درسی که یک خبرنگار باید از واقعه عاشورا بگیرد

امام حسین(ع) تا ظهر روز عاشورا با برنامه‌ریزی خاصی که داشت، قیام خود را به سرانجام رسانده و به لقای حضرت حق پیوست. از عصر عاشورا نیز هدف پیام‌رسانی قیام عاشورا بر عهده زینب کبری (س) و امام سجاد (ع) بوده و حضرت زینب (س) نیز با تمامی سختی‌هایی که دیده بود، در کنار مسئولیت مدیریت اسرای کربلا، مسئولیت پیام‌رسانی این روز مهم تاریخی را برعهده داشت. اگر حضرت زینب کبری(س)، امام سجاد(ع) و کاروان اسرای کربلا نبود، واقعه‌ کربلا در همان منطقه کربلا می‌ماند و در حقیقت ما واقعه عاشورا را به لطف بیان حضرت زینب (س) میراث داریم.

به گزارش ایسنا ،کریم فیضی ـ پژوهشگر و نویسنده درباره‌ی پیام عملکرد حضرت زینب (س) برای خبرنگاران در واقعه عاشورا اینچنین می‌گوید: کار حضرت زینب(س) با خبرنگاری و خبررسانی قدری متفاوت است. ایشان بانویی است مسلط به مبانی اسلام و در ساده‌ترین توصیف، در کربلا با واقعه‌ای روبه‌رو و مواجه شده‌اند. بنابراین کاری که ایشان انجام داده‌اند یک رسالت بوده است و بس. کار عظیمی که در صحنه‌های کمتر از آن، دیگران توانشان را از دست می‌دهند، بیهوش می‌شوند و اقتدار شخصی‌شان دچار بحران‌های متعدد می شود؛ در چنین مجالی آن بانوی بزرگ بسیار قوی و محکم ظاهر می‌شوند و مواجهه برقرار می‌کنند. به عبارت دیگر مسئله عاشورا را فاجعه ندیده‌اند بلکه حادثه دیده‌اند و بر اساس این مشاهده ابتکار عمل به خرج داده‌اند.

این پژوهشگر و سردبیر نشریه قرآنی رایحه همچنین درباره‌ی ویژگی‌های حضرت زینب (س) در مسئولیت پیام‌رسانی روز مهم واقعه‌ی عاشورا، معتقد است: هیچ بانوی دیگری را همچون ایشان در کربلا سراغ نداریم که اینگونه استوار و محکم باشند و حقیقت را گزارش کنند، مطالبه‌گر باشند و آن پیام را برسانند؛ بنابراین کار ایشان یک حماسه است که کمتر از کار امام حسین (ع) نیست و اگر بگوییم کار امام حسین (ع) یک حماسه مردانه است، کار حضرت زینب(س) یک حماسه زنانه است و باید گفت در دنیا نظیر ندارد و این نوع نگاه صرفا نه از جنبه عواطف و احساسات بلکه از جنبه‌ی تاریخی است که یک نسل مطهر در آن قتل عام شدند. آن‌وقت بانویی در آن موقعیت حضور داشته خودش را نباخته و تمام گزارش‌ها حکایت از این دارد که بسیار دقیق و مسلط به قضایا نگاه می‌کند و علاوه بر آن هم میدان‌دار است، ایتام را اداره کرده و طبق روایاتی که هست با کاروان به مدینه رفته و بازگشته است. در نتیجه به عقیده من زینب سلام الله علیها، حسین دوم واقعه کربلاست.

کریم فیضی درباره‌ی الگوگیری خبرنگاران از حضرت زینب (س) برای بیان حقایق و ابتکار عمل اظهار کرد: خبرنگاری یک حرفه تعریف شده است. از خود خبرنگاری چنین ویژگی‌هایی درنمی‌آید؛ چراکه خبرنگاری یعنی اینکه خبری را بازتاب دهیم. بنابراین تعریف عامی دارد که خبرنگار وقایع را بازتاب می‌دهد. این قسمت ماجرا یک اتفاق ساده و ثابتی است و تا به اینجای کار نیاز به کار ویژه‌ای نیست. اما جای دیگری وجود دارد که حوزه ابتکار و خلاقیت خبرنگار است جایی که او باید آگاهی شخصی و اطلاعات عمومی‌اش را بالا ببرد. این آگاهی شخصی از خود خبر در نمی‌آید. بلکه از مطالعه در می‌آید. بنابراین خبرنگاری که اهل مطالعه نیست، کتاب نمی‌خواند، فیلم نمی بیند، از شرح حال بزرگان خبر ندارد، محدود خواهد شد و صرفا دنباله‌روی خبر خواهد شد. عین کپی پیست‌هایی که این روزها می بینیم.

فیضی ادامه می‌دهد: ارزش آنجایی است که خلاقیت وسط بیاید و خبرنگار خبر را تولید  کند. ممکن است از خیابان انقلاب ۱۰۰ خبرنگار گذر کنند و همه یک شکل گزارش کنند که محتوای آن خیلی مهم نباشد، اما اگر گزارشگری بیاید و از این مشاهدات معمولی به یک زیرلایه و باطن دست پیدا کند و بیاید و به عنوان مثال بگوید من با وجود این میزان دست‌فروش پیش‌بینی می‌کنم ۱۰ سال دیگر ما کتابفروش نداشته باشیم، این می شود خبرنگاری. گزارشی می‌دهد که ۱۰ سال بعد دیگران تازه خبر آن را اعلام می کنند. متاسفانه این ویژگی در حرفه‌ی خبرنگاری ما مرسوم نیست و ما بیشتر وقایع‌نگار هستیم. منتظر واقعه‌ای هستیم تا روی دهد و به عنوان مثال ۱۰ روز تمام رسانه‌ها هجوم می‌آورند تا آن واقعه را گزارش کنند و این میزان عمر و وقت و سایت و کاغذ و سرمایه صرف می‌شود. در حالی که این طرز خبرنگاری و فرآیند خبر استهلاک عمر و سرمایه است. زمانی که یک کشور تمام امکانات رسانه‌ای‌اش را به مدت ۱۰ روز بر روی یک موضوع متمرکز می‌کند؛ یعنی اگر به لحاظ عددی مطرح کنیم روزی ده‌ها میلیارد سرمایه به هدر می‌رود. متاسفانه به ندرت پیشگامی برای عمل کردن به حرفه‌ی خبرنگاری وجود دارد و شما در خبرنگاران نویسندگی و خلق و خلاقیت نمی‌بینید.

وی در ادامه یادآور شد: اگر بخواهیم از حضرت زینب(س) الگو بگیریم، نباید دنباله روی هر کسی و هر حرفی باشیم و مدام درصدد تکرار مکررات باشیم. خبرنگار باید روایت خودش را داشته باشد و دنباله‌روی کسی نباشد. به عنوان مثال اینکه ببینیم صدها خبرنگار یک چیز را می نویسند، اگر ما هم مثل آنها بنویسیم یکی مثل آنها خواهیم شد و خواهیم شد نفر صد و یکم درحالی که میتوانیم خود این را گزارش کنیم چرا که خود اینکه صد خبرنگار یک چیز را گزارش میکنند خودش یک خبر است.