به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، برگزارکنندگان اولین جشنواره ملی عودنوازی قشم روز سه‌شنبه ۲۶ دی‌ماه با برگزاری یک نشست خبری که با حضور دبیر هنری و دیگر دست‌اندرکاران این رویداد در فرهنگسرای ارسباران تهران برگزار شد، به تشریح برنامه‌های خود در این جشنواره پرداختند.
جشنواره‌ای که می‌توانند بین‌المللی شود
علی ثابت‌نیا رییس اولین جشنواره ملی عودنوازی قشم در ابتدای این نشست خبری ضمن قدردانی از دست‌اندرکاران این رویداد موسیقایی بیان کرد: بعد از اعلام نیاز معاونت اجتماعی فرهنگی سازمان منطقه آزاد قشم، پیشنهادهایی برای برگزاری چند برنامه موسیقی از جمله اجراهای صحنه‌ای و محیطی به ویژه در حوزه موسیقی نواحی، دعوت از نوازندگان برجسته عرصه عودنوازی در حوزه بین‌المللی و در نهایت برگزاری این رویداد ارائه شد. بر همین اساس پس از انتخاب اعضای ستاد برگزاری و انتخاب جناب استاد ارسلان کامکار از بهترین و شناخته‌شده‌ترین نوازندگان عود به عنوان دبیر هنری جشنواره فراخوان طراحی و اعلام شد. از آنجایی هم که ساز عود به صورت مشترک با کشور سوریه ثبت جهانی شده بود، مسئولان منطقه در نظر داشتند تا این محیط جغرافیایی پایگاهی برای هنرمندان عودنواز سراسر کشور شود.
وی افزود: این رویداد فرصتی ارزشمند برای محک خوردن پتانسیل عودنوازی در کشور است به همین دلیل کلیت جشنواره در دو بخش «ردیف دستگاهی» و «نواحی» در دو رده سنی زیر ۱۸ سال و ۱۸ سال به بالا پیش روی مخاطبان قرار خواهد گرفت و امیدوارم این جشنواره سرآغازی برای بین‌المللی شدن آن در رویدادهای بعدی باشد. چون ساز عود تنها سازی است که در ایران، کشورهای حوزه خلیج فارس و حتی اروپا معرفی خوبی شده و من امیدوارم برگزاری جشنواره ملی عودنوازی بتواند با تداوم و کیفی‌سازی به یک رویداد بین‌المللی تبدیل شود.
حال خوبی برای حضور در رویدادها نداشتم اما...
ارسلان کامکار نوازنده پیشگام عرصه عودنوازی، آهنگساز و دبیر هنری اولین جشنواره ملی عودنوازی ایران درباره انگیزه‌های خود برای پذیرش این سمت گفت: موسیقی ایرانی در شرایط و اوضاعی است که هر ریسمانی از بالا به سمت ما بیاید به آن چنگ می‌زنیم تا خودمان را از این شرایط بالا بیاوریم، حکایت برگزاری این جشنواره‌ها هم پیرو ماجرایی است که توضیح دادیم. ضمن اینکه من اصلا حوصله چنین کارهایی را نداشتم ولی وقتی دیدم به خواسته‌های من احترام می‌گذارند پذیرفتم تا در این فضا حضور داشته باشم، چون معتقدم هر اقدامی درباره اعتلای موسیقی ایرانی صورت می‌گیرد باید از آن استقبال کرد و هرکاری از دستم بر بیاید انجام می‌دهم
وی ادامه داد: من تجربه‌های اجرایی نداشتم و می‌توان گفت که برای اولین بار است در این جشنواره‌ها حضور پیدا می‌کنم. امیدوارم این رویداد شروعی برای آغاز جشنواره‌های دیگر در سازهای دیگر و حتی آهنگسازی باشد تا متوجه شویم چه استعدادهای نابی در کشور ما وجود دارد، چون من واقعا نمی‌دانم در شهرهای مختلف غیر از ارتباطات کوتاهی که با هنرمندان شهرستانی دارم، چه افراد دیگری هستند که می‌توانم شاهد استعدادهای آنها باشم. این موضوع برایم بسیار جالب است که می‌بایست بیشتر و موثرتر از اینها صورت می گرفت.
جشنواره ملی عودنوازی قشم چرا برگزار می‌شود؟
ادریس راموز معاون فرهنگی، اجتماعی، گردشگری منطقه آزاد قشم با اشاره به برگزاری این رویداد موسیقایی توضیح داد: یکی از مصادیقی که در جزیره قشم برای گردشگران دارای جذابیت‌های فراوانی است حضور کلیدواژه‌ای به نام «ریتم» است که این را شما در رفتار اجتماعی و فرهنگی مردم قشم مشاهده می‌کنید. یکی از مصادیق ناملموس فرهنگی، بحث موسیقی است که ما در این بستر شاهد کثرت حوزه‌ساز عود و عودنوازی هستیم. به عبارتی اهالی قشم علاقه زیادی به این ساز دارند که در مراسم عزا و شادی مورد استفاده قرار می‌گیرد و دربرگیرنده ویژگی‌هایی است که از جهات زیادی می‌توان روی آنها تمرکز کرد.
وی اضافه کرد: ما از مسیر برگزاری جشنواره ملی عودنوازی قشم به دنبال احیای سنت‌های فراموش‌شده قشم هستیم تا بگوییم فرهنگ و هنر همواره از آن ایرانیان است. ما در سطح بین‌المللی هم به دنبال این هستیم تا شرایطی را فراهم کنیم تا به واسطه برگزاری ملی این رویداد و شناسایی نقاط ضعف و قوت‌ها، دومین رویداد به صورت بین‌المللی برگزار شود. امیدوارم در سال‌های آینده نیز شاهد حضور هنرمندان سایر کشورها در این جشنواره باشیم تا ثابت کنیم جزیزه قشم می‌تواند مبنا و مرکزی برای توسعه فعالیت‌های فرهنگی هنری منطقه جنوب کشور باشد.
تاثیرات حضور ارسلان کامکار در یک جشنواره ملی
کیوان فرزین مدیر اجرایی اولین جشنواره ملی عودنوازی قشم هم در بخش دیگری از این نشست درباره کم و کیف برگزاری این رویداد توضیح داد: یک جشنواره رقابتی دربرگیرنده ظرایف زیادی است که اگر رعایت نشود می‌تواند به ضد خودش تبدیل شود. یعنی اثر فرهنگی مثبتی بر جای نمی‌گذارد. این نکات در حوزه اجرایی وجود ندارد، یک سری ریزه‌کاری و پختگی‌هایی لازم دارد که حضور جناب ارسلان کامکار در کنار ما آن را ارزشمند می‌کند. به هر حال این هنرمند تجربه سال‌ها زیست در محیط هنری کشور را دارد. او تجربه‌هایی داشته و دارد که در کنار مولفه مهمی چون بی‌حاشیه بودن، بعضا راه‌هایی را پیش روی ما ترسیم می‌کند که بسیار دارای اهمیت است.
این پژوهشگر افزود: جشنواره عودنوازی می تواند نقطه امیدبخشی باشد تا در یک حوزه خاص و در یک زمان خاص عده قابل توجهی از نوازندگان حوزه عودنوازی را دور هم جمع کند تا در برابر سبک‌های مختلف نوازندگی عود در مواجهه با یکدیگر قرار بگیرند. به عبارتی هم تاثیر بگیرند و هم تاثیر ببخشند.
به هنرمندان گفتم نگران تئوری موسیقی نباشید
براساس این گزارش پس از صحبت دست‌اندرکاران اولین جشنواره ملی عودنوازی قشم، نوبت به بخش پرسش و پاسخ خبرنگاران درباره برخی برنامه‌های این رویداد موسیقایی رسید.
ارسلان کامکار در پاسخ به این پرسش که آیا ستاد برگزاری جشنواره فارغ از فعالیت اجرایی به حوزه‌های علمی و پژوهشی هم توجه دارد؟ بیان کرد: طبیعی است که بنده از جمله نوازندگانی هستم که حسب علاقه‌ام به نوازندگی عود، به صورت علمی و دانشگاهی به دنبال حضور مستمر در این حوزه بودم. چون بر این باور هستم این ساز قابلیت‌های فراوانی دارد که هم در حوزه‌های تک‌نوازی و هم در حوزه‌های ارکسترال می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. اما به طور عمومی باید به شما پاسخ دهم، بله در همین سفری که به قشم داشتیم، هنرمندان فعال این عرصه نگران بودند که در این منطقه کارگاه آموزشی آن‌چنانی وجود ندارد که آنها بتوانند به واسطه مهارتشان در عرصه نوازندگی در بخش علمی نیز به توفیقاتی دست پیدا کنند. آنها اساسا پرسش می‌کردند آیا کاری که می‌کنند علمی است یا نیست؟ من هم در پاسخ آنها گفتم تئوری در ابتدا عمل بوده و بعد تبدیل به تئوری شده است. پس نوازندگی اول است که شما آن را به بهترین شکل ممکن دارید، پس نگران نباشید چون اتفاق می‌افتد؛ البته ای کاش برای چنین افرادی کلاس‌های آموزشی وجود داشت که این هنرمندان بتوانند حداقل آموزش‌های لازم را ببینند.
تلاش برای پیوند حوزه نظر و عمل در جزیره
ادریس راموز نیز در این باره گفت: وقتی جشنواره‌ای با محوریت عودنوازی در جزیره قشم برگزار می‌شود، طبیعتا موضوعات پژوهشی هم مورد توجه است. به عبارتی ما سعی می کنیم پیوند بین حوزه نظر و عمل را با هم داشته باشیم. البته ما سابق بر این درباره آوا و نواهای جنوب ایران و خاصه جزیره قشم شاهد تدوین پژوهشی توسط جناب محمدرضا درویشی بودیم. فرآیندی که اخیرا با همکاری این هنرمند و همچنین حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی در حال بازاصلاح آن هستیم تا بتوانیم در این زمینه شاهد به‌روزرسانی باشیم. در عین حال پژوهش‌هایی را در حوزه مستندنگاری هنرمندان پیشکسوت عود و همچنین تولید مستندی درباره تاریخ عودنوازی آغاز کردیم که دربرگیرنده ابعاد مختلفی در حوزه توسعه عود است. فرآیندی که قطعا به بهانه برگزاری جشنواره ملی عودنوازی قشم، پیوندی را برقرار خواهد کرد که در رویداد پایانی تعدادی از آنها رونمایی می‌شود.
معاون فرهنگی، اجتماعی، گردشگری منطقه آزاد قشم درباره نقش عودنوازی در توسعه گردشگری منطقه گفت: یکی از کارهایی که به تازگی آغاز کردیم، کشف استعدادهای عودنوازی در روستاهاست که طی آن پس از فرآیند استعدادیابی و کشف، فضایی را فراهم خواهیم کرد که این هنرمندان علاوه بر اجرا در رویدادهای مختلفی چون جشنواره ملی عودنوازی در حوزه های «گردشگری موسیقی» نیز حضور فعالی در طول سال داشته باشند.
