک‌کلمه هویت فردی و اجتماعی انسان‌هاست. همه تعابیر مختلف درباره فرهنگ درست است اما آنچه سال‌ها به دل ما نشسته، همان‌تعبیری است که رهبر انقلاب به کار برده‌اند؛ فرهنگ مثل هواست. فرهنگ، فضای تنفس جامعه است و وقتی این هوا پاک و پاکیزه باشد، همه‌چیز را پویا می‌بینیم. آلودگی هوا هم خاموش و بی‌سروصدا کارش را می‌کند.
فرهنگ در دولت: عرصه فرهنگ در نظام اسلامی، عرصه ساده‌انگاری و سهل‌اندیشی نیست. اما تصدیگری را هم قبول نداریم.
ماموریت وزارت فرهنگ: نه انفعال، نه تصدیگری. ما نه رویکرد انفعالی دولت را قبول داریم، نه تصدیگریش را. بلکه قائل به استفاده از ظرفیت انجمن‌های علمی هستیم.
چالش اصلی: جنگ فرهنگی؛ در عرصه‌های مختلف مبارزه فرهنگی، سنگرهایی برای ما مهم و راهبردی و بلکه مقدس هستند. چون امروز جنگ اصلی در دنیا، جنگ شناخت‌هاست. جنگ تبلیغاتی و رسانه‌ای است.
اولویت‌ها: تمام رسانه‌ها و صنایع فرهنگی بسیار با اهمیت و عزیز هستند.
جایگاه هنرمندان: هنرمند، شاعر، نویسنده توانمند، نوازنده چیره‌دست یا خواننده خوش‌صدا، فیلمساز، بازیگر، ناشر، فعال فرهنگی و رسانه‌ای این سرزمین با انگیزه و با کمترین امکانات در مبارزه با یک تمدن بزرگ شیطانی، دست‌وپنجه نرم کرده و ریش و گیس سفید می‌کنند. آنها در حکم مجاهدان صف‌مقدم در این کارزار تمدنی هستند و حمایت از آنها وظیفه شرعی، عقلی و قانونی من است.
مشکلات حوزه فرهنگ
اول: برای بخش بزرگی از اصحاب فرهنگ و هنر، مشکلات بزرگ معیشتی به وجود آمده است. در شیوع بیماری کرونا، بیشترین آسیب‌ها به اصحاب فرهنگ و هنر رسید. تعطیلی سینماها، کنسرت‌ها و کتابفروشی‌ها آن‌هم بدون جبران، ضربه‌های سختی را به اعضای این اصناف وارد کرده و دولت مردمی در اولین اقداماتش به رفع مشکلات این عزیزان اقدام خواهد کرد.
دوم: رکود اقتصادی محصولات فرهنگی است. در این زمینه فقدان نظارت و گرانی افسارگسیخته، باعث کاهش قدرت خرید مردم شده‌است. وقتی مردم قدرت خریدشان کاهش پیدا می‌کند، اولین چیزی که از سبد کالایشان حذف می‌شود، محصولات فرهنگی است که برای این مساله چاره‌اندیشی کرده‌ایم.
سوم: مساله تولید و توزیع غیرقانونی محصولات است. ناشر، کتاب خوبی چاپ می‌کند اما ظرف مدت کوتاهی نسخه قاچاق و غیرقانونی آن در خیابان انقلاب و دیگر خیابان‌های شهر به فروش‌می‌رسد.
چهارم: فقدان تناسب الگوی حکمرانی در عرصه فرهنگ با گسترش فضای مجازی و پیشران‌های فناوری است. وزارت ارشاد همچنان با ساختار چهار دهه پیش اداره می‌شود. باید فناوری‌های نوین را به رسمیت بشناسیم و تغییر کنیم. به این‌فناوری‌ها وزن بدهیم و متناسب با این‌تغییرات، وزارت ارشاد را چابک کنیم.
پنجم: وزارت ارشاد یک وزارتخانه منفعل و کم‌اثر شده است. من امروز و دیروز، در کمیسیون‌های مجلس به‌طور متعدد از نمایندگان شنیدم که وضعیت ادارات وزارت ارشاد باعث تاسف است. در بیشتر شهرستان‌ها ادارات ارشاد با حداقل نیرو و امکانات کار می‌کنند و در نتیجه، کار به یک‌سری فعالیت‌های حداقلی و نظارت‌های موردی تقلیل پیدا کرده و اصلا از حوزه سیاستگذاری خارج شده است.
ششم: مساله دسترسی عادلانه همه مناطق کشور به امکانات فرهنگی، بیش از ۹۰درصد آثار تولیدی فرهنگ و هنر ما در تهران اتفاق می‌افتد. ایران، رنگین‌کمان درخشان قومیت‌هاست. امروز بسیاری از آثار فرهنگی و هنری مناطق کشور ما در حال فراموشی‌اند. فرهنگ، یعنی به رسمیت شناختن اقوام و قومیت‌ها.
هفتم: حوزه محتوایی و نظارت، نیازمند قدرت بیشتری هستیم. در کمیسیون‌ها و فراکسیون‌ها گله‌هایی در این باره شنیده‌ام.
برنامه اجرایی وزارت فرهنگ دولت سیزدهم وزیر تازه‌نفس فرهنگ و ارشاد اسلامی در محضر نمایندگان مجلس، ضمن ابزار دیدگاهش درباره مسائل مختلف فرهنگی به کلیات برنامه‌های اجرای دولت سیزدهم در حوزه فرهنگ پرداخت. محمدمهدی اسماعیلی تاکید کرد: دولت همین که موانع را مرتع و مفاسد را جمع و سیاستگذاری را مدیریت کند، بیشتر کارها اصلاح می‌شود. بار اصلی کارزار فرهنگی ما بر دوش اصحاب اندیشه، هنر و رسانه خواهد بود.
چهاردهمین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کشورمان در ادامه به مهم‌ترین اقدامات و برنامه‌های دولت پرداخت و به عبارتی وعده‌هایی داد که عمل به آنها از همین هفته آغاز می‌شود. سرفصل این برنامه‌ها از این قرار هستند:
احیای نقش فرهنگ عمومی، نوسازی سنجه‌های علمی شاخص‌های کیفی و کمی سبک زندگی و رشد اخلاق اجتماعی
بالابردن میزان موفقیت دستگاه‌های فرهنگی بر اثر رصدهای مستمر در استانی و شهرستانی برخی از این برنامه‌ها
شورای فرهنگ عمومی یک ظرفیت است و باید ارتقا پیدا کند.
بازطراحی سیاست‌های رسانه‌ای کشور
بر هم زدن آرایش پدافندی رسانه‌های دشمن و ایجاد آرایش‌های جدید پدافندی در کشور
تجمیع امکانات برای تقویت اقتصاد فرهنگ، بهبود کسب و کارهای قانونی و تقویت صادرات صنایع فرهنگی
سرمایه‌گذاری در زمینه صنایع فرهنگی که ما را از صادرات نفت بی‌نیاز خواهد کرد.
تقویت عادلانه زیرساخت‌های تولیدی آموزشی
پیگیری خودکفایی زیرساخت‌های حوزه نشر
۹۰ درصد کاغذ، جوهر، فیلم و زینک و دستگاه‌های تکثیر و انتشار در صنعت نشر وارداتی است. استفاده از ظرفیت‌های حوزه‌های دانش‌بنیان و صنعت برای حل این مشکل
افزایش فعالیت صنعت نشر و شمارگان کتاب
تقدیر از مفاخر فرهنگی مختلف استان‌های کشور
هدفمندی یارانه‌های دولتی و جلوگیری از سوءاستفاده
تلاش برای اجرایی شدن بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان منشوری به منظور آگاه‌سازی ملت ایران، نقشه راه فرهنگی کشور برای تحقق آرمان‌های اسلامی و تکمیل پروژه نظام‌سازی و تمدن نوین اسلامی
